Phạm vi điều chỉnh của Bộ luật Dân sự năm 2015 (Điều 1)
05/06/2024
Quyền sở hữu trí tuệ có yếu tố nước ngoài (Điều 679)
Cùng với quá trình hội nhập quốc tế sâu rộng rất nhiều quan hệ có yếu tố nước ngoài phát sinh như quan hệ dân sự, lao động, hôn nhân gia đình, kinh doanh thương mại có yếu tố nước ngoài. Khi các bên chủ thể hoặc cơ quan nhà nước áp dụng pháp luật nước ngoài sẽ phải tuân thủ những nội dung nhất định. Xác định pháp luật áp dụng khi giải quyết tranh chấp đối với các quan hệ pháp luật có yếu tố nước ngoài là một trong những yếu tố quan trọng giúp giải quyết tranh chấp bởi các quan hệ pháp luật có yếu tố nước ngoài sẽ có thể xảy ra những xung đột pháp luật gây khó khăn cho việc giải quyết tranh chấp; nên việc xác định pháp luật áp dụng để giải quyết tranh chấp có yếu tố nước ngoài sẽ được xác định dựa trên một số quy định, nguyên tắc nhất định, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận trước về luật áp dụng.
Tài sản trí tuệ theo định nghĩa của WIPO (World Intellectual Property Organization) - Tổ chức sở hữu trí tuệ thế giới, thì tài sản trí tuệ bao gồm các đối tượng được tạo ra bởi “trí tuệ” của con người như sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, nhãn hiệu, các tác phẩm văn học, nghệ thuật... Đặc tính vô hình của tài sản trí tuệ cũng như các loại tài sản vô hình khác, tài sản trí tuệ không có bản chất vật lý do đó con người không thể nhận biết sự tồn tại của chúng bằng các giác quan, chúng tồn tại dưới dạng các thông tin, tri thức chứa đựng sự hiểu biết về tự nhiên, xã hội và con người.
Tại Điều 679 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định quyền sở hữu trí tuệ có yếu tố nước ngoài. Theo đó, quyền sở hữu trí tuệ được xác định theo pháp luật của nước nơi đối tượng quyền sở hữu trí tuệ được yêu cầu bảo hộ. Quyền sở hữu trí tuệ là quyền sở hữu đối với sản phẩm của hoạt động trí tuệ và tinh thần như tác phẩm văn học, nghệ thuật, khoa học, kiểu dáng công nghiệp, tên thương mại… Quyền sở hữu trí tuệ gồm các đặc điểm sau:
Đặc tính vô hình của tài sản trí tuệ, tài sản nhìn chung có thể thể chia làm 02 loại là tài sản vô hình và tài sản hữu hình. Tài sản vô hình là tài sản mà con người không thể nhận biết sự tồn tại của nó bằng giác quan, nhưng có thể nhận biết được dưới dạng thông tin và nó có khả năng sinh lợi bằng tiền và bằng các tài sản khác. Trong đó quyền sở hữu trí tuệ là một trong những tài sản mang đặc tính của tài sản vô hình; các chủ thể có thể nhận biết tài sản thông qua nhận thức, vì thế mà tài sản sở hữu trí tuệ có thể được nhiều người sử dụng ở nhiều nơi khác nhau trong cùng một thời điểm.
Tính xác định được, vì quyền sở hữu trí tuệ có thể nhận biết thông qua nhận thực nên, các bên có thể xác định được bản chất, phạm vi và công dụng của tài sản trí tuệ.
Tính kiểm soát được, các chủ thể bằng hành vi của mình tác động lên tài sản trí tuệ như: điều khiển, sản xuất, duy trì, phát triển, mua bán, trao đối, cho thuê… và mang lại một kết quả nhất định.
Khả năng sinh lợi, tài sản trí tuệ có khả năng sinh lợi thông qua việc sử dụng, bán, chuyển giao, cho thuê, trao đổi… lợi ích đó có thể là tiền mặt hay bằng một tài sản khác.
Tính sáng tạo và đổi mới, đây là đặc tính riêng để phân biệt tài sản trí tuệ với các dạng tài sản vô hình khác biệt, hoặc là một đối tượng đã biết nhưng được bổ sung cái mới (được đổi mới).
Quyền sở hữu trí tuệ có yếu tố nước ngoài rất đa dạng và phức tạp, vì quyền sở hữu trí tuệ phát sinh trên cơ sở pháp luật của nước nào chỉ bảo hộ ở nước đó mà thôi, quyền sở hữu trí tuệ chỉ được giới hạn trong phạm vi hiệu lực của pháp luật bảo vệ nó. Căn cứ vào quy định trên quyền sở hữu trí tuệ được xác định theo pháp luật của nước nơi đối tượng quyền sở hữu được yêu cầu bảo hộ. Có thể thấy nếu đối tượng của quyền sở hữu trí tuệ được khai thác, sử dụng tại quốc gia mà ở đó pháp luật không bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ đó, thì đối tượng không được bảo vệ. Có thể ví dụ như: Một tác phẩm đăng ký bảo hộ tại Việt Nam sẽ chỉ được pháp luật Việt Nam bảo hộ trong phạm vi lãnh thổ quốc gia, còn tại Mỹ thì tác phẩm đó lại không được bảo hộ. Điều này là bất công và vô lý đối với các chủ thể sáng tạo ra tài sản thuộc sở hữu trí tuệ. Nên để quyền sở hữu trí tuệ của các chủ thể được bảo hộ trong phạm vi quốc tế, các quốc gia có thể tham gia các điều ước quốc tế, để ngăn chặn hành vi xâm phạm đến quyền sở hữu trí tuệ ở cả những quốc gia mà pháp luật không có hiệu lực bảo hộ.
Ngoài ra theo quy định tại Điều 679 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định chủ thể là chủ sở hữu của tài sản trí tuệ có thể đăng ký bảo hộ ở nhiều quốc gia khác nhau; theo quy định này thì yêu cầu bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ ở đâu thì áp dụng pháp luật nước đó; một đối tượng của quyền sở hữu trí tuệ có thể được bảo hộ ở nhiều quốc gia khác nhau, và cơ chế bảo hộ tùy thuộc vào quy định pháp luật của các quốc gia đó, nó thể giống hoặc khác nhau. (Nguyễn Văn Cừ - Trần Thị Huệ, (2017), Bình luận khoa học Bộ luật Dân sự năm 2015 của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Nxb. Công an nhân dân).
Điều 679. Quyền sở hữu trí tuệ
Quyền sở hữu trí tuệ được xác định theo pháp luật của nước nơi đối tượng quyền sở hữu trí tuệ được yêu cầu bảo hộ.
Văn phòng Luật sư Nhân Chính
Liên hệ luật sư: 0936683699 - 0983951338
-
-
Áp dụng Bộ luật dân sự (Điều 4)
05/06/2024 -
Áp dụng tập quán (Điều 5)
05/06/2024 -
Áp dụng tương tự pháp luật (Điều 6)
05/06/2024 -
Căn cứ xác lập quyền dân sự (Điều 8)
04/06/2024 -
Thực hiện quyền dân sự (Điều 9)
04/06/2024
