Quyền sở hữu và quyền khác đối với tài sản (Điều 678)

07/05/2024

Cùng với quá trình hội nhập quốc tế sâu rộng rất nhiều quan hệ có yếu tố nước ngoài phát sinh như quan hệ dân sự, lao động, hôn nhân gia đình, kinh doanh thương mại có yếu tố nước ngoài. Khi các bên chủ thể hoặc cơ quan nhà nước áp dụng pháp luật nước ngoài sẽ phải tuân thủ những nội dung nhất định. Xác định pháp luật áp dụng khi giải quyết tranh chấp đối với các quan hệ pháp luật có yếu tố nước ngoài là một trong những yếu tố quan trọng giúp giải quyết tranh chấp bởi các quan hệ pháp luật có yếu tố nước ngoài sẽ có thể xảy ra những xung đột pháp luật gây khó khăn cho việc giải quyết tranh chấp; nên việc xác định pháp luật áp dụng để giải quyết tranh chấp có yếu tố nước ngoài sẽ được xác định dựa trên một số quy định, nguyên tắc nhất định, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận trước về luật áp dụng.

Tại Điều 678 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định quyền sở hữu và quyền khác đối với tài sản. Theo đó, việc xác lập, thực hiện, thay đổi, chấm dứt quyền sở hữu và quyền khác đối với tài sản được xác định theo pháp luật của nước nơi có tài sản, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 678. Quyền sở hữu và quyền khác đối với tài sản là động sản trên đường vận chuyển được xác định theo pháp luật của nước nơi động sản được chuyển đến, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

Theo quy định thì, quyền sở hữu là quyền của chủ chủ sở hữu bao gồm quyền chiếm hữu, định đoạt, sử dụng tài sản thuộc quyền sở hữu của mình; quyền khác đối với tài sản là quyền của chủ thể trực tiếp nắm giữ, chi phối tài sản thuộc quyền sở hữu của người khác. Tại khoản 2 Điều 663 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định quan hệ về quyền sở hữu và quyền khác đối với tài sản được xem là có yếu tố nước ngoài khi thỏa mãn một trong ba điều kiện như: Chủ thể tham gia quan hệ có ít nhất một bên là chủ thể nước ngoài; Khách thể của quan hệ là tài sản tồn tại ở nước ngoài; Việc xác lập, thực hiện, thay đổi, chấm dứt quan hệ xảy ra ở nước ngoài.

Pháp luật áp dụng đối với quyền sở hữu và quyền khác đối với tài sản trong quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài, do quy định trong hệ thống pháp luật mỗi nước là khác nhau, vậy nên không tránh khỏi xung đột pháp luật trong quy định về quyền sở hữu và quyền khác đối với tài sản; lúc này vấn đề xung đột pháp luật được giải quyết như sau: việc xác lập, thực hiện, thay đổi, chấm dứt quan hệ về quyền sở hữu và quyền khác đối với tài sản được thực hiện theo quy định pháp luật của nước có tài sản. Tài sản bao gồm động sản và bất động sản. Theo đó, tài sản tồn tại ở đâu thì pháp luật quốc gia đó được áp dụng để giải quyết vụ việc.

Theo khoản 1 Điều 678 Bộ luật Dân sự năm 2015 thì pháp luật Việt Nam áp dụng chung cùng một hệ thuộc luật là luật của nước nơi có tài sản (Lex rei sitae) đối với cả tài sản là động sản và bất động sản trong các quan hệ liên quan đến việc xác lập, thực hiện, thay đổi, chấm dứt quyền sở hữu và quyền khác đối với tài sản. Cụ thể như: Công ty Việt Nam ký kết hợp đồng với một công ty nước ngoài về việc mua bán một công trình xây dựng tại Việt Nam. Lúc này pháp luật Việt Nam được áp dụng để điều chỉnh quan hệ trên vơi tư cách là nước có tài sản; mọi vấn đề liên quan đến quan hệ này như: các bên có quyền mua bán công trình hay không, nghĩa vụ của các bên, trình tự thủ tục… đều phải thực hiện theo quy định của pháp luật Việt Nam.

