Câu hỏi: Đăng ký khai sinh đối với trường hợp đặt họ tên con theo họ tộc Nguyễn Phước, Nguyễn Phúc (đặc trưng ở Huế), một số trường hợp người dân vẫn mong muốn đặt tên con theo niên hiệu thứ bậc đã tồn tại trước đây như... Ưng - Bửu - Vĩnh - Bảo... và coi đây là đặc điểm riêng của họ tộc này, gây khó khăn trong việc hướng dẫn vận động đặt họ tên của trẻ theo quy định (Phường Phú Hội).
Giải đáp:
Ngày 26 tháng 6 năm 2017, Cục Hộ tịch, quốc tịch, chứng thực – Bộ Tư pháp đã có Công văn số 611/HTQTCT-HT hướng dẫn về việc xác định họ cho trẻ em đối với một số trường hợp đăng ký khai sinh liên quan đến việc xác định họ theo dòng họ Nguyễn Phước Tộc, cụ thể: “Việc xác định họ cho con được thực hiện theo quy định tại khoản 2 Điều 26 Bộ Luật dân sự năm 2015: “Họ của cá nhân được xác định là họ của cha đẻ hoặc họ của mẹ đẻ theo thỏa thuận của cha, mẹ; nếu không có thỏa thuận thì họ của con được xác định theo tập quán”.
Căn cứ quy định trên thì theo thỏa thuận của cha mẹ, họ của con được xác định là họ của cha hoặc họ của mẹ, nếu không có thỏa thuận thì họ của con được xác định theo tập quán nơi đứa trẻ được sinh ra. Có nghĩa là nếu tập quán ở đó là họ của con được đặt theo họ cha thì đứa trẻ được mang họ cha. Ngược lại, nếu tập quán nơi đó là họ của con được đặt theo họ của mẹ thì đứa trẻ sẽ mang họ mẹ.
Pháp luật hiện hành không cấm công dân Việt Nam có tên gọi khác (bí danh, bút danh), do đó cá nhân cũng có thể sử dụng tên gọi khác để phân biệt thế hệ theo phong tục. Tuy nhiên, trong giấy tờ, hồ sơ cá nhân chỉ ghi 01 tên gọi (họ, chữ đệm, tên) thống nhất theo giấy khai sinh.
Các trường hợp lựa chọn họ theo tập quán dẫn đến họ của con khác với họ của cha đẻ hoặc mẹ đẻ là không phù hợp quy định pháp luật.
Trường hợp những người có giấy tờ hộ tịch mang họ Bảo, Vĩnh, Quý…có nguyện vọng trở lại họ gốc là Nguyễn Phước, đề nghị địa phương thực hiện theo Công văn số 3138/BTP-HCTP ngày 22/4/2013 của Bộ Tư pháp, đồng thời công chức tư pháp hộ tịch cần giải thích để người dân hiểu rõ quy định nêu trên.
Văn phòng Luật sư Nhân Chính
Liên hệ luật sư: 0936683699 - 0983951338
Email: Luatsunhanchinh@gmail.com