Người thừa kế theo pháp luật (Điều 651)

26/04/2024

Thừa kế là sự chuyển dịch tài sản của người chết cho những chủ thể còn sống theo ý chí của người để lại tài sản hoặc theo quy định pháp luật. Do đó, cần nắm chắc các quy định về quyền thừa kế, di sản, người thừa kế; thời điểm, địa điểm mở thừa kế; thời hiệu thừa kế. Tại Điều 609 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định về quyền thừa kế. Theo đó, cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình; để lại tài sản của mình cho người thừa kế theo pháp luật; hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật.

Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự thuộc 03 hàng thừa kế quy định tại Điều 651 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định người thừa kế theo pháp luật. Theo quy định tại điều luật này thì những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau; những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản. Cụ thể:

(1) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: "vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết", những người thuộc hàng thừa kế này là những người có quan hệ hôn nhân, quan hệ huyết thống và quan hệ nuôi dưỡng với nhau. Những người này có nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng, làm đại diện, giám hộ cho nhau khi một người không có đầy đủ năng lực hành vi dân sự; trong hàng thừa kế này có xuất hiện quan hệ cha nuôi, mẹ nuôi, con nuôi của người chết, những quan hệ này được xác lập dựa trên ý chí của chủ thể, tuy nhiên nó chỉ được xem là hàng thừa kế thứ nhất nếu được pháp luật công nhận (tức cha nuôi, mẹ nuôi, con nuôi hợp pháp); trong quan hệ cha nuôi, mẹ nuôi, con nuôi có thể chỉ phát sinh dựa trên lời nói, chứ trên thực tế không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ các bên; nên cần thiết phải được pháp luật công nhận giữa những chủ thể đó đã xác lập quan hệ nuôi dưỡng với nhau có như vậy mới làm phát sinh quyền thừa kế giữa họ.

(2) Hàng thừa kế thứ hai gồm: "ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại", những người thừa kế này có quan hệ huyết thống với nhau. Giữ ông bà nội, ông bà ngoại và cháu có thể chăm sóc, giáo dục, trông nom lẫn nhau, vì vậy khi ông bà chết cháu có thể trở thành người thừa kế theo pháp luật và ngược lại. Anh chị em ruột có thể xác định là anh chị em cùng cha mẹ sinh ra hoặc anh chị em cùng cha khác mẹ hay cùng mẹ khác cha. Giữa anh chị em có nghĩa vụ yêu thương và chăm sóc lẫn nhau (Luật Hôn nhân và Gia đình đã quy định). Họ có mối quan hệ huyết thống với nhau, cho nên đương nhiên sẽ trở thành người thừa kế thuộc hàng thừa kế thứ hai của nhau. Song trong trường hợp này không áp dụng đối với anh chị em là con nuôi, bởi hành thừa kế này được xác lập dựa trên quan hệ huyết thống, mà giữa anh chị em là con nuôi của bố mẹ không có cùng huyết thống, vì vậy họ không thuộc hàng thừa kế thứ hai.

(3) Hàng thừa kế thứ ba gồm: "cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại", người thừa kế được quy định thuộc hàng thừa kế thứ ba nhằm đảm bảo sự nối tiếp quyền sở hữu tài sản giữa những người có quan hệ gần gũi, thân thiết, bởi đây là những người thuộc nhiều thế hệ khác nhau; mặc dù được xác định trên quan hệ huyết thống nhưng giữ họ có khoảng cách xa hơn hàng thừa kế thứ nhất và thứ hai; trên thực tế có thể họ không thân thiết, gần gũi nhau, nhưng xét về mặt pháp lý thì họ vẫn là những người có quan hệ gắn bó hơn người ngoài, vì vậy mà pháp luật quy định những người này là người thừa kế theo pháp luật của nhau là hoàn toàn phù hợp.

Nguyên tắc thừa kế theo pháp luật: Tại khoản 2, 3 Điều 651 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định "Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản". Thừa kế theo pháp luật được xác định theo thứ tự ưu tiên, trong đó những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng di sản khi hàng thừa kế trước không có ai, không có quyền hưởng di sản, bị truất hoặc từ chối nhận di sản; thực chất các hàng thừa kế thứ hai, thứ ba nhằm dự trù cho trường hợp những người hàng thừa kế thứ nhất không được hưởng di sản, nếu xét trên thực tế rất ít trường hợp người thừa kế theo pháp luật là người thừa kế thuộc hàng thừa kế thứ hai, thứ ba. Đặc biệt đối với hàng thừa kế thứ ba, việc xác định người thừa kế rất phức tạp bởi nó thuộc nhiều thế thế hệ, lại bao gồm cả bên nội, bên ngoại, khó để tránh khỏi trường hợp bỏ sót. Bởi chia di sản thừa kế theo pháp luật không dựa trên ý chí của người để lại tài sản, nên để tránh xảy ra tranh chấp về phần di sản hưởng thừa kế, thì pháp luật quy định những người trong cùng hàng thừa kế được chia di sản như nhau, từ đó có thể cân bằng quyền lợi của những người thừa kế.

