Luật sư Hà Thị Khuyên

Luật sư Nguyễn Văn Đồng

Tại khoản 12 Điều 2 Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ năm 2024 quy định tai nạn giao thông đường bộ là va chạm liên quan đến người, phương tiện khi tham gia giao thông đường bộ, xảy ra ngoài ý muốn của người tham gia giao thông đường bộ, gây thiệt hại đến tính mạng, sức khỏe, tài sản của cá nhân hoặc tài sản của cơ quan, tổ chức.

1. Trường hợp giải quyết vụ tai nạn giao thông đường bộ phát hiện có dấu hiệu tội phạm theo chức năng của Cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra:

Tại Điều 22 Thông tư 72/2024/TT-BCA quy định trong quá trình thực hiện việc điều tra, xác minh, giải quyết vụ tai nạn giao thông đường bộ quy định tại điểm b, c khoản 8 Điều 6 Thông tư 72/2024/TT-BCA nếu phát hiện có dấu hiệu tội phạm mà không thuộc trường hợp phải chuyển Cơ quan điều tra hình sự trong Quân đội nhân dân có thẩm quyền thì cán bộ được phân công điều tra, xác minh, giải quyết vụ tai nạn giao thông đường bộ thuộc Cục Cảnh sát giao thông báo cáo Cục trưởng và cán bộ được phân công điều tra, giải quyết vụ tai nạn giao thông đường bộ thuộc Phòng Cảnh sát giao thông Công an cấp tỉnh báo cáo Trưởng phòng để thực hiện hoặc phân công cấp phó, cán bộ điều tra hoặc thay đổi cấp phó, cán bộ điều tra thực hiện như sau:

- Cục Cảnh sát giao thông phối hợp với Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Phòng Cảnh sát giao thông Công an cấp tỉnh phối hợp với Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh tiến hành phân loại nguồn tin tội phạm; xem xét việc quyết định khởi tố hay không khởi tố vụ án hình sự theo quy định pháp luật;

- Phối hợp thực hiện trưng cầu giám định, yêu cầu định giá tài sản theo quy định tại khoản 2 Điều 14 Thông tư 72/2024/TT-BCA và Hướng dẫn liên ngành số 02/HDLN-BCA-VKSNDTC ngày 31 tháng 01 năm 2024 về phối hợp thực hiện thủ tục trưng cầu giám định, yêu cầu định giá tài sản của các cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra của Công an nhân dân;

- Thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn điều tra theo quy định tại Điều 38 Luật Tổ chức Cơ quan điều tra hình sự năm 2015, Điều 40 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2021), Thông tư liên tịch số 01/2017/TTLT-BCA-BQP-BTC-BNN&PTNT-VKSNDTC ngày 29 tháng 12 năm 2017 của Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Tài chính, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Viện kiểm sát nhân dân tối cao quy định về việc phối hợp giữa các cơ quan có thẩm quyền trong việc thực hiện một số quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 về tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố (sửa đổi, bổ sung một số điều năm 2021) và Thông tư số 28/2020/TT-BCA ngày 26 tháng 3 năm 2020 của Bộ trưởng Bộ Công an quy định trình tự, thủ tục tiếp nhận, phân loại, xử lý, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố của lực lượng Công an nhân dân (sửa đổi, bổ sung một số điều năm 2021).

Hồ sơ vụ án tai nạn giao thông đường bộ chuyển cho Cơ quan Cảnh sát điều tra:

- Các tài liệu dùng cho cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra được ban hành kèm theo Thông tư số 119/2021/TT-BCA ngày ngày 08 tháng 12 năm 2021 của Bộ trưởng Bộ Công an quy định biểu mẫu, giấy tờ, sổ sách về điều tra hình sự;

- Biên bản khám nghiệm hiện trường vụ tai nạn giao thông đường bộ; Sơ đồ hiện trường vụ tai nạn giao thông đường bộ; Bản ảnh hiện trường; thiết bị lưu trữ hình ảnh động (nếu có);

- Biên bản khám nghiệm phương tiện; Biên bản tạm giữ tang vật, phương tiện; quyết định tạm giữ tang vật, phương tiện; các giấy tờ của phương tiện, người điều khiển phương tiện và hàng hóa trên phương tiện (nếu có);

- Biên bản ghi lời khai và bản tường trình của những người có liên quan trong vụ tai nạn giao thông đường bộ;

- Biên bản ghi nhận dấu vết trên thân thể người bị nạn, Sơ đồ vị trí dấu vết thương tích trên cơ thể người bị nạn, Biên bản về việc dựng lại hiện trường vụ tai nạn giao thông đường bộ (nếu có);

- Kết luận giám định thiệt hại về người và tài sản; các tài liệu khác liên quan (nếu có);

- Tang vật, phương tiện, vật chứng liên quan đến vụ tai nạn (nếu có);

- Biên bản giao, nhận hồ sơ vụ án.

