Quyền của bên cho mượn tài sản (Điều 499)

11/01/2024

Hợp đồng mượn tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho mượn giao tài sản cho bên mượn để sử dụng trong một thời hạn mà không phải trả tiền, bên mượn phải trả lại tài sản đó khi hết thời hạn mượn hoặc mục đích mượn đã đạt được. Theo quy định thì quan hệ mượn tài sản được hình thành kể từ thời điểm chuyển giao tài sản. Sau khi các bên thỏa thuận xong nội dung cơ bản của hợp đồng nhưng chưa chuyển giao tài sản, không thể bắt buộc các bên phải thực hiện nghĩa vụ của họ. Trong hợp đồng mượn tài sản bên cho mượn chuyển giao tài sản của mình cho bên kia sử dụng trong một thời hạn theo thỏa thuận mà không nhận được sự đền bù nào từ bên mượn tài sản.

Tại Điều 499 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định quyền của bên cho mượn tài sản. Theo đó, bên cho mượn tài sản có những quyền sau:

Thứ nhất, đòi lại tài sản ngay sau khi bên mượn đạt được mục đích nếu không có thỏa thuận về thời hạn mượn; nếu bên cho mượn có nhu cầu đột xuất và cấp bách cần sử dụng tài sản cho mượn thì được đòi lại tài sản đó mặc dù bên mượn chưa đạt được mục đích, nhưng phải báo trước một thời gian hợp lý.

Thứ hai, đòi lại tài sản khi bên mượn sử dụng không đúng mục đích, công dụng, không đúng cách thức đã thỏa thuận hoặc cho người khác mượn lại mà không có sự đồng ý của bên cho mượn.

Thứ ba, yêu cầu bồi thường thiệt hại đối với tài sản do bên mượn gây ra.

Thông thường các bên có thỏa thuận về thời hạn mượn tài sản, khi hết thời hạn thỏa thuận bên mượn phải chủ động trả lại tài sản cho bên mượn, trong trường hợp các bên không thỏa thuận về thời hạn mượn tài sản, thì thời hạn trả tài sản được xác định là ngay sau khi bên mượn đạt được mục đích sử dụng tài sản, khi bên mượn đạt được mục đích sử dụng tài sản thì bên cho mượn có quyền đòi lại tài sản. Quy định này tương ứng với quy định về nghĩa vụ trả lại tài sản sau khi sử dụng xong của bên mượn tại khoản 3 Điều 496 Bộ luật Dân sự năm 2015.

Đòi lại tài sản khi có nhu cầu đột xuất và cấp bách sử dụng tài sản cho mượn, quy định này bắt nguồn từ tính chất không đền bù của hợp đồng cho mượn tài sản mà pháp luật quy định về quyền này của bên cho mượn. Bên mượn được khai thác, sử dụng tài sản không phải trả một giá trị vật chất nào từ việc sử dụng tài sản, nên pháp luật cho phép bên cho mượn được đòi lại tài sản nếu chủ thể này có nhu cầu sử dụng đột xuất và cấp bách tài sản cho mượn. Quy định báo trước một thời gian hợp lý, quy định này hiện nay pháp luật chưa có văn bản hướng dẫn như thế nào là một thời gian hợp lý, vì thế khi áp dụng trên thực tế thường được các bên thương lượng dựa trên nguyên tắc thiện chí.

Đòi lại tài sản khi bên mượn tài sản sử dụng tài sản không đúng mục đích, công dụng, không đúng cách thức đã thỏa thuận. Khi bên mượn tài sản vi phạm nghĩa vụ sử dụng tài sản đúng mục đích, công dụng, cách thức sử dụng tài sản, bên cho mượn có quyền đòi lại tài sản của mình. Quy định này cho phép bên cho mượn tài sản được đảm bảo giá trị sử dụng, tình trạng tài sản của mình. Việc đòi lại tài sản nhằm tránh thiệt hại xảy ra với tài sản, hơn nữa bên mượn là bên có lỗi, do đó, họ không có quyền được tiếp tục sử dụng tài sản.

Đòi lại tài sản nếu bên mượn tài sản cho chủ thể khác mượn lại tài sản mà không có sự đồng ý của bên cho mượn. Về nguyên tắc, bên mượn tài sản chỉ có thể cho bên thứ ba mượn lại tài nếu được sự đồng ý của bên cho mượn tài sản. Việc cho mượn lại tài sản được xác định là định đoạt tài sản, mà chỉ chủ sở hữu mới có quyền định đoạt tài sản thuộc sở hữu của mình. VIệc cho mượn lại mà không có sự đồng ý của bên cho mượn là chủ sở hữu tài sản bị xem là xâm phạm đến quyền sở hữu, cụ thể là quyền định đoạt tài sản.