Điều 651. Người thừa kế theo pháp luật

1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

Văn phòng Luật sư Nhân Chính

Liên hệ luật sư: 0936683699 - 0983951338

Tags

Người thừa kế theo pháp luật thừa kế theo pháp luật Thhứ tự thừa kế theo pháp luật Hàng thừa kế thứ nhất Hàng thừa kế thứ hai Hàng thừa kế thứ ba Người thừa kế cùng hàng Hưởng phần di sản bằng nhau Người ở hàng thừa kế sau Chỉ được hưởng thừa kế Không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết Không có quyền hưởng di sản Bị truất quyền hưởng di sản Từ chối nhận di sản phân chia di sản thừa kế di sản thừa kế thừa kế tranh chấp di sản thừa kế Chia di sản thừa kế theo pháp luật Mở thừa kế Điều 651 Bộ luật dân sự năm 2015 Dịch vụ luật sư Dịch vụ luật sư uy tín Dịch vụ pháp lý Danh sách luật sư Hà Nội Danh bạ luật sư Đoàn luật sư Hà Nội Liên đoàn luật sư Việt Nam Luật luật sư Đồng luật sư nguyễn văn đồng luật sư khuyên luật sư hà thị khuyên Nhân chính Nhanchinh.vn Luật Nhân Chính Văn phòng Luật sư Nhân Chính Nhân Chính Law Firm Lawyer Tư vấn luật Tư vấn pháp luật Cần tìm luật sư Tìm luật sư Tìm luật sư giỏi luật sư luật sư giỏi Luật sư tại Hà Nội Luật sư uy tín Luật sư giỏi Hà Nội Luật sư Hà Nội luật sư việt nam luật sư tranh tụng Luật sư tố tụng Luật sư tư vấn Luật sư giải quyết tranh chấp luật sư bào chữa Luật sư hình sự Luật sư dân sự Luật sư giải quyết án hành chính Luật sư bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp Luật sư hợp đồng Luật sư giải quyết tranh chấp hợp đồng Luật sư đất đai Luật sư tư vấn đất đai Luật sư nhà đất Luật sư giải quyết tranh chấp đất đai Luật sư thừa kế Luật sư giải quyết tranh chấp thừa kế Luật sư Ly hôn Luật sư hôn nhân và gia đình Luật sư thu hồi nợ Luật sư kinh doanh thương mại Luật sư doanh nghiệp Luật sư sở hữu trí tuệ luật sư lao động Luật sư nổi tiếng Luật sư hòa giải luật sư đối thoại Luật sư đàm phán Luật sư quận Ba Đình Luật sư quận Cầu Giấy Luật sư quận Hoàn Kiếm Luật sư quận hai bà trưng Luật sư quận Đống Đa Luật sư quận Tây Hồ Luật sư Quận Thanh Xuân Luật sư quận Bắc Từ Liêm Luật sư quận Hà Đông Luật sư quận Long Biên Luật sư quận nam Từ Liêm Luật sư huyện Ba Vì Luật sư huyện Chương Mỹ Luật sư huyện Đan Phượng Luật sư huyện Đông Anh Luật sư huyện Gia Lâm Luật sư huyện Hoài Đức Luật sư huyện Mê Linh Luật sư huyện Mỹ Đức Luật sư huyện Phú Xuyên Luật sư huyện Phúc Thọ Luật sư huyện Quốc Oai Luật sư huyện Sóc Sơn Luật sư huyện Thạch Thất Luật sư huyện Thanh Oai Luật sư huyện Thanh Trì Luật sư huyện Thường Tín Luật sư huyện Ứng Hòa Luật sư thị xã Sơn Tây Pháp luật Pháp lý Văn phòng luật Văn phòng luật sư Văn phòng luật sư uy tín Văn phòng luật sư uy tín tại Hà Nội Văn phòng luật sư gần nhất Văn phòng luật sư Hà Nội Công ty luật Tổ chức hành nghề luật sư 0983951338 0936683699 Tư vấn pháp lý Luật sư Nhân Chính Luật sư Quảng Ninh Luật sư Vĩnh Phúc Luật sư Bắc Ninh Luật sư Hải Dương Luật sư Hải Phòng Luật sư Hưng Yên Luật sư Thái Bình Luật sư Hà Nam Luật sư Nam Định Luật sư Ninh Bình Luật sư Hà Giang Luật sư Cao Bằng Luật sư Bắc Kạn Luật sư Lạng Sơn Luật sư Tuyên Quang Luật sư Thái Nguyên Luật sư Phú Thọ Luật sư Bắc Giang Luật sư Lào Cai Luật sư Lai Châu Luật sư Yên Bái Luật sư Điện Biên Luật sư Sơn La Luật sư Hòa Bình Luật sư Thanh Hóa Luật sư Nghệ An Luật sư Hà Tĩnh Luật sư Quảng Bình Luật sư Quảng Trị Luật sư Thừa Thiên Huế Luật sư Đà Nẵng Luật sư Quảng Nam Luật sư Quảng Ngãi Luật sư Phú Yên Luật sư Khánh Hòa Luật sư Ninh Thuận Luật sư Bình Thuận Luật sư Đắk Lắk Luật sư Đắk Nông Luật sư Gia Lai Luật sư Kon Tum Luật sư Lâm Đồng Luật sư Hồ Chí Minh Luật sư Sài Gòn Luật sư Đồng Nai Luật sư Bà Rịa - Vũng Tàu Luật sư Bình Dương Luật sư Bình Phước Luật sư Tây Ninh Luật sư Long An Luật sư Tiền Giang Luật sư Đồng Tháp Luật sư Vĩnh Long Luật sư Trà Vinh Luật sư Cần Thơ Luật sư Hậu Giang Luật sư Sóc Trăng Luật sư Bến Tre Luật sư An Giang Luật sư Kiên Giang Luật sư Bạc Liêu Luật sư Cà Mau

Nội dung liên quan