2. Trường hợp tai nạn giao thông đường bộ liên quan đến người và phương tiện giao thông đường bộ của nước ngoài:

Tại Điều 23 Thông tư 72/2024/TT-BCA quy định khi xảy ra vụ tai nạn giao thông đường bộ liên quan đến người và phương tiện giao thông đường bộ của nước ngoài thì thực hiện theo Chương II Thông tư 72/2024/TT-BCA; đồng thời, áp dụng Thông tư liên bộ của liên ngành Kiểm sát - Nội vụ - Tư pháp - Ngoại giao số 01/TTLN ngày 08 tháng 9 năm 1988 hướng dẫn việc điều tra, xử lý các vụ vi phạm luật lệ giao thông đường bộ do người, phương tiện giao thông nước ngoài gây ra hoặc áp dụng theo điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên có quy định khác.

Cơ quan Công an khi tiến hành các hoạt động điều tra, xác minh, giải quyết ban đầu vụ tai nạn giao thông đường bộ theo quy định của pháp luật, của Thông tư 72/2024/TT-BCA phải xác định nhân thân của người nước ngoài, quy chế pháp lý của phương tiện gây tai nạn, người bị nạn và tổn thương sức khỏe, thiệt hại tài sản kèm theo các vấn đề khác có liên quan. Cơ quan Công an có quyền yêu cầu người gây tai nạn phải xuất trình các giấy tờ tùy thân cần thiết và yêu cầu họ ký vào các biên bản điều tra, xác minh tại hiện trường, trường hợp họ không ký thì ghi vào biên bản và có người chứng kiến; đồng thời tiếp tục tiến hành các biện pháp điều tra, xác minh, giải quyết vụ tai nạn giao thông đường bộ như sau:

- Người có thân phận ngoại giao được quy định tại Pháp lệnh về quyền ưu đãi, miễn trừ dành cho cơ quan đại diện ngoại giao, cơ quan lãnh sự và cơ quan đại diện của tổ chức quốc tế tại Việt Nam thì việc tiếp nhận lời khai của họ với tư cách là người chứng kiến chỉ được tiến hành với sự đồng ý rõ ràng của người đó. Nếu những yêu cầu nói trên bị từ chối thì cũng phải ghi rõ vào biên bản;

- Đối với người nước ngoài không có thân phận ngoại giao (chuyên gia, các nhà kinh doanh, học sinh, thực tập sinh, khách du lịch tại Việt Nam, người nước ngoài tham gia hoạt động khác trên lãnh thổ Việt Nam) có liên quan đến vụ tai nạn giao thông đường bộ thì việc điều tra, xác minh, giải quyết như đối với công dân Việt Nam. Việc ghi lời khai người nước ngoài được tiến hành theo các thủ tục thông thường tại trụ sở cơ quan Công an. Người nước ngoài có thể tự chọn phiên dịch hoặc Cơ quan Công an có thể mời người phiên dịch. Trong trường hợp viên chức ngoại giao hoặc Lãnh sự chấp thuận làm người chứng kiến thì việc tiếp nhận bản khai hoặc xác minh lời khai của họ có thể được tiến hành tại nơi thuận tiện cho họ và được họ đồng ý.

3. Trường hợp tai nạn giao thông đường bộ liên quan đến người, phương tiện, tài sản của Quân đội nhân dân:

Tại Điều 24 Thông tư 72/2024/TT-BCA quy định đối với vụ tai nạn giao thông đường bộ xác định được ngay không có dấu hiệu tội phạm, liên quan đến người, phương tiện, tài sản của Quân đội nhân dân thì lực lượng Cảnh sát giao thông điều tra, xác minh, giải quyết, đồng thời phối hợp với đơn vị quản lý người, phương tiện, tài sản của Quân đội liên quan đến vụ tai nạn giao thông đường bộ để xử lý vi phạm hành chính (nếu có) theo quy định của pháp luật và bàn giao phương tiện, tài sản của Quân đội, giấy tờ có liên quan khi có yêu cầu của cơ quan, đơn vị.