Yêu cầu bồi thường thiệt hại đặt ra khi bên mượn tài sản có lỗi, gây thiệt hại đối với tài sản mượn, bên mượn phải chủ động thực hiện nghĩa vụ bồi thường cho bên cho mượn tài sản nếu gây thiệt hại cho tài sản. Trường hợp bên mượn không thực hiện nghĩa vụ bồi thường thì bên cho mượn có quyền yêu cầu bên mượn thực hiện nghĩa vụ với mình.

Điều 499. Quyền của bên cho mượn tài sản

1. Đòi lại tài sản ngay sau khi bên mượn đạt được mục đích nếu không có thỏa thuận về thời hạn mượn; nếu bên cho mượn có nhu cầu đột xuất và cấp bách cần sử dụng tài sản cho mượn thì được đòi lại tài sản đó mặc dù bên mượn chưa đạt được mục đích, nhưng phải báo trước một thời gian hợp lý.

2. Đòi lại tài sản khi bên mượn sử dụng không đúng mục đích, công dụng, không đúng cách thức đã thỏa thuận hoặc cho người khác mượn lại mà không có sự đồng ý của bên cho mượn.

3. Yêu cầu bồi thường thiệt hại đối với tài sản do bên mượn gây ra.

Văn phòng Luật sư Nhân Chính

Liên hệ luật sư: 0936683699 - 0983951338

Tags

Quyền của bên cho mượn tài sản Bên cho mượn tài sản Mượn tài sản tài sản Mượn Hợp đồng mượn tài sản Đòi lại tài sản cho mượn Bên mượn đạt được mục đích Không có thỏa thuận về thời hạn mượn Bên cho mượn có nhu cầu đột xuất Sử dụng tài sản cho mượn Bên mượn chưa đạt được mục đích Báo trước một thời gian hợp lý Sử dụng tài sản mượn không đúng mục đích Cho mượn lại mà không có sự đồng ý Yêu cầu bồi thường thiệt hại đối với tài sản Thiệt hại bên mượn gây ra Tranh chấp hợp đồng mượn tài sản hợp đồng Điều 499 Bộ luật dân sự năm 2015 Dịch vụ luật sư Dịch vụ luật sư uy tín Dịch vụ pháp lý Danh sách luật sư Hà Nội Danh bạ luật sư Đoàn luật sư Hà Nội Liên đoàn luật sư Việt Nam luật sư Đồng luật sư nguyễn văn đồng luật sư khuyên luật sư hà thị khuyên Nhân chính Nhanchinh.vn Luật Nhân Chính Văn phòng Luật sư Nhân Chính Nhân Chính Law Firm Tư vấn luật Tư vấn pháp luật Tìm luật sư Tìm luật sư giỏi luật sư luật sư giỏi Luật sư tại Hà Nội Luật sư uy tín Luật sư Quận Thanh Xuân Luật sư Hà Nội luật sư việt nam luật sư tranh tụng Luật sư tố tụng Luật sư tư vấn Luật sư giải quyết tranh chấp luật sư bào chữa Luật sư hình sự Luật sư dân sự Luật sư giải quyết án hành chính Luật sư bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp Luật sư hợp đồng Luật sư giải quyết tranh chấp hợp đồng Luật sư đất đai Luật sư tư vấn đất đai Luật sư nhà đất Luật sư giải quyết tranh chấp đất đai Luật sư thừa kế Luật sư giải quyết tranh chấp thừa kế Luật sư Ly hôn Luật sư hôn nhân và gia đình Luật sư thu hồi nợ Luật sư kinh doanh thương mại Luật sư doanh nghiệp Luật sư sở hữu trí tuệ luật sư lao động Luật sư nổi tiếng Luật sư hòa giải luật sư đối thoại Luật sư đàm phán Văn phòng luật Văn phòng luật sư Văn phòng luật sư uy tín Văn phòng luật sư gần nhất Văn phòng luật sư Hà Nội Văn phòng luật sư uy tín tại Hà Nội Công ty luật Tổ chức hành nghề luật sư 0983951338 0936683699

Đặt câu hỏi trực tuyến

Đặt lịch hẹn luật sư