Luật sư Nguyễn Văn Đồng

Luật sư Hà Thị Khuyên

Theo quy định tại Điều 335 Bộ luật Dân sự năm 2015 về giao dịch Bảo lãnh. Theo đó, Bảo lãnh là việc người thứ ba (sau đây gọi là bên bảo lãnh) cam kết với bên có quyền (sau đây gọi là bên nhận bảo lãnh) sẽ thực hiện nghĩa vụ thay cho bên có nghĩa vụ (sau đây gọi là bên được bảo lãnh), nếu khi đến thời hạn thực hiện nghĩa vụ mà bên được bảo lãnh không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ. Các bên có thể thỏa thuận về việc bên bảo lãnh chỉ phải thực hiện nghĩa vụ thay cho bên được bảo lãnh trong trường hợp bên được bảo lãnh không có khả năng thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh.

Tại Điều 341 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định việc miễn việc thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh, cụ thể như sau:

Thứ nhất, trường hợp bên bảo lãnh phải thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh mà bên nhận bảo lãnh miễn việc thực hiện nghĩa vụ cho bên bảo lãnh thì bên được bảo lãnh không phải thực hiện nghĩa vụ đối với bên nhận bảo lãnh, trừ trường hợp có thỏa thuận hoặc pháp luật có quy định khác.

Thứ hai, trường hợp chỉ một trong số nhiều người cùng bảo lãnh liên đới được miễn việc thực hiện phần nghĩa vụ bảo lãnh của mình thì những người khác vẫn phải thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh của họ.

Thứ ba, trường hợp một trong số những người nhận bảo lãnh liên đới miễn cho bên bảo lãnh không phải thực hiện phần nghĩa vụ đối với mình thì bên bảo lãnh vẫn phải thực hiện phần nghĩa vụ còn lại đối với những người nhận bảo lãnh liên đới còn lại.

Từ quy định trên thì bên bảo lãnh sẽ không phải thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh khi bên nhận bảo lãnh miễn thực hiện nghĩa vụ cho bên bảo lãnh, cần lưu ý rằng vấn đề miễn chỉ đặt ra khi nghĩa vụ của bên được bảo lãnh vẫn chưa được thực hiện đối với bên nhận bảo lãnh. Theo quy định của Điều luật thì việc miễn thực hiện nghĩa vụ cho bên bảo lãnh cũng đồng nghĩa với việc miễn thực hiện nghĩa vụ đối với bên được bảo lãnh (bên có nghĩa vụ). Hay nói cách khác khi bên được bảo lãnh không thực hiện nghĩa vụ thì nghĩa vụ đó chuyển giao cho bên bảo lãnh, vậy khi chuyển giao nghĩa vụ thì bên có nghĩa vụ chấm dứt tư cách chủ thể vì vậy không phải thực hiện nghĩa vụ. Trừ trường hợp các bên có thỏa thuận nếu miễn cho bên bảo lãnh thì bên được bảo lãnh tiếp tục phải thực hiện nghĩa vụ. Nếu bên nhận bảo lãnh miễn cho bên bảo lãnh không phải thực hiện nghĩa vụ với mình, thì nghĩa vụ của bên được bảo lãnh cũng xem như được miễn. Bên được bảo lãnh không phải thực hiện nghĩa vụ với bên nhận bảo lãnh. Trường hợp này nghĩa vụ đã được chấm dứt theo quy định tại khoản 3 Điều 372 Bộ luật Dân sự năm 2015 thì bên có quyền miễn việc thực hiện nghĩa vụ.

Trường hợp chỉ một người trong số nhiều người cùng nhận bảo lãnh liên đới được miễn việc thực hiện phần nghĩa vụ bảo lãnh của mình thì những người khác vẫn phải thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh của họ. Vì nghĩa vụ của những người bảo lãnh liên đới không phân chia theo phần độc lập, cho nên những người bảo lãnh còn lại phải thực hiện nghĩa vụ liên đối đối với toàn bộ nghĩa vụ. Sau khi thực hiện xong thì có quyền yêu cầu người bảo lãnh khác hoàn trả theo phần của họ (bằng nhau), phần còn lại phải yêu cầu người được bảo lãnh hoàn trả.

Đối chiếu với quy định về nghĩa vụ liên đới tại khoản 4 Điều 288 Bộ luật Dân sự thì khi nhiều người có nghĩa vụ liên đới mà một người được miễn thực hiện nghĩa vụ thì những người có nghĩa vụ liên đới còn lại phải thực hiện nghĩa vụ liên đới đối với phần của họ chưa được miễn. Khi bên bảo lãnh được một trong số những người nhận bảo lãnh liên đới miễn cho việc thực hiện nghĩa vụ với họ thì quan hệ bảo lãnh chỉ chấm dứt giữa người bảo lãnh với người nhận bảo lãnh thực hiện quyền miễn. Như vậy, việc thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh của bên bảo lãnh với những chủ thể nhận bảo lãnh liên đới còn lại vẫn phát sinh. Do đó, bên bảo lãnh vẫn phải thực hiện phần nghĩa vụ còn lại đối với những người nhận bảo lãnh liên đới còn lại.

Khoản 1 Điều 289 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định nghĩa vụ đối với nhiều người có quyền liên đới là nghĩa vụ mà theo đó mỗi người trong số những người có quyền đều có thể yêu cầu bên có nghĩa vụ thực hiện toàn bộ nghĩa vụ. Nếu đến thời hạn thực hiện nghĩa vụ, mà bên có nghĩa vụ không thực hiện, hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ thì bên có bảo lãnh phải thay thế họ thực hiện nghĩa vụ với tất cả những bên nhận bảo lãnh. Căn cứ vào quy định trên thì một trong số những bên có quyền bằng ý chí của mình có thể miễn thực hiện nghĩa vụ cho bên bảo lãnh, thì chỉ phần nghĩa vụ phải thực hiện với người đó được miễn, còn nghĩa vụ đối với những người có quyền khác vẫn phải thực hiện.

Điều 341. Miễn việc thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh

1. Trường hợp bên bảo lãnh phải thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh mà bên nhận bảo lãnh miễn việc thực hiện nghĩa vụ cho bên bảo lãnh thì bên được bảo lãnh không phải thực hiện nghĩa vụ đối với bên nhận bảo lãnh, trừ trường hợp có thỏa thuận hoặc pháp luật có quy định khác.

2. Trường hợp chỉ một trong số nhiều người cùng bảo lãnh liên đới được miễn việc thực hiện phần nghĩa vụ bảo lãnh của mình thì những người khác vẫn phải thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh của họ.

3. Trường hợp một trong số những người nhận bảo lãnh liên đới miễn cho bên bảo lãnh không phải thực hiện phần nghĩa vụ đối với mình thì bên bảo lãnh vẫn phải thực hiện phần nghĩa vụ còn lại đối với những người nhận bảo lãnh liên đới còn lại.

Liên hệ tư vấn luật sư: 0936683699 - 0983951338