Luật sư Hà Thị Khuyên
Luật sư Nguyễn Văn Đồng
Tại Điều 382 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định việc chấm dứt nghĩa vụ khi bên có quyền là cá nhân chết hoặc pháp nhân chấm dứt tồn tại. Theo đó, khi các bên có thỏa thuận hoặc pháp luật có quy định về việc nghĩa vụ được thực hiện chỉ dành cho cá nhân hoặc pháp nhân là bên có quyền mà cá nhân chết hoặc pháp nhân chấm dứt tồn tại thì nghĩa vụ cũng chấm dứt.
Chấm dứt nghĩa vụ là việc một người có nghĩa vụ phải giao tài sản, thực hiện một công việc nhằm đáp ứng lợi ích cho bên có quyền sẽ không phải tiếp tục thực hiện nghĩa vụ đó nữa. Việc chấm dứt nghĩa vụ sẽ giải phóng cho bên có nghĩa vụ khỏi việc phải thực hiện nghĩa vụ mà không bị coi là vi phạm và phải chịu bất kỳ chế tài nào. Chấm dứt nghĩa vụ làm chấm dứt quan hệ của hai bên, theo đó bên có quyền không còn quyền yêu cầu và bên có nghĩa vụ không phải thực hiện nghĩa vụ.
Chủ thể của quan hệ nghĩa vụ có thể là cá nhân, pháp nhân, tổ chức. Khi một cá nhân chết đi tài sản của họ bao gồm cả quyền tài sản sẽ được để lại thừa kế. Còn với pháp nhân khi chấm dứt hoạt động thì quyền tài sản sẽ được chuyển giao cho pháp nhân khác, hoặc được xử lý theo quy định pháp luật.
Quy định trên đã ghi nhận thỏa thuận của các bên hoặc quy định của pháp luật về việc nghĩa vụ được thực hiện chỉ dành cho cá nhân, hoặc pháp nhân là bên có quyền mà cá nhân chết hoặc pháp nhân chấm dứt tồn tại thì nghĩa vụ chấm dứt. Tức nghĩa vụ này chỉ có thể thực hiện với duy nhất cá nhân, pháp nhân đó mà không thể chuyển giao cho bên thứ ba. Theo quy định của pháp luật: Trong quan hệ nghĩa vụ cấp dưỡng, pháp luật quy định chỉ có thể thực hiện nghĩa vụ với người được cấp dưỡng, mà người được cấp dưỡng không được chuyển giao quyền cho người khác, khi người được cấp dưỡng chết thì nghĩa vụ cấp dưỡng kết thúc theo quy định tại khoản 4 Điều 118 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 quy định người cấp dưỡng hoặc người được cấp dưỡng chết.
Như vậy, việc thực hiện nghĩa vụ chỉ vì lợi ích của chính người có quyền thì khi người này chết đối với cá nhân hoặc chấm dứt đối với pháp nhân quan hệ nghĩa vụ sẽ chấm dứt. Ngoài ra, pháp luật dự liệu quy định những trường hợp quyền và lợi ích của bên có quyền gắn liền với yếu tố nhân thân thì về nguyên tắc, khi cá nhân đó chết thì nghĩa vụ dân sự cũng chấm dứt, ví dụ: quyền yêu cầu cấp dưỡng của cá nhân đối với người có nghĩa vụ cấp dưỡng. Khi người có quyền yêu cầu cấp dưỡng chết, quan hệ cấp dưỡng cũng đương nhiên chấm dứt.
Điều 382. Chấm dứt nghĩa vụ khi bên có quyền là cá nhân chết hoặc pháp nhân chấm dứt tồn tại
Khi các bên có thỏa thuận hoặc pháp luật có quy định về việc nghĩa vụ được thực hiện chỉ dành cho cá nhân hoặc pháp nhân là bên có quyền mà cá nhân chết hoặc pháp nhân chấm dứt tồn tại thì nghĩa vụ cũng chấm dứt.
Liên hệ tư vấn luật sư: 0936683699 - 0983951338