Hợp đồng dịch vụ là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cung ứng dịch vụ thực hiện công việc cho bên sử dụng dịch vụ, bên sử dụng dịch vụ phải trả tiền dịch vụ cho bên cung ứng dịch vụ. Bản chất của hợp đồng dịch vụ chính là một giao dịch dân sự, các bên tham gia giao kết trên cơ sở tự nguyện, bình đẳng theo luật định. Mối quan hệ pháp luật về hợp đồng được hình thành trên cơ sở sự thỏa thuận và thống nhất ý chí của các bên tham gia giao kết. Khi tham gia giao kết hợp đồng, các bên được quyền tự định đoạt tất cả các vấn đề liên quan đến nội dung, hình thức, thậm chí là cả phương thức giải quyết tranh chấp. Phương thức giải quyết tranh chấp được ưu tiên hàng đầu luôn là thương lượng và hòa giải giữa các bên. Tòa án chỉ có quyền giải quyết tranh chấp hợp đồng khi các bên có yêu cầu và chỉ được giải quyết trong phạm vi yêu cầu.
Tại Điều 516 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định quyền của bên sử dụng dịch vụ. Theo đó, bên sử dụng dịch vụ có quyền yêu cầu bên cung ứng dịch vụ thực hiện công việc theo đúng chất lượng, số lượng, thời hạn, địa điểm và thỏa thuận khác. Trường hợp bên cung ứng dịch vụ vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ thì bên sử dụng dịch vụ có quyền đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng và yêu cầu bồi thường thiệt hại.
Yêu cầu thực hiện công việc theo đúng chất lượng, chất lượng công việc chỉ mang tính chất tương đối, bởi mỗi công việc đều có quy trình thực hiện khác nhau, và đem lại những kết quả khác nhau. Đôi khi, đối với nhiều công việc đòi hỏi cần phải có sự kết hợp của nhiều quy trình khác nhau. Do đó, nhiệm vụ của bên cung ứng là thực hiện công việc đúng như chất lượng đã thỏa thuận.
Yêu cầu thực hiện công việc theo đúng số lượng, số lượng công việc là phạm vi cần thực hiện của công việc đó, là tống hợp tất cả các thành vi mà bên cung ứng dịch vụ phải thực hiện cho bên sử dụng dịch vụ, nhằm đem lại kết quả như thỏa thuận. Công việc chi thực sự hoàn thành và đạt được kết quả như mong muốn khi được thực hiện đầy đủ các công đoạn, quy trình, tiêu chuẩn chung… mà các bên đã thỏa thuận hoặc đã được công bố hoặc theo tiêu chuẩn chung của công việc đó.
Yêu cầu thực hiện công việc theo đúng thời hạn, thời gian thực hiện công việc có thể được xác định theo thỏa thuận của các bên, hoặc theo quy trình chung được công bố công khai đối với công việc thực hiện, hoặc theo tiêu chuẩn chung. Khi xác lập hợp đồng các bên thường thỏa thuận về thời hạn thực hiện công việc, hoặc bằng cách nhà cung cấp đưa ra thời gian thực hiện công việc cụ thể và bên sử dụng có thể chấp nhận hoặc không. Đối với mọi loại hợp đồng, thời gian thực hiện nghĩa vụ có ý nghĩa quan trọng. Khi các bên đã có thỏa thuận về thời hạn, tức bên sử dụng dịch vụ cần nhận được kết quả công việc trong thời hạn đó.
Yêu cầu thực hiện công việc theo đúng địa điểm, địa điểm thực hiện công việc được xác định theo thỏa thuận của các bên hoặc theo tập quán cung cấp dịch vụ hoặc theo tính chất công việc đó. Công việc phải thực hiện đúng đại điểm thì mới đem lại lợi ích cho bên sử dụng dịch vụ, địa điểm thực hiện công việc do các bên thỏa thuận trên cơ sở tính chất của từng loại công việc. Các địa điểm thực hiện công việc có thể là nơi cư trú hoặc trụ sở của bên sử dụng dịch vụ, nơi cư trú hoặc trụ sở của bên cung ứng dịch vụ hay một địa điểm bất kỳ.