Pháp luật áp dụng trong trường hợp tài sản là động sản đang trên đường vận chuyển, riêng trong trường hợp tài sản là động sản đang trên đường vận chuyển thì được xác định theo pháp luật của nước nơi có động sẩn được chuyển đến. Khác với quy định tại khoản 1 Điều 678, tại quy định này việc xác định pháp luật áp dụng không dựa vào hệ thuộc luật nơi có tài sản, mà dựa vào hệ thuộc luật nơi là tài sản sẽ được chuyển đến hoặc theo theo thỏa thuận của các bên.

Quan hệ sở hữu là quan hệ giữa các chủ thể là cá nhân, pháp nhân đối với tài sản; các chủ thể này bình đẳng về quyền và nghĩa vụ, nên việc thỏa thuận, thương lượng luôn được ưu tiên tôn trọng; không chỉ trong quan hệ sở hữu mà trong bất kỳ một quan hệ dân sự nào quyền của các chủ thể về thỏa thuận, thương lượng với nhau cũng được pháp luật tôn trọng và ưu tiên áp dụng. Trong quan hệ về quyền sử hữu và quyền khác đối với tài sản các bên không chỉ có quyền thỏa thuận với nhau về quyền, nghĩa vụ của các bên mà còn có quyền thỏa thuận về việc chọn luật áp dụng để điều chỉnh quan hệ.

Trường hợp các bên không thỏa thuận chọn luật áp dụng, thì pháp luật của nước nơi mà tài sản được chuyển đến sẽ được lựa chọn áp dụng; quy định áp dụng pháp luật của nước nơi tài sản được chuyển đến mà không phải phải nơi tài sản được chuyển đi vì, tài sản chỉ tồn tại nhất thời ở nước nơi tài sản được chuyển đi như vậy thì cơ quan có thẩm quyền sẽ rất khó khăn trong việc xác định vị trí tồn tại của tài sản; kể cả trong trường hợp có thể xác định được địa điểm tồn tại của tài sản thì rõ ràng hệ thuộc luật nơi có tài sản cũng sẽ tạo sự thiếu ổn định cho việc điều chỉnh quan hệ, vì ngay cả các bên tham gia quan hệ cũng như cơ quan có thẩm quyền có thể sẽ rất bị động, xa lạ và không mong muốn với vị trí đó, với pháp luật nước đó. Pháp luật của nước có tài sản được chuyển đến là nơi mà tài sản sẽ tồn tại lâu dài do đó, luật của nước nơi tài sản được chuyển đến được áp dụng để điều chỉnh quan hệ. (Nguyễn Văn Cừ - Trần Thị Huệ, (2017), Bình luận khoa học Bộ luật Dân sự năm 2015 của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Nxb.Công an nhân dân).

Mặc dù về mặt nguyên tắc luật áp dụng đối với quyền sở hữu và quyền khác đối với tài sản là luật nơi có tài sản, nhưng cũng có một số ngoại lệ liên quan đến luật áp dụng đối với quyền sở hữu và quyền khác đối với tài sản; đó là trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 678 Bộ luật Dân sự năm 2015. Theo đó, đối với tài sản đang trên đường vận chuyển thì hệ thuộc luật được ưu tiên đầu tiên là luật theo sự thỏa thuận, nếu không có sự thỏa thuận này thì sẽ áp dụng luật của nước nơi động sản được chuyển đến. Do đặc điểm tài sản đang trên đường vận chuyển là động sản di dời, vận chuyển nên các quyền khác đối với tài sản ở đây được hiểu chỉ bao gồm quyền hưởng dụng. Ngoại lệ này được cho là cần thiết vì đối với tài sản đang trên đường vận chuyển thì không thể xác định được tài sản đang ở đâu (ví dụ như khi tài sản đang đi qua vùng biển cả, vùng không phận quốc tế), nếu có xác định được thì nơi có tài sản chỉ là nơi ngẫu nhiên, nhất thời có sự tồn tại đó, hoàn toàn không phản ánh được mối liên hệ mật thiết giữa tài sản và nơi tài sản đang đi qua đó. (Đỗ Văn Đại, (2016), Bình luận khoa học những điểm mới của Bộ luật Dân sự năm 2015, Nxb. Hồng Đức, tr. 613).

