Luật sư Hà Thị Khuyên
Luật sư Nguyễn Văn Đồng
Điều 276 Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định về đối tượng của nghĩa vụ. Theo đó, đối tượng của nghĩa vụ là tài sản, công việc phải thực hiện hoặc không được thực hiện; Đối tượng của nghĩa vụ phải được xác định. Từ quy định tại Điều 276 Bộ luật Dân sự năm 2015 có thể thấy đối tượng của nghĩa vụ bao gồm: tài sản và công việc phải thực hiện hoặc không được thực hiện.
Trong quan hệ nghĩa vụ, hành vi của các chủ thể sẽ tác động vào một tài sản, một công việc cụ thể nào đó. Những tài sản, công việc này chính là đối tượng của việc thực hiện nghĩa vụ dân sự. Tuỳ thuộc vào tính chất và nội dung của từng quan hệ nghĩa vụ cụ thể mà đối tượng của nó có thể là một tài sản, một công việc phải làm hoặc một công việc không được làm.
Tài sản thông thường, trong các quan hệ nghĩa vụ đều có đối tượng là tài sản. Tài sản bao gồm vật, tiền, giấy tờ có giá và quyền tài sản. Tài sản là vật bao gồm động sản và bất động sản, có thể là vật chia được hoặc vật không chia được, có thể là vật đặc định hoặc vật cùng loại… Khi xác định nội dung của quan hệ nghĩa vụ, các bên phải căn cứ vào tính chất của từng loại tài sản cụ thể trong quan hệ đó.
Công việc phải thực hiện được hiểu là những hoạt động thể hiện thông qua hành vi cụ thể mà một bên mong muốn xác lập quan hệ nghĩa vụ để bên còn lại thực hiện nghĩa vụ này. Theo đó, người có nghĩa vụ phải thực hiện công việc theo đúng nội dung đã được xác định, qua đó thỏa mãn những nhu cầu về lợi ích vật chất và tinh thần của người yêu cầu. Thông thường, các quan hệ nghĩa vụ có đối tượng là công việc phải làm là các quan hệ nghĩa phát sinh từ hợp đồng vận chuyển, hợp đồng gửi giữ tài sản… Kết quả của công việc được thực hiện có thể được biểu hiện dưới dạng một vật cụ thể nhưng cũng có thể không được biểu hiện dưới dạng một vật cụ thể nào như các hợp đồng dịch vụ.
Công việc không được làm là những hoạt động không thông qua hành vi, tức là thể hiện dưới dạng không hành động mà các bên đã thỏa thuận nhằm thỏa mãn các nhu cầu, lợi ích của mình. Công việc không được làm là đối tượng của nghĩa vụ khi các bên xác lập với nhau một quan hệ nghĩa nghĩa vụ, theo đó bên có nghĩa vụ không được thực hiện một nội dung mà các bên đã thỏa thuận.
Căn cứ theo khoản 2 Điều 276 Bộ luật Dân sự năm 2015 thì nguyên tắc xác định đối tượng của nghĩa vụ là phải được xác định. Khi các bên xác lập quan hệ nghĩa vụ với nhau thì phải xác định cụ thể đối tượng của nghĩa vụ đó là gì: tài sản hay công việc được thực hiện hoặc không được thực hiện. Nếu đối tượng là tài sản thì phải xác định rõ đó là tài sản gì, số lượng, trọng lượng, tính chất, tình trạng tài sản, khối lượng… Nếu đối tượng là công việc thì phải xác định xem đó là công việc gì, được thực hiện hay không, cụ thể là thực hiện hay không thực hiện những gì… Việc xác định rõ đối tượng của quan hệ giúp các bên làm rõ quyền, nghĩa vụ của mình, từ đó có thể dễ dàng thực hiện nhằm thỏa mãn nhu cầu, lợi ích của mình (Nguyễn Văn Cừ - Trần Thị Huệ, 2017, Bình luận khoa học Bộ luật Dân sự năm 2015 của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Nxb Công an nhân dân).
Điều 276. Đối tượng của nghĩa vụ
1. Đối tượng của nghĩa vụ là tài sản, công việc phải thực hiện hoặc không được thực hiện.
2. Đối tượng của nghĩa vụ phải được xác định.
Liên hệ tư vấn luật sư: 0936683699 - 0983951338