Hợp đồng vận chuyển tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên vận chuyển có nghĩa vụ chuyển tài sản đến địa điểm đã định theo thỏa thuận và giao tài sản đó cho người có quyền nhận, bên thuê vận chuyển có nghĩa vụ trả cước phí vận chuyển.
Theo quy định thì hợp đồng vận chuyển tài sản có thể được giao kết bằng văn bản, bằng lời nói hoặc bằng hành vi. Trong hợp đồng vận chuyển tài sản có vận đơn thì vận đơn là bằng chứng của việc giao kết hợp đồng giữa các bên. Bên thuê vận chuyển có nghĩa vụ giao tài sẵn cho bên vận chuyển đúng thời hạn, địa điểm và đóng gói theo đúng quy cách đã thoả thuận, phải chịu chỉ phí bốc xếp tài sản lên phương tiện vận chuyển, trừ trường hợp có thoả thuận khác. Bên vận chuyển có nghĩa vụ vận chuyển tài sản đầy đủ, an toàn đến địa điểm trả tài sản đã định theo đúng thời hạn, mua bảo hiểm trách nhiệm dân sự đối với tài sản theo quy định của pháp luật, bồi thường cho bên thuê khi để mất mát, hư hỏng tài sản do lỗi của mình, trừ trường hợp có thoả thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác, có quyền kiểm tra sự xác thực của tài sản cũng như của vận đơn, yêu cầu bên thuê vận chuyển thanh toán cước phí vận chuyển đúng thời hạn, từ chối vận chuyển tài sản cấm giao dịch, tài sản có tính chất nguy hiểm, độc hại.
Tại Điều 534 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định nghĩa vụ của bên vận chuyển. Theo đó, bên vận chuyển có những nghĩa vụ gồm: Bảo đảm vận chuyển tài sản đầy đủ, an toàn đến địa điểm đã định, theo đúng thời hạn; giao tài sản cho người có quyền nhận; chịu chi phí liên quan đến việc chuyên chở tài sản, trừ trường hợp có thỏa thuận khác; mua bảo hiểm trách nhiệm dân sự theo quy định của pháp luật; bồi thường thiệt hại cho bên thuê vận chuyển trong trường hợp bên vận chuyển để mất, hư hỏng tài sản, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác.
Bên vận chuyển phải bảo đảm vận chuyển tài sản đầy đủ, an toàn đến địa điểm đã định, theo đúng thời hạn, nghĩa vụ này gắn với nội dung cơ bản của hợp đồng vận chuyển tài sản. Lợi ích của bên thuê vận chuyển phát sinh trực tiếp từ việc thực hiện đúng, đầy đủ nghĩa vụ này của bên vận chuyển. Trong quá trình vận chuyển tài sản, bên vận chuyển phải đảm bảo phải đầy đủ, phải an toàn, phải đúng địa điểm, phải đúng thời hạn đã thỏa thuận.
Bên vận chuyển phải giao tài sản cho người có quyền nhận, hợp đồng vận chuyển tài sản có hai bên tham gia là bên vận chuyển và bên thuê vận chuyển, những cũng có thể xuất hiện chủ thể thứ ba là bên nhận tài sản. Mặc dù không trực tiếp ký kết hợp đồng nhưng bên nhận tài sản có một số quyền và nghĩa vụ nhất định với bên vận chuyển. Người có quyền nhận là người có quyền nhận tài sản từ bên vận chuyển. Người có quyền nhận tài sản có thể được các bên thỏa thuận từ trước, theo đó, bên vận chuyển phải chuyển giao tài sản cho đúng người đó dựa trên thông tin mà bên gửi tài sản cung cấp. Trong một số trường hợp, người có quyền nhận tài sản không phải một chủ thể cố định, theo đó, ai nắm giữ chứng từ vận chuyển do bên vận chuyển ký phát thì người đó được nhận tài sản.
Bên vận chuyển phải chịu chi phí liên quan đến việc chuyên chở tài sản, các chi phí liên quan đến việc chuyên chở tài sản như: xăng dầu đi lại, phí đường bộ, phí bồi dưỡng sức khỏe cho người chuyên chở, khấu hao phương tiện, chi phí cho việc bảo quản tài sản… Bên vận chuyển phải chịu những khoản chi phí này; trong cước phí mà bên thuê vận chuyển phải thanh toán đã bao gồm cả các khoản chi phí này và lợi nhuận mà bên vận chuyển thu được.
Bên vận chuyển phải mua bảo hiểm trách nhiệm dân sự theo quy định pháp luật, bảo hiểm trách nhiệm dân sự là loại hình bảo hiểm cho trách nhiệm dân sự của bên vận chuyển với bên thuê vận chuyển khi xảy ra rủi ro trong quá trình chuyên chở tài sản. Việc mua bảo hiểm là nghĩa vụ bắt buộc đối với chủ các phương tiện cơ giới; bảo hiểm trách nhiệm dân sự là cơ sở để bảo vệ lợi ích của bên thuê vận chuyển khi xảy ra rủi ro trong quá trình vận chuyển khiến cho tài sản vận chuyển bị hư hỏng, mất mát. Khi xảy ra thiệt hại đối với tài sản trong quá trình vận tải, thông thường bên vận chuyển phải chịu trách nhiệm bồi thường, nhưng đối với trường hợp bên vận chuyển đã mua bảo hiểm trách nhiệm dân sự thì doanh nghiệp bảo hiểm phải bồi thường theo quy định.
Bên vận chuyển phải bồi thường thiệt hại cho bên thuê vận chuyển trong trường hợp để tài sản bị mất mát, hư hỏng tài sản trong quá trình vận chuyển, trừ trường hợp có thỏa thuận hoặc pháp luật có quy định khác như trong trường hợp bên vận chuyển đã mua bảo hiểm thì doanh nghiệp bảo hiểm phải chi trả tiền bảo hiểm cho thiệt hại xảy ra với bên thuê vận chuyển.
Điều 534. Nghĩa vụ của bên vận chuyển
1. Bảo đảm vận chuyển tài sản đầy đủ, an toàn đến địa điểm đã định, theo đúng thời hạn.
2. Giao tài sản cho người có quyền nhận.
3. Chịu chi phí liên quan đến việc chuyên chở tài sản, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
4. Mua bảo hiểm trách nhiệm dân sự theo quy định của pháp luật.
5. Bồi thường thiệt hại cho bên thuê vận chuyển trong trường hợp bên vận chuyển để mất, hư hỏng tài sản, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác.
Văn phòng Luật sư Nhân Chính
Liên hệ luật sư: 0936683699 - 0983951338