Luật sư Nguyễn Văn Đồng

Luật sư Hà Thị Khuyên

Theo quy định pháp luật, thủ tục bảo lĩnh tại ngoại là thủ tục áp dụng đối với bị can, bị cáo. Bảo lĩnh là một biện pháp ngăn chặn thay thế cho tạm giam.

1. Thế nào là bảo lĩnh?

Bảo lĩnh được quy định tại Điều 121 Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015, Cụ thể: Bảo lĩnh là biện pháp ngăn chặn thay thế tạm giam. Căn cứ vào tính chất, mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi và nhân thân của bị can, bị cáo, Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án có thể quyết định cho họ được bảo lĩnh.

2. Điều kiện với cá nhân, tổ chức đứng ra bảo lĩnh cho bị can, bị cáo:

Cơ quan, tổ chức có thể nhận bảo lĩnh cho bị can, bị cáo là người của cơ quan, tổ chức mình. Cơ quan, tổ chức nhận bảo lĩnh phải có giấy cam đoan và có xác nhận của người đứng đầu cơ quan, tổ chức.

Cá nhân là người đủ 18 tuổi trở lên, nhân thân tốt, nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật, thu nhập ổn định và có điều kiện quản lý người được bảo lĩnh thì có thể nhận bảo lĩnh cho bị can, bị cáo là người thân thích của họ và trong trường hợp này thì ít nhất phải có 02 người. Cá nhân nhận bảo lĩnh phải làm giấy cam đoan có xác nhận của chính quyền xã, phường, thị trấn nơi người đó cư trú hoặc cơ quan, tổ chức nơi người đó làm việc, học tập.

Trong giấy cam đoan, cơ quan, tổ chức, cá nhân nhận bảo lĩnh phải cam đoan không để bị can, bị cáo vi phạm các nghĩa vụ quy định tại khoản 3 Điều này. Cơ quan, tổ chức, cá nhân nhận bảo lĩnh được thông báo về những tình tiết của vụ án liên quan đến việc nhận bảo lĩnh.

Như vậy, khi cá nhân, tổ chức muốn bảo lĩnh cho người của cơ quan mình, người thân của mình thì quy định của pháp luật yêu cầu các cá nhân, tổ chức đó phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện sau đây thì mới có thể thực hiện thủ tục xin bảo lĩnh.

2.1. Đối với tổ chức

- Cơ quan tổ chức có thể nhận bảo lĩnh cho bị can, bị cáo là người của cơ quan, tổ chức mình.

- Cơ quan, tổ chức nhận bảo lĩnh phải có giấy cam đoan và có xác nhận của người đứng đầu cơ quan, tổ chức.

2.2. Đối với cá nhân

- Cá nhân là người đủ 18 tuổi trở lên.

- Nhân thân tốt, nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật, thu nhập ổn định và có điều kiện quản lý người được bảo lĩnh.

- Có ít nhất là 02 người thân thích của người bị tạm.

3. Điều kiện đối với người được bảo lĩnh là bị can, bị cáo:

Khi người bị tạm giam, tạm giữ được bảo lĩnh thì đầu tiên bên được bảo lĩnh phải thỏa mãn đầy đủ các điều kiện về bảo lãnh theo quy định của pháp luật thì cơ bản mới được xem xét cho bảo lĩnh:

- Căn cứ vào tính chất, mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi và nhân thân của bị can, bị cáo, Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án có thể quyết định cho họ được bảo lĩnh.

- Chính vì bảo lĩnh tại ngoại là một biện pháp ngăn chặn ít nghiêm khắc được áp dụng để thay thế biện pháp tạm giam đối với bị can, bị cáo. Tuy nhiên, chỉ áp dụng trong những trường hợp không cần thiết phải tạm giam, tạm giữ và ngăn ngừa bị can, bị cáo phạm tội lần nữa.

- Đối tượng được áp dụng biện pháp này thường là bị can, bị cáo phạm tội lần đầu, tính chất ít nghiêm trọng, có nơi cư trú rõ ràng, thái độ khai báo thành khẩn hoặc bị can, bị cáo ốm đau.

