Hợp đồng thuê tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho thuê giao tài sản cho bên thuê để sử dụng trong một thời hạn, bên thuê phải trả tiền thuê. Bên cho thuê là chủ sở hữu của tài sản hoặc có quyền cho thuê tài sản. Khi đã xác lập hợp đồng cho thuê tài sản, bên cho thuê phải giao tài sản cho bên thuê như đã thỏa thuận.
Mục đích của bên thuê là nhằm được sử dụng tài sản của người khác trong một thời hạn nhất định. Ngược lại bên cho thuê hướng tới việc thu được một khoản tiền khi cho người khác sử dụng tài sản của mình. Vì vậy khi hợp đồng thuê được xác lập thì mỗi bên đều chuyển giao cho nhau những lợi ích, trong đó bên cho thuê chuyển giao cho bên thuê quyền khai thác công dụng của tài sản, bên thuê chuyển giao cho bên cho thuê một khoản tiền (tiền thuê tài sản). Khoản tiền này chính là khoản đền bù cho việc thuê tài sản. Bên thuê tài sản có nghĩa vụ trả lại tài sản thuê và tiền thuê như đã thỏa thuận. Bên thuê có quyền yêu cầu bên cho thuê giao tài sản để sử dụng. Bên cho thuê có quyền yêu cầu bên thuê sử dụng tài sản thuê đúng mục đích, công dụng, thời hạn, phương thức và trả lại tài sản thuê, tiền thuê.
Tại Điều 480 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định về nghĩa vụ sử dụng tài sản thuê đúng công dụng, mục đích. Theo đó, bên thuê phải sử dụng tài sản thuê theo đúng công dụng của tài sản và đúng mục đích đã thỏa thuận. Trường hợp bên thuê sử dụng tài sản không đúng mục đích, không đúng công dụng thì bên cho thuê có quyền đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng và yêu cầu bồi thường thiệt hại.
(1) Bên thuê phải sử dụng tài sản thuê theo đúng công dụng, công dụng của tài sản là những tính năng có thể thỏa mãn một hoặc nhiều lợi ích của người sử dụng. Nếu tài sản sử dụng không đúng công dụng thì sẽ rất dễ bị hư hỏng, đồng thời hiệu quả đem lại không cao hoặc thậm chí là không đem lại hiệu quả cho người sử dụng. Sử dụng tài sản đúng với công dụng là nghĩa vụ bảo quản tài sản của bên thuê, phù hợp với nội dung quy định tại Điều 479 Bộ luật Dân sự năm 2015.
(2) Bên thuê phải sử dụng tài sản đúng mục đích đã thỏa thuận, khi xác lập hợp đồng thuê tài sản, bên cho thuê dựa trên cơ sở mục đích sử dụng của bên thuê để cung cấp tài sản thuê phù hợp. Vì vậy, chỉ khi sử dụng tài sản thuê đúng mục đích đã ghi nhận trong hợp đồng thì quyền và lợi ích của bên thuê mới được đảm bảo, đồng thời tài sản cũng được sử dụng hợp lý. Mục đích sử dụng tài sản thuê chính là căn cứ xác định công dụng của tài sản, mỗi mục đích khác nhau có thể dẫn đến tài sản thuê có công dụng khác nhau. Việc sử dụng tài sản không đúng mục đích không chỉ ảnh hưởng đến hiệu quả khai thác công dụng tài sản, mà còn làm sút giá trị của tài sản, gây thiệt hại cho các bên. Sử dụng tài sản thuê đúng mục đích, công dụng tài sản là nghĩa vụ bắt buộc của chủ thể thuê tài sản, do đó nếu vi phạm nghĩa vụ này thì bị xem là hành vi vi phạm nghĩa vụ hợp đồng, và bên vi phạm sẽ phải chịu trách nhiệm dân sự.
Trường hợp hợp đồng bị đơn phương chấm dứt dẫn đến bên thuê tài sản phải trả tiền thuê tài sản tương ứng với thời gian chiếm hữu, sử dụng tài sản trên thực tế. Thời gian đó được tính kể từ thời điểm bên thuê nhận tài sản trên thực tế đến khi bên cho thuê thu hồi lại tài sản. Bên thuê phải chuyển giao lại tài sản kể từ thời điểm bên cho thuê tuyên bố chấm dứt hợp đồng. Nếu việc sử dụng tài sản không đúng với mục đích công dụng tài sản dẫn đến thiệt hại cho bên thuê tài sản, thì bên thuê có nghĩa vụ phải bồi thường thiệt hại; giá trị bồi thường và cách thức bồi thường sẽ được xác định theo thỏa thuận của các bên hoặc theo quy định của pháp luật.
Điều 480. Nghĩa vụ sử dụng tài sản thuê đúng công dụng, mục đích
1. Bên thuê phải sử dụng tài sản thuê theo đúng công dụng của tài sản và đúng mục đích đã thỏa thuận.
2. Trường hợp bên thuê sử dụng tài sản không đúng mục đích, không đúng công dụng thì bên cho thuê có quyền đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng và yêu cầu bồi thường thiệt hại.
Văn phòng Luật sư Nhân Chính
Liên hệ luật sư: 0936683699 - 0983951338