Luật sư Hà Thị Khuyên

Luật sư Nguyễn Văn Đồng

Tội chiếm đoạt, mua bán hoặc tiêu hủy tài liệu bí mật công tác quân sự trực tiếp xâm phạm chế độ quy định về bảo quản và giữ gìn bí mật công tác quân sự, xâm phạm an toàn các bí mật công tác quân sự và hoạt động quân sự của các đơn vị quân đội. Dưới đây, luật sư của chúng tôi phân tích cấu thành Tội chiếm đoạt, mua bán hoặc tiêu hủy tài liệu bí mật công tác quân sự quy định tại Điều 405 Bộ luật Hình sự năm 2015.

Chủ thể của tội phạm:

Chủ thể của Tội chiếm đoạt, mua bán hoặc tiêu hủy tài liệu bí mật công tác quân sự là chủ thể đặc biệt. Chỉ những người được quy định tại Điều 392 Bộ luật Hình sự mới có thể thực hiện tội phạm. Ngoài ra, người phạm tội phải đáp ứng đủ điều kiện về tuổi chịu trách nhiệm hình sự và có đầy đủ năng lực chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật Hình sự.

Độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự quy định tại Điều 12 Bộ luật Hình sự. Người từ đủ 16 tuổi sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự đối với mọi loại tội. Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng quy định tại một số điều nhưng không có điều nào thuộc Chương XXV Bộ luật hình sự. Như vậy chủ thể của Tội chiếm đoạt, mua bán hoặc tiêu hủy tài liệu bí mật công tác quân sự là người từ đủ 16 tuổi trở lên.

Khách thể của tội phạm:

Tội chiếm đoạt, mua bán hoặc tiêu hủy tài liệu bí mật công tác quân sự trực tiếp xâm phạm chế độ quy định về bảo quản và giữ gìn bí mật công tác quân sự, xâm phạm an toàn các bí mật công tác quân sự và hoạt động quân sự của các đơn vị quân đội. Như vậy, khách thể của tội phạm là bí mật công tác quân sự và hoạt động quân sự của các đơn vị quân đội.

Mặt chủ quan của tội phạm:

Tội phạm được người phạm tội thực hiện với lỗi cố ý trực tiếp. Người phạm tội nhận thức được hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội và có ý thức thực hiện hành vi đó. Động cơ phạm tội là vụ lợi hoặc động cơ cá nhân khác. Mục đích phạm tội không phải là cung cấp cho nước ngoài. Động cơ và mục đích phạm tội không phải dấu hiệu bắt buộc của cấu thành tội phạm này.

Mặt khách quan của tội phạm:

Giữ gìn bí mật Nhà nước và bí mật quân sự là một trong những nghĩa vụ, trách nhiệm quan trọng của quân nhân: Quân nhân phải tuyệt đối giữ giữ gìn bí mật của Nhà nước và quân đội, đề cao cảnh giác cách mạng. Nếu bị địch bắt quyết một lòng trung thành với sự nghiệp cách mạng, không phản bội xưng khai (Điều 2 Điều lệnh quản lý bộ đội). Bí mật công tác quân sự thuộc phạm vi của bí mật Nhà nước, bao gồm những thông tin quy định tại Khoản 2 Điều 7 Luật Bảo vệ bí mật Nhà nước năm 2018.

Tài liệu bí mật công tác quân sự là những vật mang tin có chứa các tin mật. Các tài liệu này bao gồm các loại sổ sách và các vật mang tin khác dùng để ghi tin mật (sổ công tác, sổ thảo công văn, sổ ghi ở các hội nghị tập huấn,sổ học tập của học viên, sổ soạn giáo án của giáo viên các Học viện, Nhà trường quân đội, sổ trực ban của đơn vị, các loại sơ đồ, bản đồ chưa tác nghiệp, sổ nghiệp vụ của các ngành chuyên môn, các băng ghi âm, ghi hình, đĩa từ, đĩa CDROM,..., các vật mang tin khác).

Hành vi thuộc mặt khách quan của Tội chiếm đoạt, mua bán hoặc tiêu hủy tài liệu bí mật công tác quân sự là hành vi chiếm đoạt, mua bán hoặc tiêu hủy tài liệu bí mật công tác quân sự.

Chiếm đoạt tài liệu bí mật công tác quân sự là hành vi chiếm giữ, làm cho các tài liệu bí mật công tác quân sự thoát ly khỏi sự quản lý hợp pháp của người có trách nhiệm. Hành vi này có thể là cướp, cướp giật, trộm cắp, lạm dụng tín nhiệm, lừa đảo.

Mua bán tài liệu bí mật công tác quân sự là hành vi mua, bán hoặc chỉ có một trong hai hành vi đó. Cũng coi là mua bán tài liệu bí mật công tác quân sự trường hợp dùng vật chất, lợi ích vật chất để trao đổi lấy các tài liệu đó. Khác với hành vi mua bán tài sản thông thường, hành vi mua bán tài liệu bí mật công tác quân sự không nhất thiết phải trao tài liệu bí mật công tác quân sự cho người mua, mà chỉ cần nhận tiền hoặc thoả thuận với nhau về việc nhận tiền và trao tài liệu cho người mua sao chép hoặc xem tài liệu đó.

Hậu quả xảy ra không phải là dấu hiệu bắt buộc của cấu thành tội phạm này. Tội phạm hoàn thành từ thời điểm người phạm tội thực hiện các hành vi nói trên.

Tiêu huỷ tài liệu bí mật công tác quân sự là hành vi làm hư hỏng (như: xé nát, đốt, dùng hoá chất...) làm cho tài liệu bí mật công tác quân sự mất hẳn nội dung không thể khôi phục được hoặc tuy khôi phục được nhưng rất khó khăn, tốn kém.

Hậu quả của hành vi tiêu huỷ là làm mất giá trị sử dụng của tài liệu đó. Tội phạm hoàn thành từ thời điểm xảy ra hậu quả: tài liệu bí mật công tác quân sự bị tiêu huỷ.

Hình phạt:

- Khoản 1. Phạt tù từ 06 tháng đến 05 năm.

- Khoản 2. Phạt tù từ 03 năm đến 10 năm.

Điều 405. Tội chiếm đoạt, mua bán hoặc tiêu hủy tài liệu bí mật công tác quân sự

1. Người nào chiếm đoạt, mua bán hoặc tiêu hủy tài liệu bí mật công tác quân sự, nếu không thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điều 110, 337 và 361 của Bộ luật này, thì bị phạt tù từ 06 tháng đến 05 năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm:

a) Là chỉ huy hoặc sĩ quan;

b) Trong khu vực có chiến sự;

c) Trong chiến đấu;

d) Gây hậu quả nghiêm trọng, rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng.

Liên hệ tư vấn luật sư: 0936683699 - 0983951338