Luật sư Nguyễn Văn Đồng
Luật sư Hà Thị Khuyên
Xuất phát từ mâu thuẫn tranh chấp đất đai là di sản thừa kế, 03 người con gái mang xăng tới nhà mẹ đẻ đổ xăng và đốt, hậu quả khiến người mẹ và những người con gái bị bỏng nặng.
Dưới góc độ pháp lý, Luật sư Nguyễn Văn Đồng và Luật sư Hà Thị Khuyên cho biết, 03 người con gái ngoài việc có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội danh Giết người quy định tại Điều 123 và tội Hủy hoại tài sản quy định tại Điều 178 Bộ luật Hình sự năm 2015, còn phải đối mặt với nguy cơ bị truất quyền thừa kế.
Theo thông tin ban đầu từ phía chính quyền địa phương thì vụ việc xuất phát từ mâu thuẫn trong tranh chấp đất đai, 03 người con gái yêu cầu chia thừa kế đối với phần di sản cho cha mình để lại; cả người mẹ, người con trai và 03 người con gái đều là đồng thừa kế. Trường hợp người cha qua đời không để lại di chúc hoặc có di chúc nhưng không hợp pháp thì di sản của người cha để lại sẽ được thừa kế theo pháp luật, thì hàng thừa kế thứ nhất sẽ gồm mẹ và các người con; con gái cũng được hưởng thừa kế như con trai mà không có sự phân biệt quy định tại điều 651 Bộ luật Dân sự năm 2015.
Tại khoản 2, Điều 3 Nghị quyết 04/2017 của Hội đồng thẩm phán Tòa án Nhân dân Tối cao quy định tranh chấp thừa kế không bắt buộc phải hòa giải tại cấp cơ sở là ủy ban nhân dân cấp xã/phường/thị trấn. Tuy nhiên nếu các thành viên trong gia đình không thống nhất được với nhau về việc thỏa thuận phân chia thừa kế, thì có thể đề nghị Ủy ban nhân dân cấp xã/phường/thị trấn hòa giải, nếu hòa giải không thành, thì tiếp tục gửi đơn thư đến Tòa án để giải quyết theo thủ tục tố tụng dân sự; pháp luật nghiêm cấm hành vi xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe, tài sản của người khác khi có tranh chấp về dân sự.
Việc những người con gái không tuân thủ quy định pháp luật về thừa kế, lựa chọn cách thức mà pháp luật cho phép là khởi kiện đến tòa án để được giải quyết, mà lại sử dụng vũ lực, bằng việc mang xăng đến đốt nhà mẹ đẻ thì đó là hành vi vi phạm nghiêm trọng đạo đức, vi phạm pháp luật hình sự, hành vi này rất đang bị lên án và sẽ phải chịu mức chế tài xử lý nghiêm khắc của pháp luật.
Theo quy định của pháp luật, người thực hiện hành vi xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe của người có di sản; vi phạm nghĩa vụ nuôi dưỡng; sửa chữa, hủy bỏ di chúc hoặc có hành vi xâm phạm đến tính mạng sức khỏe của các thừa kế khác nhằm chiếm đoạt di sản thì sẽ bị truất quyền thừa kế. Vì thế, 03 người con gái ngoài việc bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội giết người, hủy hoại tài sản, thì trong quá trình giải quyết tranh chấp thừa kế tại cơ quan có thẩm quyền (nếu có), thì cơ quan có thẩm quyền căn cứ quy định pháp luật về thừa kế để xem xét hành vi này có thuộc trường hợp bị truất quyền thừa kế hay không. Trường hợp nếu bị truất quyền thừa kế thì ngoài trách nhiệm hình sự, những người thực hiện hành vi xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe, tài sản của những đồng thừa kế khác cũng sẽ bị truất quyền thừa kế theo quy định tại Điều 621 Bộ luật Dân sự năm 2015.