Điều 678. Quyền sở hữu và quyền khác đối với tài sản

1. Việc xác lập, thực hiện, thay đổi, chấm dứt quyền sở hữu và quyền khác đối với tài sản được xác định theo pháp luật của nước nơi có tài sản, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này.

2. Quyền sở hữu và quyền khác đối với tài sản là động sản trên đường vận chuyển được xác định theo pháp luật của nước nơi động sản được chuyển đến, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

Văn phòng Luật sư Nhân Chính

Liên hệ luật sư: 0936683699 - 0983951338

Tags

Quyền sở hữu đối với tài sản Quyền khác đối với tài sản Xác lập quyền sở hữu Thực hiện quyền sở hữu Thay đổi quyền sở hữu Chấm dứt quyền sở hữu Xác định theo pháp luật nước nơi có tài sản Quyền sở hữu và quyền khác đối với tài sản Động sản trên đường vận chuyển Theo pháp luật của nước nơi động sản được chuyển đến Quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài Quan hệ dân sự Yếu tố nước ngoài Tư pháp quốc tế Tranh chấp quốc tế Điều 678 Bộ luật dân sự năm 2015 Dịch vụ luật sư Dịch vụ luật sư uy tín Dịch vụ pháp lý Danh sách luật sư Hà Nội Danh bạ luật sư Đoàn luật sư Hà Nội Liên đoàn luật sư Việt Nam Luật luật sư Đồng luật sư nguyễn văn đồng luật sư khuyên luật sư hà thị khuyên Nhân chính Nhanchinh.vn Luật Nhân Chính Văn phòng Luật sư Nhân Chính Nhân Chính Law Firm Lawyer Tư vấn luật Tư vấn pháp luật Cần tìm luật sư Tìm luật sư Tìm luật sư giỏi luật sư luật sư giỏi Luật sư tại Hà Nội Luật sư uy tín Luật sư giỏi Hà Nội Luật sư Hà Nội luật sư việt nam luật sư tranh tụng Luật sư tố tụng Luật sư tư vấn Luật sư giải quyết tranh chấp luật sư bào chữa Luật sư hình sự Luật sư dân sự Luật sư giải quyết án hành chính Luật sư bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp Luật sư hợp đồng Luật sư giải quyết tranh chấp hợp đồng Luật sư đất đai Luật sư tư vấn đất đai Luật sư nhà đất Luật sư giải quyết tranh chấp đất đai Luật sư thừa kế Luật sư giải quyết tranh chấp thừa kế Luật sư Ly hôn Luật sư hôn nhân và gia đình Luật sư thu hồi nợ Luật sư kinh doanh thương mại Luật sư doanh nghiệp Luật sư sở hữu trí tuệ luật sư lao động Luật sư nổi tiếng Luật sư hòa giải luật sư đối thoại Luật sư đàm phán Luật sư quận Ba Đình Luật sư quận Cầu Giấy Luật sư quận Hoàn Kiếm Luật sư quận hai bà trưng Luật sư quận Đống Đa Luật sư quận Tây Hồ Luật sư Quận Thanh Xuân Luật sư quận Bắc Từ Liêm Luật sư quận Hà Đông Luật sư quận Long Biên Luật sư quận nam Từ Liêm Luật sư huyện Ba Vì Luật sư huyện Chương Mỹ Luật sư huyện Đan Phượng Luật sư huyện Đông Anh Luật sư huyện Gia Lâm Luật sư huyện Hoài Đức Luật sư huyện Mê Linh Luật sư huyện Mỹ Đức Luật sư huyện Phú Xuyên Luật sư huyện Phúc Thọ Luật sư huyện Quốc Oai Luật sư huyện Sóc Sơn Luật sư huyện Thạch Thất Luật sư huyện Thanh Oai Luật sư huyện Thanh Trì Luật sư huyện Thường Tín Luật sư huyện Ứng Hòa Luật sư thị xã Sơn Tây Pháp luật Pháp lý Văn phòng luật Văn phòng luật sư Văn phòng luật sư uy tín Văn phòng luật sư uy tín tại Hà Nội Văn phòng luật sư gần nhất Văn phòng luật sư Hà Nội Công ty luật Tổ chức hành nghề luật sư 0983951338 0936683699

Đặt câu hỏi trực tuyến

Đặt lịch hẹn luật sư