Luật sư Nguyễn Văn Đồng

Luật sư Hà Thị Khuyên

Câu hỏi của bạn đọc: Vụ AIC, có 36 bị cáo bị xét xử, song cơ quan tố tụng xác định có 8 bị cáo đang bỏ trốn. Khi tòa án ra phán quyết, thì đối với các bị cáo vắng mặt thì sẽ thi hành án như thế nào? Trong trường hợp tòa đã tuyên án, song chưa xác định được bị cáo đang ở đâu, thì cơ quan thi hành án sẽ thực hiện phán quyết của tòa ra sao?

Dưới góc độ pháp lý, Luật sư Nguyễn Văn Đồng và Luật sư Hà Thị Khuyên cho biết, theo quy định tại khoản 2, Điều 290 Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015 quy định, tòa án chỉ có thể xét xử vắng mặt trong các trường hợp bị cáo trốn và việc truy nã không có kết quả; bị cáo đang ở nước ngoài và không thể triệu tập đến phiên tòa; bị cáo đề nghị xét xử vắng mặt và được Hội đồng xét xử chấp nhận. Nếu xét xử trong những trường hợp này thì việc thi hành bản án có hiệu lực pháp luật sau khi được tuyên sẽ có những quy định cụ thể như sau.

Đối với bị cáo bị truy nã mà việc truy nã không có kết quả - không biết bị cáo đang ở đâu, thì khi nào bắt được bị cáo hoặc bị cáo đầu thú thì sẽ phải thi hành bản án mà tòa án đã tuyên.

Còn đối với bị cáo đang ở nước ngoài và không thể triệu tập đến phiên tòa, bị cáo đề nghị xét xử vắng mặt và được hội đồng xét xử chấp thuận, nhưng sau khi bản án có hiệu lực pháp luật các bị cáo này không chấp hành thì trường hợp này sẽ bị dẫn độ theo quy định của Luật Tương trợ Tư pháp, thông qua hiệp định tương trợ tư pháp về hình sự giữa Việt Nam và nước sở tại.

Theo quy định tại Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015, phạm vi hợp tác quốc tế trong tố tụng hình sự phải đảm bảo nguyên tắc tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của nhau và theo nguyên tắc có đi có lại, phù hợp pháp luật và tập quán quốc tế, không trái pháp luật Việt Nam.

Theo quy định tại Điều 32 Luật Tương trợ tư pháp năm 2007 quy định về “dẫn độ để thi hành án hình sự” thì Dẫn độ là việc một nước chuyển giao cho nước khác người bị kết án hình sự đang có mặt trên lãnh thổ nước mình để nước được chuyển giao thi hành án đối với người đó.

Vì thế cơ quan tiến hành tố tụng có thẩm quyền của Việt Nam có thể yêu cầu cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài dẫn độ cho Việt Nam người bị kết án hình sự mà bản án đã có hiệu lực pháp luật để thi hành án.

Trong vụ án AIC các bị cáo bị truy nã, khi đưa ra xét xử có bị cáo đã liên lạc với gia đình, luật sư bào chữa và tòa án xin xét xử vắng mặt, cũng có bị cáo bị truy nã nhưng không biết đang ở đâu, thì sau khi bản án do Toà án Nhân dân TP. Hà Nội tuyên có hiệu lực pháp luật, thì sẽ được thực hiện theo các quy định trên.