Chấm dứt nghĩa vụ do được thay thế bằng nghĩa vụ khác (Điều 377)

04/10/2023

Luật sư Nguyễn Văn Đồng

Luật sư Hà Thị Khuyên

Tại Điều 377 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định việc chấm dứt nghĩa vụ do được thay thế bằng nghĩa vụ khác. Cụ thể như sau:

Thứ nhất, trường hợp các bên thỏa thuận thay thế nghĩa vụ ban đầu bằng nghĩa vụ khác thì nghĩa vụ ban đầu chấm dứt.

Thứ hai, nghĩa vụ cũng chấm dứt, nếu bên có quyền đã tiếp nhận tài sản hoặc công việc khác thay thế cho tài sản hoặc công việc đã thỏa thuận trước.

Thứ ba, trường hợp nghĩa vụ là nghĩa vụ cấp dưỡng, bồi thường thiệt hại do xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín và các nghĩa vụ khác gắn liền với nhân thân không thể chuyển cho người khác được thì không được thay thế bằng nghĩa vụ khác.

Chấm dứt nghĩa vụ là việc một người có nghĩa vụ phải giao một tài sản hoặc thực hiện một công việc nhằm đáp ứng lợi ích cho bên có quyền sẽ không phải tiếp tục thực hiện nghĩa vụ. Việc chấm dứt nghĩa vụ sẽ giải phóng cho bên có nghĩa vụ khỏi việc thực hiện nghĩa vụ mà không bị xem là vi phạm và phải chịu bất kỳ một chế tài nào. Nói cách khác, chấm dứt nghĩa vụ là chấm dứt quan hệ giữa bên có nghĩa vụ và bên có quyền, theo đó bên có quyền không được tiếp tục thực hiện quyền yêu cầu của mình, bên có nghĩa vụ cũng không cần phải thực hiện nghĩa vụ nữa. Trong một số trường hợp đặc biệt, bên có nghĩa vụ vì lý do nào đó mà không thể tiếp tục thực hiện nghĩa vụ ban đã xác lập ban đầu nữa. Lúc này để tạo điều kiện cho bên có nghĩa vụ hoàn thành nghĩa vụ của mình, đồng thời bảo vệ lợi ích của bên có quyền, các bên có thể thỏa thuận xác lập nghĩa vụ thay thế. Nghĩa vụ được thay thế bằng nghĩa vụ khác là việc các bên thỏa thuận xác lập nghĩa vụ mới làm chấm dứt hiệu lực của nghĩa vụ ban đầu, theo đó, nghĩa vụ mới đó sẽ có hiệu lực thay thế.

Thay thế là việc vứt bỏ cái cũ, thay vào cái mới. Do đó, khi nghĩa vụ mới được thay thế thì nghĩa vụ cũ đương nhiên chấm dứt hiệu lực. Quan hệ của các bên được thiết lập trên cơ sở nghĩa vụ mới được thay thế. Lưu ý, mặc dù nghĩa vụ cũ chấm dứt, nhưng không đồng nghĩa với việc quan hệ của các bên chấm dứt, mà quyền và nghĩa vụ của các bên chỉ được dịch chuyển sang một quan hệ mới, tức không phải thực hiện nghĩa vụ cũ nhưng phải thực hiện nghĩa vụ mới.

Trong một số trường hợp các bên mặc dù không thỏa thuận thực hiện nghĩa vụ thay thế, nhưng bên có nghĩa vụ chủ động chuyển giao tài sản, thực hiện công việc thay thế nghĩa vụ ban đầu và bên có quyền đã chấp nhận thì cũng xem là nghĩa vụ đã chấm dứt. Thông thường, khi bên có nghĩa vụ không có khả năng thực hiện nghĩa vụ ban đầu thì sẽ thông báo cho bên có quyền biết và hai bên sẽ thỏa thuận xác lập một nghĩa vụ mới thay thế, nhưng bên có nghĩa vụ có thể thực hiện một nghĩa vụ thay thế và bên có quyền chấp nhận thì xem như nghĩa vụ chấm dứt.

