Trả lại tài sản cầm cố (Điều 316)

25/08/2023

Luật sư Hà Thị Khuyên

Luật sư Nguyễn Văn Đồng

Theo quy định pháp luật, cầm cố tài sản là việc một bên (sau đây gọi là bên cầm cố) giao tài sản thuộc quyền sở hữu của mình cho bên kia (sau đây gọi là bên nhận cầm cố) để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ. Tại Điều 316 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định việc trả lại tài sản cầm cố. Theo đó, khi việc cầm cố tài sản chấm dứt theo quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 315 Bộ luật Dân sự hoặc theo thỏa thuận của các bên thì tài sản cầm cố, giấy tờ liên quan đến tài sản cầm cố được trả lại cho bên cầm cố. Hoa lợi, lợi tức thu được từ tài sản cầm cố cũng được trả lại cho bên cầm cố, trừ trường hợp có thỏa thuận khác. Căn cứ vào quy định trên tài sản cầm cố được trả lại trong những trường hợp sau:

Nghĩa vụ được bảo đảm bằng cầm cố chấm dứt. Nghĩa vụ được bảo đảm chấm dứt khi bên có nghĩa vụ thực hiện đầy đủ, đúng nghĩa vụ của mình với bên có quyền. Bản chất của cầm cố là bảo đảm cho việc thực hiện nghĩa vụ của bên có nghĩa vụ, do đó, khi nghĩa vụ chính chấm dứt thì bên nhận bảo đảm không còn căn cứ để tiếp tục chiếm giữ tài sản. Nếu bên cầm cố có nghĩa vụ giao tài sản cho bên nhận cầm cố khi xác lập biện pháp cầm cố, thì khi kết thúc hiệu lực của biện pháp cầm cố bên nhận bảo đảm có nghĩa vụ trả lại tài sản cho bên cầm cố. Khoản 4 Điều 313 Bộ luật Dân sự năm 2015 có quy định về nghĩa vụ của bên nhận bảo đảm là phải trả lại tài sản và giấy tờ liên quan (nếu có), khi nghĩa vụ được bảo đảm chấm dứt.

Việc cầm cố tài sản được hủy bỏ hoặc được thay thế bằng biện pháp khác. Khi xác lập giao dịch cầm cố các bên có thể thỏa thuận về các trường hợp hủy bỏ biện pháp cầm cố và ghi nhận trong hợp đồng như: bên nhận cầm cố gây thiệt hại nghiêm trọng đến tài sản cầm cố, hoặc các căn cứ khác…; khi xảy ra các sự kiện làm hủy bỏ biện pháp cầm cố thì biện pháp cầm cố chấm dứt hiệu lực với các bên. Bên cạnh đó pháp luật cũng cho phép các bên được thỏa thuận thay thế biện pháp bảo đảm từ cầm cố sang bất kỳ biện pháp bảo đảm nào khác, như: thế chấp, bảo lãnh… Khi thay thế biện pháp bảo đảm thì biện pháp cầm cố chấm dứt, thay vào đó làm phát sinh hiệu lực của biện pháp bảo đảm thay thế. Do đó, bên nhận cầm cố có nghĩa vụ phải trả tài sản cầm cố cho bên cầm cố. Khoản 4 Điều 313 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định về nghĩa vụ của bên nhận cầm cố là trả lại tài sản cầm cố nếu thay thế biện pháp bảo đảm khác.