- Thuộc tội phạm ít nghiêm trọng là tội phạm có tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội không lớn mà mức cao nhất của khung hình phạt do Bộ luật Hình sự quy định đối với tội ấy là phạt tiền, phạt cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù đến 03 năm; Tội phạm nghiêm trọng là tội phạm có tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội lớn mà mức cao nhất của khung hình phạt do Bộ luật này quy định đối với tội ấy là từ trên 03 năm đến 07 năm tù;

Và tùy vào hành vi của bị can, bị cáo mà cơ quan tố tụng xác định đây thuộc loại tội phạm nào để có thể áp dụng biện pháp bảo lĩnh và thường thì rơi vào trường hợp của 02 loại tội trên.

4. Nghĩa vụ của người được bảo lĩnh là bị can, bị cáo:

Khi thực hiện thủ tục xin bảo lĩnh thì không chỉ bên bảo lĩnh mới có nghĩa vụ mà bên được bảo lĩnh là bị can, bị cáo cũng phải thực hiện nghĩa vụ theo quy định của pháp luật.

Bị can, bị cáo được bảo lĩnh phải làm giấy cam đoan thực hiện các nghĩa vụ sau:

- Có mặt theo giấy triệu tập, trừ trường hợp vì lý do bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan.

- Không bỏ trốn hoặc tiếp tục phạm tội.

- Không mua chuộc, cưỡng ép, xúi giục người khác khai báo gian dối, cung cấp tài liệu sai sự thật; không tiêu hủy, giả mạo chứng cứ, tài liệu, đồ vật của vụ án, tẩu tán tài sản liên quan đến vụ án; không đe dọa, khống chế, trả thù người làm chứng, bị hại, người tố giác tội phạm và người thân thích của những người này.

Vì vậy, nếu như bị can, bị cáo mà vi phạm các nghĩa vụ thì không được bảo lĩnh.

Mẫu Đơn bảo lĩnh do Văn phòng Luật sư Nhân Chính soạn thảo:

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

          …….. ngày ……tháng……..năm…….

ĐƠN XIN BẢO LĨNH

(Đối với bị can Hoàng Văn T đang bị tạm giam được áp dụng biện pháp tại ngoại)

Kính gửi:

- Trưởng Công an Huyện…
- Viện trưởng Viện kiểm sát Nhân dân Huyện…

Tôi tên là:……………………………...........................

Nghề nghiệp: …………………………….................

Trú tại: ……………………………...............................

Chúng tôi là: ……………………………...................

Quan hệ với………………ngày/tháng/năm sinh……………………………

Lý do bị bắt:…………………………………………………...........................

Hiện bị can đang tạm giam ở đâu:………………………………………..................

Nay gia đình tôi làm Đơn này kính gửi tới Cơ quan điều tra, Cơ quan viện kiểm sát cho chúng tôi được bảo lĩnh cho bị can Hoàng Văn T được thay đổi biện pháp ngăn chặn từ tạm giam sang hình thức tại ngoại vì một số lý do sau:

Trình bày lý do: (Ví dụ: Nhân thân, sức khỏe, vi phạm lần đầu hay không? Là lao động chính trong gia đình)  …………………………………………………………

Gia đình chúng tôi xin cam kết sau khi Hoàng Văn T được tại ngoại sẽ:

Cam đoan không cho Hoàng Văn T đi khỏi nơi cư trú: Giám sát, quản lý mọi hành vi, sinh hoạt của Hoàng Văn T; Thường xuyên nhắc nhở, giáo dục Hoàng Văn T hiểu biết pháp luật và khai báo thành khẩn; Đảm bảo Hoàng Văn T sẽ có mặt theo đúng thời gian, địa điểm ghi trong giấy triệu tập mà các cơ quan chức năng ấn định, chấp hành đầy đủ những quy định về tố tụng của pháp luật.

Trân trọng cảm ơn quý cơ quan đã giúp đỡ!

Người làm đơn (ký tên)

Liên hệ tư vấn luật sư: 0936683699  -  0983951338