Luật sư Nguyễn Văn Đồng

Phóng viên hỏi luật sư: Thưa luật sư, luật sư có thể phân tích những vấn đề pháp lý xoay quanh ChatGPT, những tác động của ChatGPT đối với đời sống hiện nay ra sao?

Dưới góc độ pháp lý, Luật sư Nguyễn Văn Đồng - Văn phòng Luật sư Nhân Chính (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) phân tích, ChatGPT tên gọi đầy đủ là Chat Generative Pre-training Transformer - một chatbot do công ty khởi nghiệp OpenAI phát triển. ChatGPT có thể được hiểu đơn giản là một AI (trí thông minh nhân tạo). Điểm đặc biệt của AI này nằm ở kỹ thuật diễn giải ngôn ngữ một cách rất tự nhiên cùng với kho kiến thức vô cùng lớn mà ChatGPT có được từ bộ dữ liệu huấn luyện ban đầu do OpenAI dựng sẵn (300 tỷ từ).

Mô hình ChatGPT được đào tạo trên một lượng lớn dữ liệu văn bản từ internet để hiểu và tổng hợp ngôn ngữ tự nhiên. Sau đó, nó có thể tạo ra văn bản mới dựa trên thông tin đã học từ dữ liệu đào tạo. Mô hình ChatGPT cụ thể được tinh chỉnh để tương tác với con người qua các cuộc trò chuyện văn bản, cung cấp câu trả lời cho các câu hỏi, thực hiện tác vụ văn bản, hoặc thậm chí là tạo ra nội dung văn bản sáng tạo.

Mặt tích cực, ưu điểm mà ChatGPT tạo ra:

ChatGPT xây dựng cho người yêu cầu một nội dung phù hợp, có thể trả lời mọi câu hỏi của người dùng với một câu trả lời một cách nhanh nhất có thể dựa trên khả năng tìm kiếm và tổng hợp của ChatGPT. Nó giúp người có yêu cầu có thể giải đáp được các câu hỏi một cách tức thì mà không cần phải chờ đợi tra cứu mất thời gian. ChatGPT không đẩy việc lựa chọn thông tin cho người dùng mà bản thân nó đã chủ động phân loại, lựa chọn thông tin từ các tài liệu phù hợp trong kho dữ liệu có sẵn của nó (chỉ cập nhật đến năm 2021) và tổng hợp chúng lại thành một văn bản duy nhất. Bên cạnh đó, là sự mới lạ, tiện lợi nên ChatGPT được nhiều người đón nhận và sử dụng bất chấp hệ lụy phía sau ra sao. ChatGPT và các công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) tương tự có thể ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh của công việc trong tương lai. Dưới đây là một số cách mà ChatGPT có thể ảnh hưởng đến việc làm như:

- Tự động hóa công việc: ChatGPT có khả năng thực hiện nhiều nhiệm vụ thông qua việc tự động hóa, từ trả lời câu hỏi đến viết bài viết, tạo mã, và nhiều tác vụ khác. Điều này có thể dẫn đến sự giảm thiểu một số công việc được thực hiện thủ công và yêu cầu sự can thiệp của con người.

- Hỗ trợ quyết định: ChatGPT có thể được sử dụng để cung cấp thông tin và phân tích dữ liệu, giúp người làm quyết định đưa ra quyết định thông minh hơn.

- Dịch thuật và giao tiếp đa ngôn ngữ: ChatGPT có khả năng dịch thuật và hỗ trợ giao tiếp đa ngôn ngữ, giúp kết nối và hiểu thông tin từ người nói hoặc viết trong các ngôn ngữ khác nhau.

- Hỗ trợ khách hàng và dịch vụ khách hàng: ChatGPT có thể được sử dụng trong lĩnh vực dịch vụ khách hàng để cung cấp hỗ trợ tức thời và trả lời câu hỏi từ khách hàng.

- Giáo dục và đào tạo: ChatGPT có thể cung cấp tài liệu học tập và hỗ trợ trong quá trình đào tạo và học tập trực tuyến.

Mặt hạn chế, tiêu cực do ChatGPT mang lại:

Tuy nhiên, bên cạnh mặt tích cực thì ChatGPT cũng đưa đến nhiều hạn chế, hệ lụy tiêu cực như: Thông tin mà ChatGPT đưa ra không hề có sự kiểm chứng, người có yêu cầu sẽ không hề biết ChatGPT đã lấy nội dung này ở đâu, dựa trên căn cứ nào, nội dung đó đúng hay sai để sử dụng vào từng mục đích khác nhau.