Yêu cầu bên thực hiện công việc theo đúng các nội dung khác đã thỏa thuận trong hợp đồng, các chủ thể có thể thỏa thuận thêm các nội dung khác nếu cần thiết và phù hợp với công việc thực hiện. Theo đó, bên sử dụng dịch vụ có quyền yêu cầu bên cung ứng có nghĩa vụ thực hiện đầy đủ, đúng những nội dung đó.
Điều kiện để bên sử dụng dịch vụ được đơn phương chấm dứt hợp đồng là khi bên cung ứng dịch vụ vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ của mình, hành vi vi phạm nghiêm trọng có thể hiểu là hành vi xâm phạm đến quyền và lợi ích của bên kia, dẫn đến họ không thể đạt được lợi ích từ hợp đồng, hành vi này phải xuất phát từ ý chí chủ quan của bên cung ứng, họ không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ của mình như đã thỏa thuân.
Hợp đồng chấm dứt hiệu lực kể từ thời điểm bên cung ứng nhận được thông báo chấm dứt, các bên không cần tiếp tục thực hiện quyền và nghĩa vụ phát sinh từ hợp đồng nữa, trừ nghĩa vụ bồi thường thiệt hại. Theo quy định chung của pháp luật về đơn phương châm dứt hợp đồng thì bên sử dụng dịch vụ có nghĩa vụ thông báo cho bên cung ứng biết về việc đơn phương chấm dứt hợp đồng. Hợp đồng chấm dứt làm chấm dứt quyền và nghĩa vụ tiếp theo của hợp đồng, còn phần nghĩa vụ trước đó mà bên cung ứng đã thực hiện vẫn phải chuyển giao cho bên sử dụng, đồng thời bên sử dụng cũng có nghĩa vụ thanh toán cho bên cung ứng phần nghĩa vụ đã hoàn thành. Tùy vào hình thức gửi thông báo mà xác định thời điểm bên cung ứng dịch vụ nhận được thông báo là khi nào, hợp đồng đơn phương chấm dứt còn làm phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại của bên vi phạm nghĩa vụ, trong trường hợp này là bên cung ứng dịch vụ. Trách nhiệm bồi thường thiệt hại phát sinh khi hội tụ đủ các yếu tố: có hành vi vi phạm, có thiệt hại xảy ra, có mỗi quan hệ nhân quả của hành vi vi phạm và thiệt hại xảy ra và bên vi phạm có lỗi.
Quá trình thực hiện hợp đồng khi bên sử dụng dịch vụ nhận thấy công việc đang thực hiện không cần thiết nữa thì họ được quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng. Tuy nhiên, bên sử dụng dịch vụ phải có nghĩa vụ phải thông báo cho bên cung ứng dịch vụ trong một khoảng thời gian hợp lý; tiến hành thanh toán cho những phần công việc mà bên cung ứng dịch vụ đã thực hiện và bồi thường thiệt hại. Nếu đã hết thời hạn hợp đồng nhưng công việc vẫn chưa hoàn thành, bên cung ứng dịch vụ vẫn tiếp tục thực hiện công việc và bên sử dụng dịch vụ biết nhưng vẫn đồng ý thì hợp đồng sẽ đương nhiên được tiếp tục theo những điều khoản đã thỏa thuận trước đó cho đến khi công việc hoàn thành. Trong quá trình thực hiện công việc nếu như bên cung ứng dịch vụ không hoàn thành công việc đúng hạn hoặc công việc không đạt như trong thỏa thuận thì bên sử dụng dịch vụ có quyền giảm tiền dịch vụ và yêu cầu bồi thường thiệt hại, trường hợp này, bên sử dụng dịch vụ sẽ không bị xem là vi phạm hợp đồng khi trả số tiền thấp hơn thỏa thuận.
Điều 516. Quyền của bên sử dụng dịch vụ
1. Yêu cầu bên cung ứng dịch vụ thực hiện công việc theo đúng chất lượng, số lượng, thời hạn, địa điểm và thỏa thuận khác.
2. Trường hợp bên cung ứng dịch vụ vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ thì bên sử dụng dịch vụ có quyền đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng và yêu cầu bồi thường thiệt hại.
Văn phòng Luật sư Nhân Chính
Liên hệ luật sư: 0936683699 - 0983951338