Việc thực hiện công việc không có ủy quyền là việc một người không có nghĩa vụ thực hiện công việc nhưng đã tự nguyện thực hiện công việc đó vì lợi ích của người có công việc được thực hiện khi người này không biết hoặc biết mà không phản đối.
Tại Điều 576 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định nghĩa vụ thanh toán của người có công việc được thực hiện. Theo đó, người có công việc được thực hiện phải tiếp nhận công việc khi người thực hiện công việc không có ủy quyền bàn giao công việc và thanh toán các chi phí hợp lý mà người thực hiện công việc không có ủy quyền đã bỏ ra để thực hiện công việc, kể cả trường hợp công việc không đạt được kết quả theo ý muốn của mình. Người có công việc được thực hiện phải trả cho người thực hiện công việc không có ủy quyền một khoản thù lao khi người này thực hiện công việc chu đáo, có lợi cho mình, trừ trường hợp người thực hiện công việc không có ủy quyền từ chối.
Nghĩa vụ tiếp nhận công việc khi người thực hiện công việc không có ủy quyền bàn giao công việc, trên cơ sở tiếp nhận công việc, mới có căn cứ để xác định việc bên thực hiện công việc đã hoàn thành nghĩa vụ, đồng thời là cơ sở để xem xét thực hiện những nghĩa vụ khác có liên quan đối với người thực hiện công việc; nghĩa vụ tiếp nhận không chỉ phát sinh khi công việc được hoàn thành, mà còn phát sinh đối với cả trường hợp công việc chưa hoàn thành do bên thực hiện công việc có lý do chính đáng không thể tiếp tục thực hiện công việc.
Nghĩa vụ thanh toán chi phí hợp lý mà người thực hiện công việc không ủy quyền đã bỏ ra để thực hiện công việc, việc không thanh toán các khoản chi phí này sẽ làm ảnh hưởng đến lợi ích của bên có công việc được thực, đây là những chi phí cần thiết mà người thực hiện công việc phải bỏ ra nhằm ngăn chặn, hạn chế thiệt hại cho người có công việc; bởi nếu người thực hiện công việc không bỏ ra những khoản chi phí này thì sẽ người có công việc sẽ phải gánh chịu thiệt hại; nên người có công việc được thực hiện phải trả chi phí này kể cả khi công việc diễn ra không theo ý muốn, nghĩa vụ này chỉ phát sinh khi người thực hiện công việc phải bỏ chi phí để thực hiện công việc đó.
Nghĩa vụ trả thù lao cho người thực hiện công việc, khi thực hiện công việc người thực hiện không chỉ phải bỏ ra chi phí mà còn phải bỏ ra công sức, thời gian của mình để thực hiện; vì thế pháp luật quy định người có công việc được thực hiện phải thanh toán cho người thực hiện công việc một khoản thù lao nhất định; quy định về việc trả thù lao là điều hoàn toàn phù hợp. Công việc được thực hiện xuất phát từ lợi ích của người có công việc, người thực hiện công việc thiện chí, tự nguyện giúp đỡ, nên bên có công việc cần thanh toán cho họ thù lao phù hợp với thời gian, công sức họ bỏ ra để thực hiện công việc cho mình; việc trả thù lao có thể xuất phát từ thiện chí của người có công việc được thực hiện, tuy nhiên cũng có thể xuất phát từ ý chí của người thực hiện công việc. Để bảo vệ lợi ích của bên có công việc, đồng thời nâng cao ý thức của người thực hiện xem công việc thực hiện như công việc của chính mình. Pháp luật đã quy định, nghĩa vụ trả thù lao chỉ được thực hiện khi có các điều kiện sau: Công việc được thực hiện một cách chu đáo; việc thực hiện công việc đem lại lợi ích cho bên có công việc; người thực hiện công việc đồng ý nhận thù lao.
Như vậy, theo quy định trên thì người thực hiện công việc không có ủy quyền có thể được hưởng thù lao. Vì để có thể thực hiện công việc không có ủy quyền, ngoài những chi phí cần thiết phải bỏ ra, người thực hiện công việc có phải bỏ công sức, thời gian của mình để thực hiện công việc nhằm mang lại lợi ích cho người có công việc. Vì thế Bộ luật Dân sự quy định về nghĩa vụ thanh toán thù lao của người có công việc là hoàn toàn hợp lý và phù hợp với tính chất đền bù của quan hệ tài sản do Luật dân sự điều chỉnh. Tuy nhiên, theo quy định tại khoản 2 Điều 576 Bộ luật Dân sự, nghĩa vụ trả thù lao chỉ được thực hiện khi có các điều kiện như: Công việc được thực hiện một cách chu đáo; việc thực hiện công việc không những ngăn chặn được thiệt hại mà còn có lợi cho người có công việc; người thực hiện công việc không có ủy quyền đồng ý nhận thù lao.
Điều 576. Nghĩa vụ thanh toán của người có công việc được thực hiện
1. Người có công việc được thực hiện phải tiếp nhận công việc khi người thực hiện công việc không có ủy quyền bàn giao công việc và thanh toán các chi phí hợp lý mà người thực hiện công việc không có ủy quyền đã bỏ ra để thực hiện công việc, kể cả trường hợp công việc không đạt được kết quả theo ý muốn của mình.
2. Người có công việc được thực hiện phải trả cho người thực hiện công việc không có ủy quyền một khoản thù lao khi người này thực hiện công việc chu đáo, có lợi cho mình, trừ trường hợp người thực hiện công việc không có ủy quyền từ chối.
Văn phòng Luật sư Nhân Chính
Liên hệ luật sư: 0936683699 - 0983951338