Các công việc mà ChatGPT có thể tự động hóa có thể dẫn đến thay đổi trong cơ cấu công việc và có thể dẫn đến sự thay đổi hoặc thất nghiệp cho một số người. Khả năng phát triển và kiểm soát công nghệ: Cần có quản lý chặt chẽ và đạo đức trong việc phát triển và sử dụng AI để đảm bảo rằng nó mang lại lợi ích cho xã hội mà không gây hại. Vấn đề bảo mật và quyền riêng tư khi sử dụng AI trong giao tiếp và xử lý dữ liệu cá nhân đòi hỏi sự quan tâm đến bảo mật và quyền riêng tư.

Ở góc độ là người dùng, tôi khuyên các cá nhân, tổ chức khi sử dụng ChatGPT chỉ mang tính tham khảo, không nên lệ thuộc vào nó bởi thông tin mà ChatGPT đưa ra tưởng chừng như hợp lý, song chỉ trả lời mang tính chung chung, không dẫn chứng lập luận rõ ràng. Nhiều người kỳ vọng ChatGPT thay họ làm việc, thậm chí thay họ tư duy động não về một vấn đề hooc búa nào đó, để họ khỏi phảu suy nghĩ, thì chúng tôi cho rằng rất nguy hại, nếu nhận thức như vậy sẽ dần dẫn đến lệ thuộc vào ChatGPT.

ChatGPT là mô hình ngôn ngữ tự tổng hợp từ các kiến thức, tri thức do Công ty OpenAI cài đặt, ChatGPT có thể tự tổng hợp các thông tin và kiến thức để trả lời người hỏi, tuy nhiên nếu ChatGPT lấy thông tin từ các tài liệu, các nội dung đã được công bố bản quyền, nội dung có tính chất tương tự để cung cấp cho người hỏi, sau đó không kiểm chứng, không trích nguồn thì người sử dụng nội dung do ChatGPT đưa ra rất có thể sẽ vi phạm bản quyền, vi phạm quyền tác giả, vi phạm quyền sở hữu trí tuệ, đây là hệ lụy tiêu cực mà nhiều cá nhân, cơ quan, tổ chức trên khắp thế giới đã nghĩ đến. ChatGPT tìm kiếm và áp đặt câu trả lời cho người hỏi, còn Google thì đề xuất những nội dung cần tìm kiếm có tính tin cậy cao, được nhiều người tìm kiếm nhất để người đọc lựa chọn, nên người dùng thông minh cần sử dụng từng ứng dụng trong tùy từng hoàn cảnh, tùy vào yêu cầu công việc.

Trong tương lai không xa, nếu không có sự cải tiến, nâng cấp trích nguồn đầy đủ cho những nội dụng trả lời của ChatGPT, thì rất có thể sẽ nảy sinh nhiều vụ kiện, do vi phạm quyền sở hữu trí tuệ từ những nội dung do ChatGPT cung cấp. Ngoài ra, nhiều nhà tuyển dụng, nhiều cơ sở giáo dục, việc làm nếu không có cách kiểm soát nội dung, vội tin vào những nội dung soạn sẵn thì rất có thể sẽ gặp thách thức trong quá trình tuyển chọn đúng người, đúng việc; bằng cấp thật nhưng kiến thức ảo, rỗng. Từ nội dung ChatGPT tạo ra rất khó có thể biết được nội dung nào do con người làm ra hay do công cụ thông minh như ChatGPT tạo ra, đây là một thách thức rất lớn cho các tổ chức, cơ quan để có thể đánh giá đúng được năng lực nhân sự, năng lực người học...

Ở thời điểm hiện tại, tôi cho rằng ChatGPT đang được ưa chuộng do sự mới lạ, độc đáo, giải quyết được các câu hỏi mở, còn những nội dung cần sự sâu sắc, chính xác thì ChatGPT chưa thể đáp ứng được. Nếu đánh giá về tính ưu việt thì tôi không cho rằng ChatGPT ưu việt hơn các ứng dụng khác, do độ tin cậy ở nội dung trả lời chưa cao; người dùng, nhất là những người làm việc văn phòng, người học nên xem ứng dụng này như công cụ hỗ trợ, công cụ giúp việc, mà không nên lệ thuộc vào nội dung câu trả lời từ ứng dụng này.

Từ những phân tích trên có thể thấy, ChatGPT và các công nghệ AI tương tự có tiềm năng để tạo ra sự thay đổi lớn trong cách làm việc trong tương lai. Điều quan trọng là chúng ta cần tìm cách sử dụng chúng một cách cẩn thận và đảm bảo rằng lợi ích xã hội được đặt lên hàng đầu trong quá trình phát triển.

Liên hệ tư vấn luật sư: 0936683699 - 0983951338