Xử lý khi người phải thi hành án tẩu tán tài sản là quyền sử dụng đất cho người khác

05/12/2025

Câu hỏi bạn đọc: Khi Bản án/Quyết định của Toà án đã có hiệu lực pháp luật, mà người phải thi hành án chuyển quyền sử dụng đất cho người khác thì phải làm gì?

Giải đáp của Luật sư Nguyễn Văn Đồng: Chào bạn, câu hỏi của bạn cũng là nội dung nhiều người đang rất quan tâm, hiện nay nếu như Bản án/quyết định của Toà án đã có hiệu lực pháp luật, mặc dù chưa có đơn yêu cầu thi hành án, nhưng người phải thi hành án chuyển quyền sử dụng đất, quyền tài sản cho người khác, thì trường hợp này được xem là có căn cứ xác định giao dịch chuyển quyền nêu trên là giao dịch nhằm trốn tránh nghĩa vụ thi hành án, việc xác lập giao dịch chuyển quyền sử dụng đất trong trường hợp này là giao dịch giả tạo nhằm trốn tránh nghĩa vụ với người thứ ba - thì giao dịch này được xác định là giao dịch dân sự vô hiệu theo quy định tại khoản 2 Điều 124 Bộ luật Dân sự.

Lúc này nếu người được thi hành án đã có Đơn đề nghị thi hành án, Cơ quan thi hành án đã xác minh tình trạng chuyển dịch tài sản, thì Chấp hành viên sẽ ra Thông báo cho người được thi hành án để yêu cầu Tòa án tuyên bố giao dịch chuyển quyền sử dụng đất, quyền tài sản là vô hiệu hoặc yêu cầu cơ quan có thẩm quyền hủy giấy tờ liên quan đến giao dịch đó.

Nếu như Hết thời hạn 15 ngày, kể từ ngày được Thông báo mà người được thi hành án - không có đơn yêu cầu Toà án tuyên giao dịch chuyển quyền sử dụng đất, quyền tài sản trên là vô hiệu, thì Chấp hành viên tự mình yêu cầu Tòa án tuyên bố giao dịch đó vô hiệu hoặc yêu cầu cơ quan có thẩm quyền hủy giấy tờ liên quan đến giao dịch đó theo quy định tại khoản 2 Điều 75 Luật Thi hành án dân sự.

Do đó, đối với trường khi Bản án/Quyết định của Toà án đã có hiệu lực pháp luật, mà người phải thi hành án chuyển quyền sử dụng đất, quyền tài sản cho người khác - thì có dấu hiệu tẩu tán tài sản để trốn tránh nghĩa vụ với người thứ ba, khi đó bạn có quyền yêu cầu Toà án tuyên bố giao dịch chuyển quyền nêu trên là vô hiệu - để khôi phục lại tình trạng ban đầu của tài sản và bảo vệ quyền lợi của mình.

Căn cứ pháp luật:

(1) Tại Khoản 2 Điều 75 Luật Thi hành án dân sự 2008, sửa đổi 2014:

"Điều 75. Giải quyết tranh chấp, yêu cầu hủy giấy tờ, giao dịch liên quan đến tài sản thi hành án

2. Trường hợp có căn cứ xác định giao dịch liên quan đến tài sản thi hành án nhằm trốn tránh nghĩa vụ thi hành án thì Chấp hành viên thông báo cho người được thi hành án để yêu cầu Tòa án tuyên bố giao dịch đó vô hiệu hoặc yêu cầu cơ quan có thẩm quyền hủy giấy tờ liên quan đến giao dịch đó.

Hết thời hạn 15 ngày, kể từ ngày được thông báo mà người được thi hành án không yêu cầu thì Chấp hành viên yêu cầu Tòa án tuyên bố giao dịch đó vô hiệu hoặc yêu cầu cơ quan có thẩm quyền hủy giấy tờ liên quan đến giao dịch đó."

(2) Tại Khoản 1 Nghị định 62/2015/NĐ-CP của Chính phủ:

"Điều 24. Kê biên tài sản để thi hành án

1. Kể từ thời điểm bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật, nếu người phải thi hành án chuyển đổi, tặng cho, bán, chuyển nhượng, thế chấp, cầm cố tài sản cho người khác mà không sử dụng khoản tiền thu được để thi hành án và không còn tài sản khác hoặc tài sản khác không đủ để đảm bảo nghĩa vụ thi hành án thì tài sản đó vẫn bị kê biên, xử lý để thi hành án, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác. Khi kê biên tài sản, nếu có người khác tranh chấp thì Chấp hành viên thông báo cho đương sự, người có tranh chấp thực hiện theo quy định tại Khoản 1 Điều 75 Luật Thi hành án dân sự.

