Phạm vi điều chỉnh của Bộ luật Dân sự năm 2015 (Điều 1)
05/06/2024
Quyền của bên giữ tài sản (Điều 558)
Hiện nay hợp đồng gửi giữ tài sản là một giao dịch dân sự phổ biến, sự phát triển của mạng lưới dịch vụ này đã tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động sinh hoạt hàng ngày của người dân, giảm bớt tình trạng mất mát và đảm bảo sự an toàn cho tài sản. Tại Điều 554 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định hợp đồng gửi giữ tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên giữ nhận tài sản của bên gửi để bảo quản và trả lại chính tài sản đó cho bên gửi khi hết thời hạn hợp đồng, bên gửi phải trả tiền công cho bên giữ, trừ trường hợp gửi giữ không phải trả tiền công.
Tại Điều 558 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định quyền của bên giữ tài sản. Theo đó, bên giữ tài sản có quyền: Yêu cầu bên gửi trả tiền công theo thỏa thuận; yêu cầu bên gửi trả chi phí hợp lý để bảo quản tài sản trong trường hợp gửi không trả tiền công; yêu cầu bên gửi nhận lại tài sản bất cứ lúc nào, nhưng phải báo trước cho bên gửi một thời gian hợp lý trong trường hợp gửi giữ không xác định thời hạn; bán tài sản gửi giữ có nguy cơ bị hư hỏng hoặc tiêu hủy nhằm bảo đảm lợi ích cho bên gửi, báo việc đó cho bên gửi và trả cho bên gửi khoản tiền thu được do bán tài sản, sau khi trừ chi phí hợp lý để bán tài sản. Cụ thể:
Yêu cầu bên gửi tài sản thanh toán tiền công theo thỏa thuận, các bên có thỏa thuận về việc thanh toán tiền công cho bên giữ tài sản; bên giữ tài sản có thể là cá nhân, tổ chức kinh doanh dịch vụ gửi giữ tài sản hoặc không. Thường thì thỏa thuận về tiền công gửi giữ thường diễn ra khi bên giữ tài sản là chủ thể kinh doanh dịch vụ gửi giữ, hoạt động gửi giữ tài sản có thể diễn ra mang tính chất chất tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau nhằm giải quyết khó khăn tạm thời. Trong trường hợp hợp đồng gửi giữ tài sản là hợp đồng có đền bù thì bên giữ tài sản có quyền yêu cầu bên gửi trả tiền công theo thỏa thuận về mức tiền, phương thức thanh toán, thời hạn thanh toán; khoản tiền công phải trả do các bên thỏa thuận hoặc do bên giữ tài sản đưa ra và bên gửi có thể đồng ý với mức giá đó hoặc không. Tiền công bao gồm chi phí mà bên giữ phải bỏ ra để thực hiện nghĩa vụ và lợi nhuận thu được.
Yêu cầu bên gửi trả chi phí hợp lý để bảo quản tài sản, quyền yêu cầu thanh toán chi phí cho việc bảo quản tài sản chi phát sinh khi hợp đồng gửi giữ tài sản là hợp đồng không có đền bù, các bên thỏa thuận về việc không phải trả tiền công cho bên giữ tài sản, vì nếu hợp đồng thỏa thuận về việc trả tiền công thì khoản tiền công mà bên gửi phải trả đã bao gồm cả chi phí mà bên giữ đã bỏ ra để giữ gìn tài sản, việc áp dụng các biện pháp bảo quản tài sản nhằm bảo vệ lợi ích cho bên gửi tài sản. Vì thế chi phí cho việc bảo quản tài sản phải do bên gửi tài sản thanh toán. Việc yêu cầu thanh toán chi phí hợp lý cho việc bảo quản tài sản đồng thời làm phát sinh nghĩa vụ của bên giữ tài sản trong việc chứng minh việc mình đã bỏ chi phí ra để bảo quản tài sản.
