Luật sư Nguyễn Văn Đồng

Luật sư Hà Thị Khuyên

Hiện nay con người đang được thừa hưởng thành tựu khoa học kỹ thuật và công nghệ, với sự phát triển mạnh mẽ của các nền tảng ứng dụng mạng xã hội, những thành quả này đưa đến những tác động tích cực đối với nền kinh tế và xã hội. Tuy nhiên, mặt trái của sự phát triển này là những hệ lụy, tiêu cực đưa đến từ hành vi sử dụng mạng xã hội, thói quen sử dụng mạng xã hội mọi lúc mọi nơi để đăng tải bất cứ nội dung nào, bất kỳ hình ảnh nào để đạt được mục đích câu like, câu view, tạo hiệu ứng thu hút dư luận, nhưng cũng chính những hành vi và thói quen sử dụng mạng xã hội tùy tiện này đã tác động tiêu cực tới hành vi, suy nghĩ và ý thức của người dùng mạng xã hội đến người tiếp cận, đặc biệt là giới trẻ hiện nay; việc đăng tải công khai những hình ảnh, clip mô tả lại những tình tiết man rợ, những cảnh gây án có tính chất ghê rợn như vậy sẽ dung dưỡng cho những mầm mống của hành vi phạm tội, những người tiếp cận dần quen dần với những hình ảnh, clip có tính chất man rợ, thậm chí khi ra đường họ có thể thờ ơ trước cảnh hung thủ giết hại nạn nhân do cho rằng đó là chuyện thường tình và không phải việc của mình.

Hiện nay pháp luật hình sự đã điều chỉnh vấn đề đăng tải nội dung có tính chất man rợ, gây hoang mang dư luận lên mạng, thậm chí đã có Luật An ninh mạng để điều chỉnh tất cả những hoạt động trên mạng internet, mạng xã hội. Vì vậy, để phòng ngừa từ xa vấn nạn này, cơ quan chức năng cần tăng cường hoạt động giám sát và xử lý những hành vi vi phạm pháp luật xảy ra trên không gian mạng, tránh những hệ lụy lâu dài.

Việc đăng tải và phát tán công khai những hình ảnh, clip ghi lại những tình tiết man rợ, mô tả lại cảnh gây án có tính chất ghê rợn lên mạng xã hội như vậy là hành vi vi phạm pháp luật, nên tùy thuộc tính chất, mức độ và hậu quả của hành vi mà người đăng tải và phát tán có thể chịu những chế tài xử phạt hành chính, bồi thường thiệt hại hay bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Nếu việc đăng tải và phát tán hình ảnh, clip man rợ lên mạng xã hội nhưng có tính chất chưa nghiêm trọng, chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự thì người đăng tải và lan truyền này sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại điểm c, điểm đ, khoản 1, Điều 101 Nghị định 15/2020 của Chính phủ nếu “Cung cấp, chia sẻ thông tin miêu tả tỉ mỉ hành động chém, giết, tai nạn, kinh dị, rùng rợn; Cung cấp, chia sẻ thông tin bịa đặt, gây hoang mang trong Nhân dân, kích động bạo lực, tội ác, tệ nạn xã hội, đánh bạc hoặc phục vụ đánh bạc”, các hành vi này sẽ bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng. Đồng thời phải bồi thường thiệt hại nếu gây ra thiệt hại cho nạn nhân, người bị hại nếu hành vi đăng tải và lan truyền này gây tác động, xâm phạm đến quyền lợi của cá nhân, tổ chức quy định tại Điều 584 Bộ luật Dân sự 2015.

Còn nếu hành vi có tính chất nghiêm trọng đến mức phải truy cứu trách nhiệm hình sự, thì người thực hiện hành vi đăng tải và lan truyền có thể sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội “Đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông” quy định tại Điều 288 Bộ luật Hình sự 2015, do hành vi đăng tải và phát tán gây dư luận xấu, làm giảm uy tín của cơ quan, tổ chức, cá nhân với khung hình phạt cao nhất lên đến 07 năm tù, ngoài ra còn bị phạt tiền lên đến 200 triệu đồng.

Trước thực trạng mạng xã hội đăng tràn lan các hình ảnh, clip có tính chất man rợ thời gian gần đây, rất cần các cơ quan chức năng giám sát chặt chẽ không gian mạng internet nói chung và không gian mạng xã hội nói riêng để kịp thời phát hiện và xử lý những người có hành vi vi phạm trên không gian mạng, để phòng ngừa từ xa; thực hiện tuyên truyền, phổ biến các quy định pháp luật trong nhà trường, tại nơi làm việc và ngoài cộng đồng nhằm nâng cao ý thức pháp luật của học sinh, sinh viên và người dân. Khi phát hiện hành vi vi phạm pháp luật thay vì chụp ảnh, quay clip phát tán lên mạng xã hội, người dân cần tố giác hành vi vi phạm pháp luật lên cơ quan có thẩm quyền để cơ quan chức năng can thiệp xử lý kịp thời.