Hiện nay hợp đồng gửi giữ tài sản là một giao dịch dân sự phổ biến, sự phát triển của mạng lưới dịch vụ này đã tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động sinh hoạt hàng ngày của người dân, giảm bớt tình trạng mất mát và đảm bảo sự an toàn cho tài sản. Tại Điều 554 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định hợp đồng gửi giữ tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên giữ nhận tài sản của bên gửi để bảo quản và trả lại chính tài sản đó cho bên gửi khi hết thời hạn hợp đồng, bên gửi phải trả tiền công cho bên giữ, trừ trường hợp gửi giữ không phải trả tiền công.
Tại Điều 556 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định quyền của bên gửi tài sản. Theo đó, yêu cầu lấy lại tài sản bất cứ lúc nào, nếu hợp đồng gửi giữ không xác định thời hạn, nhưng phải báo trước cho bên giữ một thời gian hợp lý. Yêu cầu bồi thường thiệt hại, nếu bên giữ làm mất, hư hỏng tài sản gửi giữ, trừ trường hợp bất khả kháng. Cụ thể:
Quyền yêu cầu lấy lại tài sản bất cứ lúc nào, đây là quyền của bên gửi tài sản được lấy tài sản gửi giữ từ bên giữ tài sản, khi tài sản bị bên gửi lấy lại sẽ làm chấm dứt hợp đồng gửi giữ tài sản. Quy định này tạo điều kiện linh hoạt cho các bên trong việc giao nhận lại tài sản pháp luật có quy định về việc bên gửi tài sản được lấy lại tài sản bất kỳ lúc nào. Tuy nhiên, khi thực hiện quyền này bên gửi phải đảm bảo các điều kiện như: Được lấy lại tài sản bất cứ lúc nào nếu hợp đồng gửi giữ không xác định thời hạn; việc lấy lại tài sản phải thông báo trước cho bên giữ trong một khoảng thời gian hợp lý.
Quyền yêu cầu lấy lại tài sản bất cứ lúc nào sẽ được áp dụng trong hợp đồng gửi giữ không xác định thời hạn, nhưng phải thông báo trước cho bên giữ một thời gian hợp lý. Trong khi khoản 3 Điều 561 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định khi bên gửi lấy lại tài sản trước thời hạn thì vẫn phải trả đủ tiền công và thanh toán chi phí cần thiết phát sinh từ việc bên giữ phải trả lại tài sản trước thời hạn, trừ trường hợp có thỏa thuận khác. Điều này đồng nghĩa với việc, bên gửi có quyền lấy tài sản bất cứ khi nào kể cả trong hợp đồng có giới hạn thời gian trông giữ của bên giữ. Như vậy, bên gửi giữ có quyền lấy lại tài sản bất cứ lúc nào chỉ cần bảo trước cho bên giữ một khoảng thời gian hợp lý và phải thanh toán chi phí.
Quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại, trong hợp đồng gửi giữ tài sản là sự thỏa thuận của các bên, nên bên giữ có nghĩa vụ trông coi, bảo quản, giữ gìn tài sản trong thời gian gửi giữ; vì thế nếu tài sản bị mất mát, hư hỏng thì bên giữ phải chịu trách nhiệm, làm phát sinh quyền của bên gửi trong việc yêu cầu bồi thường thiệt hại nếu tài sản bị mất mát, hư hỏng. Theo nguyên tắc chung thì chủ thể chỉ phải chịu trách nhiệm dân sự do hành vi có lỗi của mình, có nghĩa nếu bên giữ có lỗi trong việc để tài sản bị mất hoặc hư hỏng; pháp luật đã loại trừ trách nhiệm của bên giữ tài sản khi thiệt hại xảy ra do trường hợp bất khả kháng. Đây là quy định nhằm bảo vệ lợi ích của bên giữ tài sản, tránh việc phải chịu trách nhiệm với những thiệt hại xảy ra không do lỗi của mình. Có thể thấy, quy định về yêu cầu bồi thường thiệt hại khi tài sản bị mất mát, hư hỏng thực chất là hậu quả của việc bên giữ không thực hiện tốt nghĩa vụ bảo quản, trông giữ tài sản, nhằm ràng buộc trách nhiệm của họ trong việc bảo quản tốt tài sản gửi giữ.
Điều 556. Quyền của bên gửi tài sản
1. Yêu cầu lấy lại tài sản bất cứ lúc nào, nếu hợp đồng gửi giữ không xác định thời hạn, nhưng phải báo trước cho bên giữ một thời gian hợp lý.
2. Yêu cầu bồi thường thiệt hại, nếu bên giữ làm mất, hư hỏng tài sản gửi giữ, trừ trường hợp bất khả kháng.
Văn phòng Luật sư Nhân Chính
Liên hệ luật sư: 0936683699 - 0983951338