Trường hợp đã bị áp dụng biện pháp ngăn chặn, biện pháp khẩn cấp tạm thời, biện pháp bảo đảm thi hành án, biện pháp cưỡng chế thi hành án mà tài sản bị chuyển đổi, tặng cho, bán, chuyển nhượng, thế chấp, cầm cố cho người khác thì tài sản đó bị kê biên, xử lý để thi hành án; Chấp hành viên có văn bản yêu cầu Tòa án tuyên bố giao dịch đối với tài sản đó vô hiệu hoặc yêu cầu cơ quan có thẩm quyền hủy giấy tờ liên quan đến giao dịch đối với tài sản đó".

(3) Mục 1, khoản 11 Điều 1 Nghị định 33/2015/NĐ-CP của Chính phủ:

"Điều 1. Sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 62/2015/NĐ-CP ngày 18 tháng 7 năm 2015 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Thi hành án dân sự

11. Khoản 1 và khoản 6 Điều 24 được sửa đổi, bổ sung như sau:

“1. Trường hợp tài sản đã bị áp dụng biện pháp ngăn chặn, biện pháp khẩn cấp tạm thời, biện pháp bảo đảm thi hành án, biện pháp cưỡng chế thi hành án mà phát sinh các giao dịch liên quan đến tài sản đó thì tài sản đó bị kê biên, xử lý để thi hành án. Chấp hành viên có văn bản yêu cầu Tòa án tuyên bố giao dịch đối với tài sản đó vô hiệu hoặc yêu cầu cơ quan có thẩm quyền hủy giấy tờ liên quan đến giao dịch đối với tài sản đó.

Trường hợp có giao dịch về tài sản mà người phải thi hành án không sử dụng toàn bộ khoản tiền thu được từ giao dịch đó để thi hành án và không còn tài sản khác hoặc có tài sản khác nhưng không đủ để bảo đảm nghĩa vụ thi hành án thì xử lý như sau:

a) Trường hợp có giao dịch về tài sản nhưng chưa hoàn thành việc chuyển quyền sở hữu, sử dụng thì Chấp hành viên tiến hành kê biên, xử lý tài sản theo quy định. Khi kê biên tài sản, nếu có tranh chấp thì Chấp hành viên thực hiện theo quy định tại khoản 1 Điều 75 Luật Thi hành án dân sự, trường hợp cần tuyên bố giao dịch vô hiệu hoặc yêu cầu cơ quan có thẩm quyền hủy giấy tờ liên quan đến giao dịch thì thực hiện theo quy định tại khoản 2 Điều 75 Luật Thi hành án dân sự.

Trường hợp có giao dịch về tài sản kể từ thời điểm bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật nhưng đã hoàn thành việc chuyển quyền sở hữu, sử dụng thì Chấp hành viên không kê biên tài sản mà thực hiện theo quy định tại khoản 2 Điều 75 Luật Thi hành án dân sự và có văn bản thông báo cho các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan để phối hợp tạm dừng việc đăng ký, chuyển quyền sở hữu, sử dụng, thay đổi hiện trạng tài sản.

Việc xử lý tài sản được thực hiện theo quyết định của Tòa án hoặc cơ quan có thẩm quyền.

b) Trường hợp có các giao dịch khác liên quan đến tài sản mà không chuyển giao quyền sở hữu tài sản, quyền sử dụng đất cho người khác thì Chấp hành viên tiến hành kê biên, xử lý tài sản để thi hành án. Quyền và lợi ích hợp pháp của người tham gia giao dịch được thực hiện theo quy định của pháp luật về dân sự và các quy định của pháp luật có liên quan.

6. Trường hợp người phải thi hành án tự nguyện giao tài sản theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 7a Luật Thi hành án dân sự để thi hành nghĩa vụ trả tiền thì Chấp hành viên lập biên bản về việc tự nguyện giao tài sản. Biên bản này là cơ sở để Chấp hành viên giao tài sản theo thỏa thuận hoặc tổ chức việc định giá, bán tài sản và xác định thứ tự ưu tiên thanh toán. Chi phí định giá, bán tài sản và các chi phí cần thiết khác theo quy định của pháp luật do người phải thi hành án chịu.

Trường hợp đương sự tự nguyện giao nhà ở là tài sản duy nhất nhưng số tiền thu được không đủ để thanh toán các nghĩa vụ thi hành án mà người phải thi hành án không còn đủ tiền để thuê nhà ở hoặc tạo lập nơi ở mới thì Chấp hành viên thực hiện theo quy định tại khoản 5 Điều 115 Luật Thi hành án dân sự.”

Liên hệ tư vấn và mời luật sư: 0936683699 - 0983951338

Đặt câu hỏi trực tuyến

Đặt lịch hẹn luật sư