Luật sư Nguyễn Văn Đồng

Phóng viên hỏi luật sư: Thời gian gần đây giới luật sư đang bị các đối tượng lợi dụng thông tin và hình ảnh để thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Vậy luật sư có quan điểm như thế nào về vấn đề này?

Dưới góc độ pháp lý, Luật sư Nguyễn Văn Đồng - Văn phòng Luật sư Nhân Chính (Đoàn Luật sư TP. Hà Nội) cho biết, vấn nạn lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng đang được các đối tượng phạm tội thực hiện khá ngang nhiên và phổ biến mặc dù nước ta đã có Luật An ninh mạng. Các đối tượng lợi dụng không gian mạng để thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản của các nạn nhân với các phương thức, thủ đoạn khá tinh vi khi lợi dụng thông tin và hình ảnh của luật sư, tổ chức hành nghề luật sư để thực hiện hành vi, nhằm tạo lòng tin với “con mồi” là các nạn nhân thiếu hiểu biết, sau khi các nạn nhân đã tin tưởng thì sẽ có một đội ngũ gọi là ekip của chúng với “kịch bản đã được xây dựng từ trước” thực hiện các công việc từ tiếp nhận thông tin cho đến việc chấn an tâm lý của các nạn nhân, từ đe doạ cho đến hứa hẹn lấy lại được tiền cho các nạn nhân này một cách dễ dàng và nhanh chóng, mà không mất công đi lại đặc biệt là có thể uỷ quyền hết cho "luật sư giả" đứng ra đòi được khoản tiền bị lừa đảo trước đó. 

Một đặc điểm chung của các nạn nhân bị lừa đảo chiếm đoạt tài sản qua hình thức này là những nạn nhân này thường ít khi tiếp cận với các phương tiện thông tin đại chúng, ít nghe các thông tin tuyên truyền và phổ biến pháp luật, bị hạn chế đi lại do điều kiện địa lý và bận công việc, thêm vào đó là tâm lý e ngại không dám công khai việc mình bị lừa do sợ người thân biết, dẫn đến bị cả băng nhóm lừa đảo thao túng tâm lý và làm theo hướng dẫn của chúng để mong nhận lại được tiền bị lừa trước đó một cách nhanh chóng. 

Thủ đoạn của các đối tượng lừa đảo là lợi dụng tư cách nghề nghiệp, hình ảnh của giới luật sư, của các tổ chức hành nghề luật sư để tạo các nick mạng xã hội, trang mạng xã hội, trang website giả danh luật sư thật, giả danh tổ chức hành nghề luật sư thật mà nếu không tìm hiểu kỹ thông tin thì các nạn nhân sẽ dễ dàng bị lừa gạt. Các đối tượng đưa ra thông tin, thậm chí ngang nhiên chạy quảng cáo nội dung lừa đảo có thể thu hồi nợ online như hứa hẹn, tạo lòng tin cho các nạn nhân khi đưa ra các hình ảnh minh họa là "ảnh chụp" các dòng tin nhắn nói chuyện qua lại mà chúng đưa ra chính là các nick mạng xã hội ảo của chúng nói chuyện qua lại với nhau để cho nạn nhân xem và tin tưởng luật sư giả này đã lấy được tiền lừa đảo qua mạng cho nhiều nạn nhân khác trước đó. Khi đã đánh vào lòng tin của các nạn nhân khiến các nạn nhân không một chút hoài nghi, và chuyển tiền nhiều lần nhưng tiền mất không những không thu hồi lại được lại mất thêm tiền khi ấy các nạn nhân mới té ngửa biết mình bị "sập bẫy lừa" thêm từ đường dây lừa đảo mang tên “luật sư giả”. 

Từ phương thức thủ đoạn trên có thể thấy, hành vi của các đối tượng này đã cấu thành Tội sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản quy định tại Điều 290 Bộ luật Hình sự năm 2015. Vì vậy cơ quan chúc năng cần nhanh chóng vào cuộc truy quét các đường dây lừa đảo qua  mạng này để làm sạch môi trường mạng, nếu các đối tượng trong đường dây bị bắt thì với số tiền chiếm đoạt tài sản trị giá 500.000.000 đồng trở lên thì khung hình phạt các đối tượng này sẽ phải đối mặt là từ 12-20 năm. 

