Luật sư Hà Thị Khuyên

Luật sư Nguyễn Văn Đồng

Lây truyền HIV cho người khác là hành vi của một người biết mình bị nhiễm HIV mà cố ý lây truyền bệnh cho người khác dưới bất kỳ hình thức nào. Dưới đây, luật sư của chúng tôi phân tích cấu thành của Tội lây truyền HIV cho người khác quy định tại Điều 148 Bộ luật Hình sự năm 2015.

Chủ thể của tội phạm:

Chủ thể của tội này là bất kỳ người nào bị nhiễm HIV có đủ năng lực trách nhiệm hình sự và biết rõ mình bị nhiễm HIV.

Khách thể của tội phạm:

Hành vi phạm tội nêu trên xâm phạm đến sức khỏe của người khác.

Mặt chủ quan của tội phạm:

Người phạm tội thực hiện tội phạm này với lỗi cố ý.

Việc người phạm tội biết rõ mình bị nhiễm HIV là dấu hiệu cấu thành cơ bản của tội này. Trường hợp họ không biết mình bị nhiễm HIV thì việc làm lây truyền HIV cho người khác được xem là vô ý, thì họ không phải chịu trách nhiệm hình sự về tội này.

Mặt khách quan của tội phạm:

Về hành vi: Người bị nhiễm HIV đã biết rõ mình bị nhiễm HIV nhưng vẫn cố ý thực hiện hành vi truyền HIV vào cơ thể người khác HIV là loại vi rút gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người. HIV có thể lây truyền quan hệ tình dục, qua dòng máu hoặc truyền từ mẹ sang con trong thời kỳ mang thai, sinh đẻ và cho con bú, dưới các hình thức được xác định là đường lây truyền HIV như: Quan hệ tình dục, cho máu hoặc qua các tác nhân trung gian khác (như kim tiêm, dao cạo râu…) của chính mình sử dụng dẫn đến truyền HIV cho người khác.

Lưu ý: Việc làm lây truyền HIV phải từ chính cơ thể người phạm tội sang cơ thể người bị hại là dấu hiệu đặc trưng của tội này.

Về hậu quả: Điều luật không mô tả cụ thể dấu hiệu này nhưng theo chúng tôi hậu quả làm người khác bị nhiễm HIV là dấu hiệu cấu thành cơ bản của tội này.

Mối quan hệ nhân quả: Hậu quả mà nạn nhân bị xâm hại do chính hành vi lây truyền HIV của người biết mình bị nhiễm HIV dẫn đến nạn nhân bị xâm hại.

Để xác định người bị hại có nhiễm HIV hay không không được chỉ dựa vào việc người phạm tội có nhiễm HIV và phương pháp người đó đã lây truyền HIV cho bị hại mà phải căn cứ vào kết luận của của Hội đồng giám định pháp y. Trường hợp kết luận giám định pháp y có điểm chưa rõ thì cần phải yêu cầu giám định lại. Kết luận của Hội đồng giám định pháp y là yếu tố tiên quyết để làm căn cứ xác định tội danh này.

Hình phạt:

- Khung 01: Có mức phạt tù từ 01 năm đến 03 năm, được áp dụng đối với trường hợp phạm tội có đủ dấu hiệu cấu thành cơ bản của tội này nêu ở mặt khách quan và chủ quan.

- Khung 02: Có mức phạt tù từ 03 năm đến 07 năm, được áp dụng đối với một trong các trường hợp phạm tội sau: Đối với 02 người trở lên; Đối với người dưới 18 tuổi, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 142 và Điều 145 của Bộ luật này; Đối với phụ nữ mà biết là có thai; Đối với thầy thuốc hoặc nhân viên y tế trực tiếp chữa bệnh cho mình; Đối với người đang thi hành công vụ hoặc vì lý do công vụ của nạn nhân.

Điều 148. Tội lây truyền HIV cho người khác

1. Người nào biết mình bị nhiễm HIV mà cố ý lây truyền HIV cho người khác, trừ trường hợp nạn nhân đã biết về tình trạng nhiễm HIV của người bị HIV và tự nguyện quan hệ tình dục, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 03 năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 07 năm:

a) Đối với 02 người trở lên;

b) Đối với người dưới 18 tuổi, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 142 và Điều 145 của Bộ luật này;

c) Đối với phụ nữ mà biết là có thai;

d) Đối với thầy thuốc hoặc nhân viên y tế trực tiếp chữa bệnh cho mình;

đ) Đối với người đang thi hành công vụ hoặc vì lý do công vụ của nạn nhân.

Liên hệ tư vấn luật sư: 0936683699 - 0983951338