Mặc dù tôn trọng sự tự do thỏa thuận xác lập, thực hiện, chấm dứt quyền và nghĩa vụ của chủ thể trong giao dịch, nhưng pháp luật vẫn đề cao nguyên tắc cơ bản, theo đó, có những nghĩa vụ không thể thay thế bằng nghĩa vụ khác. Đó là những trường hợp liên quan đến quyền nhân thân không thể chuyển giao cũng như không thể thay thế, cụ thể là nghĩa vụ cấp dưỡng, bồi thường thiệt hại do xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín và các nghĩa vụ khác gắn liền với nhân thân. Bởi lẽ những nghĩa vụ này ngoài yếu tố tài sản còn gắn liền với yếu tố tinh thần, nhân thân của chủ thể trong quan hệ, Cho nên việc thay thế sẽ làm mất đi giá trị và ý nghĩa của nó, vì vậy, pháp luật không chỉ không cho phép thay thế nghĩa vụ khác mà còn quy định không được chuyển giao. (Nguyễn Văn Cừ - Trần Thị Huệ, 2017, Bình luận khoa học Bộ luật Dân sự năm 2015 của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Nxb Công an nhân dân).

Như vậy, các bên có thể thỏa thuận để chấm dứt nghĩa vụ ban đầu và thực hiện nghĩa vụ theo thỏa thuận mới. Thông qua sự thỏa thuận, các bên có thể hình thành một nghĩa vụ hoàn toàn mới so với nghĩa vụ trước đó. Nếu bên có quyền đã đồng ý và tiếp nhận một tài sản hay công việc khác thay thế cho cái đã thỏa thuận thì tại thời điểm tiếp nhận, nghĩa vụ được coi là chấm dứt.

Điều 377. Chấm dứt nghĩa vụ do được thay thế bằng nghĩa vụ khác

1. Trường hợp các bên thỏa thuận thay thế nghĩa vụ ban đầu bằng nghĩa vụ khác thì nghĩa vụ ban đầu chấm dứt.

2. Nghĩa vụ cũng chấm dứt, nếu bên có quyền đã tiếp nhận tài sản hoặc công việc khác thay thế cho tài sản hoặc công việc đã thỏa thuận trước.

3. Trường hợp nghĩa vụ là nghĩa vụ cấp dưỡng, bồi thường thiệt hại do xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín và các nghĩa vụ khác gắn liền với nhân thân không thể chuyển cho người khác được thì không được thay thế bằng nghĩa vụ khác.

Liên hệ tư vấn luật sư: 0936683699 - 0983951338

Tags

Chấm dứt nghĩa vụ Thay thế bằng nghĩa vụ Chấm dứt nghĩa vụ do được thay thế bằng nghĩa vụ khác Thỏa thuận thay thế nghĩa vụ ban đầu bằng nghĩa vụ khác Nghĩa vụ ban đầu chấm dứt Nghĩa vụ cũng chấm dứt Bên có quyền đã tiếp nhận tài sản Bên có quyền tiếp nhận công việc khác thay thế Thay thế cho tài sản hoặc công việc đã thỏa thuận trước nghĩa vụ cấp dưỡng Bồi thường thiệt hại do xâm phạm tính mạng Bồi thường thiệt hại do xâm phạm sức khỏe Bồi thường thiệt hại do xâm phạm danh dự Bồi thường thiệt hại do xâm phạm nhân phẩm Bồi thường thiệt hại do xâm phạm uy tín Các nghĩa vụ khác gắn liền với nhân thân không thể chuyển cho người khác Không được thay thế bằng nghĩa vụ khác Điều 377 Bộ luật dân sự năm 2015 Dịch vụ luật sư Dịch vụ pháp lý Đoàn luật sư Hà Nội luật sư Đồng luật sư nguyễn văn đồng luật sư khuyên luật sư hà thị khuyên Nhân chính Nhanchinh.vn Luật Nhân Chính Văn phòng Luật sư Nhân Chính Tư vấn luật Tư vấn pháp luật Tìm luật sư giỏi luật sư luật sư giỏi Luật sư tại Hà Nội Luật sư uy tín Luật sư Quận Thanh Xuân Luật sư Hà Nội luật sư việt nam luật sư tranh tụng Luật sư tố tụng Luật sư giải quyết tranh chấp luật sư bào chữa Luật sư hình sự Luật sư dân sự Luật sư giải quyết án hành chính Luật sư bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp Luật sư đất đai Luật sư tư vấn đất đai Luật sư nhà đất Luật sư thừa kế Luật sư Ly hôn Luật sư thu hồi nợ Luật sư kinh doanh thương mại Luật sư doanh nghiệp Luật sư sở hữu trí tuệ luật sư lao động Văn phòng luật Văn phòng luật sư Văn phòng luật sư uy tín Văn phòng luật sư gần nhất Văn phòng luật sư Hà Nội Văn phòng luật sư uy tín tại Hà Nội 0983951338 0936683699

Đặt câu hỏi trực tuyến

Đặt lịch hẹn luật sư