Luật sư Hà Thị Khuyên

Thông tin từ cơ quan báo chí, vào khoảng gần 16h50 ngày 21/04/2023, trong lúc thiếu H phối hợp tuần tra, kiểm soát trên đường tỉnh 824 thuộc xã Mỹ Hạnh Nam, huyện Đức Hòa, đã phát hiện một chiếc xe bán tải chạy nhanh từ hướng Long An về TP.HCM có biểu hiện nghi vấn chở hàng cấm. Đội tuần tra đã ra tín hiệu dừng xe để kiểm tra nhưng chiếc xe bán tải trên vẫn tiếp tục chạy thẳng, tông vào xe của lực lượng chức năng rồi tiếp tục tông một số phương tiện khác, sau đó lật nghiêng giữa đường. Thiếu tá H và 02 người khác bị tông dẫn đến bị thương rất nặng và đã tử vong. (Link thông tin https://tuoitre.vn/xe-nghi-cho-hang-cam-tong-thieu-ta-canh-sat-giao-thong-va-2-nguoi-di-duong-thiet-mang-2023042120094612.htm?)

Phóng viên hỏi luật sư: Tài xế sẽ phải đối diện trách nhiệm pháp lý ra sao?

Dưới góc độ pháp lý, Luật sư Hà Thị Khuyên phân tích, thông tin ban đầu và hậu quả sự việc nêu trên gây bàng hoàng dư luận, hành vi của người điều khiển phương tiện là hành vi cần kịch liệt lên án, dư luận nghi vấn cho rằng có thể chiếc xe nêu trên chở hàng cấm nên mới cố tình không chấp hành hiệu lệnh của lực lượng chức năng và sẵn sàng tông thẳng vào người đang làm nhiệm vụ phía trước và người đi đường. Tuy nhiên, động cơ và mục đích của tài xế sẽ được cơ quan điều tra làm rõ.

Việc không chấp hành hiệu lệnh dừng xe và cố tình dùng phương tiện ô tô là “nguồn nguy hiểm cao độ” để đâm vào nhiều người đứng phía trước đầu xe như đoạn clip chia sẻ có dấu hiệu của hành vi Giết người.

Trong sự việc này cơ quan điều tra sẽ khám nghiệm hiện trường để xem xét các dấu vết để lại tại hiện trường, khám xét phương tiện mà lái xe dùng để đâm thẳng vào người các nạn nhân, khám nghiệm tử thi; trích xuất camera, thu thập lời khai của người chứng kiến… Đồng thời, làm rõ nhận thức, ý thức chủ quan và hành vi khách quan của tài xế… xem xét những thiệt hại, hậu quả xảy ra để có căn cứ xử lý vụ việc theo quy định pháp luật.

Theo quy định pháp luật, nếu hành vi cố ý sử dụng phương tiện giao thông để đâm vào người khác mong muốn hoặc bỏ mặc hậu quả chết người xảy ra thì đây là hành vi giết người, còn nếu hành vi không có mục đích giết người, không nhận thức được hành vi của mình có thể dẫn đến hậu quả chết người thì tài xế sẽ bị xử lý hình sự về tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ bởi trong tình huống này.

Nếu trong trường hợp này người thực hiện hành vi (tài xế) cố ý đối với hậu quả vụ tai nạn giao thông: Nhận thức được hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội nhưng vẫn cố ý thực hiện hành vi, mong muốn hoặc bỏ mặc hậu quả xảy ra thì hành vi này là giết người chứ không còn là hành vi vi phạm về tham gia giao thông đường bộ.

Trong trường hợp hành vi của tài xế được xác định là hành vi giết người thì tài xế này sẽ bị khởi tố về Tội giết người được quy định tại Điều 123 Bộ luật Hình sự năm 2015, khung hình phạt cao nhất tài xế có thể phải đối mặt từ 12-20 năm tù, tù chung thân hoặc tử hình. Hậu quả khiến 03 người tử vong, nên tài xế này có thể sẽ phải đối diện với nhiều tình tiết định khung tăng nặng như: giết 02 người trở lên, giết người đang thi hành công vụ, bằng phương pháp có khả năng làm chết nhiều người. Vì vậy khung hình phạt dành cho tài xế này sẽ hết sức nghiêm khắc nếu bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội giết người.

Trường hợp trên xe có hàng cấm như ma túy thì rất có khả năng nghi phạm sẽ xử lý về tội giết người chứ không phải là tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ, bởi động cơ mục đích chống người thi hành công vụ nhằm bỏ trốn là có thể chứng minh được, kể cả trường hợp đối tượng không thừa nhận hành vi phạm tội.

Nếu xác định là lỗi cố ý đối tượng do tài xế chở hàng cấm nên đâm xe vào lực lượng chức năng nhằm chạy thoát, đối tượng sẽ xử lý hình sự về tội giết người được quy định tại Điều 123 Bộ luật Hình sự với hình phạt cao nhất có thể là tù chung thân hoặc tử hình.

Việc khám xe để xác định có hàng cấm hay không, không chỉ là căn cứ để xử lý về tội danh khác nếu có, mà còn là cơ sở để xác định nguyên nhân sự việc, động cơ mục đích của hành vi vi phạm pháp luật của lái xe này. 

Trường hợp kết quả xác minh cho thấy trên xe có tàng trữ trái phép chất ma túy, đối tượng này đã thực hiện hành vi vận chuyển trái phép chất ma túy với số lượng lớn thì sẽ bị xử lý thêm về tội vận chuyển trái phép chất ma túy với khung hình phạt cao nhất là tù chung thân hoặc tử hình theo quy định tại Điều 250 Bộ luật Hình sự. Nếu đối tượng này đã vận chuyển trái phép heroin, bị lực lượng chức năng phát hiện, khi CSGT ra hiệu lệnh dừng xe nhưng không chấp hành, cố tình đâm xe vào tổ công tác khiến 3 người tử vong thì đối tượng sẽ bị xử lý hình sự về nhiều tội danh với nhiều tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự, trong đó có tội vận chuyển trái phép chất ma túy và tội giết người, đều có hình phạt cao nhất là tử hình.

Ngoài ra người thực hiện hành vi còn phải thực hiện trách nhiệm bồi thường cho gia định các nạn nhân, chi phí bồi thường được quy định tại Điều 591 Bộ luật Dân sự năm 2015, thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm theo quy định tại Điều 590 của Bộ luật dân sự. Chi phí hợp lý cho việc mai táng, tiền cấp dưỡng cho những người mà người bị thiệt hại có nghĩa vụ cấp dưỡng, thiệt hại khác do luật quy định. Người chịu trách nhiệm bồi thường trong trường hợp tính mạng của người khác bị xâm phạm phải bồi thường thiệt hại theo quy định và một khoản tiền khác để bù đắp tổn thất về tinh thần cho những người thân thích thuộc hàng thừa kế thứ nhất của người bị thiệt hại, nếu không có những người này thì người mà người bị thiệt hại đã trực tiếp nuôi dưỡng, người đã trực tiếp nuôi dưỡng người bị thiệt hại được hưởng khoản tiền này. Mức bồi thường bù đắp tổn thất về tinh thần do các bên thoả thuận; nếu không thoả thuận được thì mức tối đa cho một người có tính mạng bị xâm phạm không quá một trăm lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định.

Liên hệ tư vấn luật sư: 0936683699 - 0983951338