Yêu cầu bên gửi tài sản lấy lại tài sản bất kỳ lúc nào, khi hợp đồng không xác định thời hạn, bên giữ có quyền yêu cầu bên gửi nhận tài sản bất cứ lúc nào nhưng phải thông báo trước là hợp lý, nhưng để đảm bảo tính đối xứng, quy định về nghĩa vụ của bên gửi cần thiết phải có loại nghĩa vụ này. Khi hợp đồng có xác định thời hạn, luật định bên giữ có quyền yêu cầu bên gửi lấy lại tài sản trước thời hạn nếu có lý do chính đáng. Có thể thấy việc lấy lại tài sản là quyền của bên giữ tài sản được yêu cầu bên gửi lấy lại tài sản gửi giữ, khi không muốn hoặc không đủ điều kiện tiếp tục thực hiện nghĩa vụ trông giữ tài sản, khi tài sản bị bên gửi lấy lại sẽ làm chấm dứt hợp đồng gửi giữ tài sản, nhằm tạo điều kiện linh hoạt cho các bên trong việc giao nhận lại tài sản pháp luật có quy định về việc bên gửi tài sản được lấy lại tài sản bất kỳ lúc nào, khi thực hiện quyền này bên gửi phải đảm bảo các điều kiện: Được yêu cầu bên gửi lấy lại tài sản bất cứ lúc nào nếu hợp đồng gửi giữ không xác định thời hạn; việc yêu cầu lấy lại tài sản phải thông báo trước cho bên gửi trong một khoảng thời gian hợp lý.
Bán tài sản gửi giữ có nguy cơ hư hỏng hoặc tiêu hủy, nhằm bảo vệ lợi ích cho bên gửi, trường hợp thời hạn gửi giữ tài sản vẫn còn nhưng việc tiếp tục để lại tài sản sẽ dẫn đến sự hư hỏng hoặc tiêu hủy của tài sản đó, thì bên giữ có thể bán tài sản đó; việc định đoạt tài sản chỉ có chủ sở hữu của tài sản mới được thực hiện, nhưng đây là trường hợp ngoại lệ, việc bán tài sản cần thiết để bảo vệ lợi ích của chính bên gửi tài sản. Bên giữ phải thông báo việc bán tài sản cho chủ thể có quyền với tài sản đó chính là bên gửi; bên gửi tài sản là chủ thể có quyền đối với tài sản, bên giữ chỉ thực hiện công việc thay cho họ, vậy nên khoản tiền thu được từ việc bán tài sản phải được trả lại cho bên gửi. Bên cạnh đó, bên giữ có quyền yêu cầu thanh toán các chi phí hợp lý cho việc bán tài sản.
Điều 558. Quyền của bên giữ tài sản
1. Yêu cầu bên gửi trả tiền công theo thỏa thuận.
2. Yêu cầu bên gửi trả chi phí hợp lý để bảo quản tài sản trong trường hợp gửi không trả tiền công.
3. Yêu cầu bên gửi nhận lại tài sản bất cứ lúc nào, nhưng phải báo trước cho bên gửi một thời gian hợp lý trong trường hợp gửi giữ không xác định thời hạn.
4. Bán tài sản gửi giữ có nguy cơ bị hư hỏng hoặc tiêu hủy nhằm bảo đảm lợi ích cho bên gửi, báo việc đó cho bên gửi và trả cho bên gửi khoản tiền thu được do bán tài sản, sau khi trừ chi phí hợp lý để bán tài sản.
Văn phòng Luật sư Nhân Chính
Liên hệ luật sư: 0936683699 - 0983951338
-
-
Áp dụng Bộ luật dân sự (Điều 4)
05/06/2024 -
Áp dụng tập quán (Điều 5)
05/06/2024 -
Áp dụng tương tự pháp luật (Điều 6)
05/06/2024 -
Căn cứ xác lập quyền dân sự (Điều 8)
04/06/2024 -
Thực hiện quyền dân sự (Điều 9)
04/06/2024