Theo thỏa thuận của các bên. Các bên có thể thỏa thuận về việc trả lại tài sản bảo đảm mà chưa kết thúc nghĩa vụ được bảo đảm. Theo đó, bên nhận cầm cố phải trả cho bên cầm cố không chỉ tài sản mà cả những giấy tờ liên quan đến tài sản cầm cố. Thông thường, giấy tờ liên quan đến tài sản cầm cố là giấy tờ chứng nhận quyền sử hữu đối với tài sản đó. Những loại tài sản mà pháp luật quy định phải đăng ký quyền sở hữu như: nhà, xe, đất đai… khi cầm cố, bên cầm cố sẽ chuyển giao cho bên nhận cầm cố những giấy tờ liên quan. Nên khi trả lại tài sản bên nhận cầm cố phải trả cho bên cầm cố cả giấy tờ đó. Đồng thời, pháp luật quy định bên nhận cầm cố có thể cho thuê, cho mượn, khai thác công dụng của tài sản trong quá trình nắm giữ tài sản nếu bên cầm cố đồng ý. Do đó, khi trả lại tài sản bên nhận cầm cố phải trả cho bên cầm cố kèm theo hoa lợi, lợi tức thu được từ tài sản. (Nguyễn Văn Cừ - Trần Thị Huệ (2017), Bình luận khoa học Bộ luật Dân sự năm 2015, Nxb. Công an Nhân dân).

Như vậy, trường hợp bên cầm cố thực hiện xong đầy đủ nghĩa vụ, hoặc chấm dứt thì nghĩa vụ được bảo đảm chấm dứt, bên nhận cầm cố phải hoàn trả tài sản cầm cố trong tình trạng nắm giữa ban đầu. Ngoài ra, cầm cố có thể chấm dứt theo các căn cứ như huỷ cầm cố, thoả thuận chấm dứt cầm cố, thay đổi biện pháp bảo đảm khác… Khi chấm dứt cầm cố theo những căn cứ này thì bên nhận cầm cố phải hoàn trả tài sản cầm cố. Ngoài ra, bên nhận cầm cố phải hoàn trả giấy tờ liên quan đến tài sản cầm cố và hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản cầm cố nếu có.

Điều 316. Trả lại tài sản cầm cố

Khi việc cầm cố tài sản chấm dứt theo quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 315 của Bộ luật này hoặc theo thỏa thuận của các bên thì tài sản cầm cố, giấy tờ liên quan đến tài sản cầm cố được trả lại cho bên cầm cố. Hoa lợi, lợi tức thu được từ tài sản cầm cố cũng được trả lại cho bên cầm cố, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

Liên hệ tư vấn luật sư: 0936683699 - 0983951338

Tags

Cầm cố tài sản Trả lại tài sản cầm cố Giao dịch bảo đảm Cầm cố tài sản chấm dứt Cầm cố tài sản được hủy bỏ Cầm cố tài sản thay thế bằng biện pháp bảo đảm khác Trả lại tài sản cho bên cầm cố Trả lại giấy tờ cho bên cầm cố Trả lại hoa lợi lợi tức từ tài sản cầm cố Bên cầm cố tài sản Bên nhận cầm cố tài sản Điều 316 Bộ luật dân sự năm 2015 Dịch vụ luật sư Dịch vụ pháp lý luật sư Đồng luật sư nguyễn văn đồng luật sư khuyên luật sư hà thị khuyên Nhân chính Nhanchinh.vn Luật Nhân Chính Văn phòng Luật sư Nhân Chính Tư vấn luật Tư vấn pháp luật Tìm luật sư giỏi luật sư luật sư giỏi Luật sư tại Hà Nội Luật sư uy tín Luật sư Quận Thanh Xuân Luật sư Hà Nội luật sư việt nam luật sư tranh tụng Luật sư tố tụng Luật sư giải quyết tranh chấp luật sư bào chữa Luật sư hình sự Luật sư dân sự Luật sư giải quyết án hành chính Luật sư bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp Luật sư đất đai Luật sư nhà đất Luật sư tư vấn đất đai Luật sư thừa kế Luật sư Ly hôn Luật sư thu hồi nợ Luật sư kinh doanh thương mại Luật sư doanh nghiệp luật sư lao động Văn phòng luật Văn phòng luật sư Văn phòng luật sư uy tín Văn phòng luật sư gần nhất Văn phòng luật sư uy tín tại Hà Nội NCLAW 0983951338 0936683699

Đặt câu hỏi trực tuyến

Đặt lịch hẹn luật sư