Đối với những vụ tai nạn giao thông đường bộ qua công tác điều tra, xác minh ban đầu phát hiện có dấu hiệu tội phạm thuộc thẩm quyền của các cơ quan tiến hành tố tụng của Quân đội nhân dân thì Cảnh sát giao thông bàn giao toàn bộ hồ sơ, tài liệu, phương tiện, tài sản có liên quan đến vụ tai nạn giao thông đường bộ cho Cơ quan điều tra hình sự trong Quân đội nhân dân tại địa bàn hoặc có thẩm quyền để giải quyết và sao lưu hồ sơ để theo dõi. Sau khi bàn giao cho Cơ quan điều tra hình sự trong Quân đội nhân dân, lực lượng Cảnh sát giao thông có trách nhiệm tiếp tục phối hợp theo đề nghị của Cơ quan điều tra hình sự trong Quân đội nhân dân.

Cảnh sát giao thông có trách nhiệm cung cấp thông tin tình hình tai nạn giao thông đường bộ hoặc nội dung vụ tai nạn giao thông đường bộ liên quan đến người, phương tiện, tài sản của Quân đội nhân dân theo yêu cầu của Cơ quan Điều tra hình sự trong Quân đội nhân dân hoặc cơ quan có thẩm quyền trong Quân đội nhân dân. Phối hợp với Cơ quan Điều tra hình sự trong Quân đội nhân dân hoặc cơ quan có thẩm quyền trong Quân đội nhân dân theo dõi, thống kê, cập nhật thông tin tai nạn giao thông đường bộ liên quan đến người, phương tiện, tài sản của Quân đội nhân.

4. Trường hợp vụ tai nạn giao thông đường bộ dẫn đến cháy, nổ phương tiện:

Tại Điều 25 Thông tư 72/2024/TT-BCA khi các phương tiện giao thông bị tai nạn dẫn đến cháy, nổ thì Cảnh sát giao thông phải thông báo ngay cho đơn vị Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ nơi xảy ra tai nạn giao thông đường bộ đến phối hợp giải quyết; đồng thời tổ chức phân luồng giao thông, cấm người và phương tiện đi vào khu vực có cháy, nổ; thực hiện điều tra, xác minh, giải quyết vụ tai nạn giao thông đường bộ theo quy định của Thông tư 72/2024/TT-BCA.

5. Trường hợp tai nạn giao thông đường bộ liên quan trực tiếp đến phương tiện giao thông chở hoá chất độc hại:

Tại Điều 26 Thông tư 72/2024/TT-BCA quy định khi xảy ra vụ tai nạn giao thông đường bộ mà phương tiện tham gia giao thông vận chuyển chất độc hại thì Cảnh sát giao thông phải tiến hành phong tỏa nơi xảy ra tai nạn giao thông đường bộ trong một khu vực cần thiết và đặt các biển báo hiệu, cấm người và các phương tiện đi vào. Đồng thời, báo cáo ngay Giám đốc Công an tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (nếu cán bộ Cảnh sát giao thông thuộc Cục Cảnh sát giao thông thì báo cáo cho Cục trưởng Cục Cảnh sát giao thông) chỉ đạo, thông báo cơ quan hữu quan phối hợp giải quyết.

6. Trường hợp vụ tai nạn giao thông đường bộ dẫn đến hành vi gây rối trật tự công cộng:

Tại Điều 27 Thông tư 72/2024/TT-BCA quy định trường hợp vụ tai nạn giao thông đường bộ có thân nhân của người bị nạn hoặc những phần tử quá khích đòi yêu sách, hành hung người gây tai nạn, ngăn đường làm cản trở giao thông ở mức độ chưa nghiêm trọng thì chủ động giải thích, phân hoá đối tượng, giải tán đám đông không để xảy ra phức tạp.

Trường hợp xảy ra các hành vi gây rối nghiêm trọng thì phải báo cáo lãnh đạo đơn vị để đề nghị chính quyền và các lực lượng khác của địa phương tăng cường hỗ trợ; đồng thời bảo vệ hiện trường, phương tiện và người điều khiển phương tiện; bảo toàn lực lượng và tiếp tục nắm tình hình phục vụ cho công tác điều tra, xác minh, giải quyết.

Liên hệ tư vấn luật sư: 0983951338 - 0936683699