Để tránh bị rơi vào các bẫy lừa đảo qua mạng khi đi tìm kiếm dịch vụ pháp lý do luật sư và tổ chức hành nghề luật sư trên môi trường mạng Internet, người dân cần tìm kiếm tới website chính thống của tổ chức hành nghề luật sư, thậm chí tra cứu danh bạ luật sư tại website Đoàn luật sư, khi có số điện thoại của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư cần liên hệ xác thực thông tin luật sư để được cung cấp các thông tin đầy đủ, nếu có điều kiện đi lại cần đến trực tiếp văn phòng để tư vấn và chỉ chuyển phí thù lao luật sư trên cơ sở ký kết hợp đồng dịch vụ pháp lý giữa khách hàng và tổ chức hành nghề luật sư. Trường hợp ở xa không có điều kiện đến gặp tư vấn trực tiếp thì có thể nhờ người quen, bạn bè ở khu vực đó kiểm tra thông tin về tổ chức hành nghề luật sư đang tìm kiếm để có được thông tin đầy đủ, chính xác về luật sư và tổ chức hành nghề luật sư.

Còn đối với những trường hợp đã bị các đối tượng chiếm đoạt tài sản thì chỉ còn cách nhanh chóng làm đơn trình báo tố giác hành vi của các đối tượng này tới cơ quan cảnh sát điều tra để thụ lý giải quyết theo thẩm quyền. Việc mất tiền và tìm kiếm đến dịch vụ pháp lý của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư khi bị lừa đảo qua mạng chỉ là tham vấn, tư vấn giải pháp và biết được cơ quan có thẩm quyền xử lý vụ việc của khách hàng, nắm được trình tự tiếp nhận và xử lý tin báo tố giác tội phạm. Luật sư không có khả năng thu hồi tiền bị lừa đảo qua mạng đó là thông tin người dân nên biết.

Điều 290. Tội sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản

1. Người nào sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử thực hiện một trong những hành vi sau đây, nếu không thuộc một trong các trường hợp quy định tại Điều 173 và Điều 174 của Bộ luật này, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

a) Sử dụng thông tin về tài khoản, thẻ ngân hàng của cơ quan, tổ chức, cá nhân để chiếm đoạt tài sản của chủ tài khoản, chủ thẻ hoặc thanh toán hàng hóa, dịch vụ;

b) Làm, tàng trữ, mua bán, sử dụng, lưu hành thẻ ngân hàng giả nhằm chiếm đoạt tài sản của chủ tài khoản, chủ thẻ hoặc thanh toán hàng hóa, dịch vụ;

c) Truy cập bất hợp pháp vào tài khoản của cơ quan, tổ chức, cá nhân nhằm chiếm đoạt tài sản;

d) Lừa đảo trong thương mại điện tử, thanh toán điện tử, kinh doanh tiền tệ, huy động vốn, kinh doanh đa cấp hoặc giao dịch chứng khoán qua mạng nhằm chiếm đoạt tài sản;

đ) Thiết lập, cung cấp trái phép dịch vụ viễn thông, internet nhằm chiếm đoạt tài sản.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:

a) Có tổ chức;

b) Phạm tội 02 lần trở lên;

c) Có tính chất chuyên nghiệp;

d) Số lượng thẻ giả từ 50 thẻ đến dưới 200 thẻ;

đ) Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng;

e) Gây thiệt hại từ 50.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng;

g) Tái phạm nguy hiểm.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:

a) Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;

b) Gây thiệt hại từ 300.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;

c) Số lượng thẻ giả từ 200 thẻ đến dưới 500 thẻ.

4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm:

a) Chiếm đoạt tài sản trị giá 500.000.000 đồng trở lên;

b) Gây thiệt hại 500.000.000 đồng trở lên;

c) Số lượng thẻ giả 500 thẻ trở lên.

5. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

Liên hệ tư vấn luật sư: 0936683699 - 0983951338