Luật sư Nguyễn Văn Đồng

Luật sư Hà Thị Khuyên

Tội thông đồng, bao che cho người nộp thuế gây hậu quả nghiêm trọng xâm phạm đến trật tự quản lý và các quy định quản lý thuế của Nhà nước, gây, ảnh hưởng không nhỏ đến ngân sách quốc gia. Dưới đây, luật sư của chúng tôi phân tích cấu thành của Tội thông đồng, bao che cho người nộp thuế gây hậu quả nghiêm trọng quy định tại Điều 223 Bộ luật Hình sự năm 2015.

Chủ thể của tội phạm:

Chủ thể của Tội thông đồng, bao che cho người nộp thuế gây hậu quả nghiêm trọng là chủ thể đặc biệt. Chỉ có những người có chức vụ, quyền hạn trong việc thực hiện các chính sách thuế mới có khả năng thực hiện hành vi thông đồng, bao che cho người nộp thuế, gây thất thoát tiền thuế phải nộp vào ngân sách nhà nước.

Khách thể của tội phạm:

Khách thể của Tội thông đồng, bao che cho người nộp thuế là trật tự quản lý kinh tế trong lĩnh vực thuế. Tội phạm này xâm phạm đến trật tự quản lý và các quy định quản lý thuế của Nhà nước, gây, ảnh hưởng không nhỏ đến ngân sách quốc gia. Ngoài ra, tội thông đồng, bao che cho người nộp thuế gây hậu quả nghiêm trọng còn làm ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của cơ quan thuế, ảnh hưởng đến uy tín, hình ảnh của Nhà nước trong mắt nhân dân.

Mặt chủ quan của tội phạm:

Tội thông đồng, bao che cho người nộp thuế gây hậu quả nghiêm trọng được thực hiện với lỗi cố ý. Người phạm tội nhận thức được hành vi của mình gây thiệt hại, thất thoát thuế của Nhà nước nhưng vẫn cố ý bao che, thông đồng với người nộp thuế để thực hiện hành vi phạm tội. Động cơ, mục đích của việc phạm tội không phải là yếu tố bắt buộc trong cấu thành tội phạm. Dù là động cơ, mục đích vì vụ lợi cá nhân hay mối quan hệ cá nhân giữa người phạm tội và người nộp thuế, hay những động cơ, mục đích khác người phạm tội vẫn có thể bị truy cứu hình sự như thường nếu có đủ yếu tố cấu thành tội phạm.

Mặt khách quan của tội phạm:

Hành vi khách quan của người phạm tội trong trường hợp bao che, thông đồng với người nộp thuế gây hậu quả nghiêm trọng thể hiện qua 02 hành vi chính:

(1) Tự ý thực hiện việc miễn thuế, giảm thuế, xóa nợ tiền thuế, xóa nợ tiền phạt, hoàn thuế không đúng quy định của Luật Quản lý thuế và các quy định pháp luật về thuế khác.

(2) Xác nhận việc thực hiện nghĩa vụ thuế của người nộp thuế không đúng quy định của Luật Quản lý thuế và quy định khác của pháp luật về thuế.

Các chính sách về thuế hiện nay được quy định tại Luật Quản lý thuế, các luật thuế cụ thể cho từng loại thuế (Luật Thuế thu nhập cá nhân; Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp) và các văn bản hướng dẫn thực hiện các luật này.

Hành vi khách quan của tội phạm thông đồng, bao che cho người nộp thuế là hành vi của người có chức vụ, quyền hạn trong việc thực hiện các chính sách về quản lý thuế của nhà nước tức là những người này phải là người nắm rõ các quy định về quản lý thuế nhưng đã cố ý làm trái các quy định của pháp luật, gây thất thoát nguồn thuế nộp vào ngân sách Nhà nước.

Hậu quả, thiệt hại là yếu tố bắt buộc trong cấu thành tội thông đồng, bao che cho người nộp thuế gây hậu quả nghiêm trọng.

Người phạm tội chỉ có thể bị truy cứu trách nhiệm nếu hành vi phạm tội gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước từ 100 triệu đồng trở lên, hoặc gây thiệt hại dưới 100 triệu đồng nhưng người phạm tội đã bị xử lý kỷ luật về vấn đề bao che, thông đồng với người nộp thuế mà còn vi phạm.

Hậu quả được thể hiện thông qua số tiền thuế phải nộp vào ngân sách Nhà nước bị thất thoát. Tội phạm hoàn thành khi tiền thuế bị thất thoát, không có khả năng thu hồi. Nếu người phạm tội lập hồ sơ thuế như là miễn, giảm, xóa nợ tiền thuế, hoàn thuế không đúng nhưng người nộp thuế vẫn nộp đủ số tiền thuế, tiền vẫn vào ngân sách nhà nước thì không cấu thành tội phạm.

Hình phạt:

- Khung 1: Phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm đối với người nào lợi dụng chức vụ, quyền hạn thực hiện một trong các hành vi sau đây, làm thất thoát tiền thuế phải nộp từ 100.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng hoặc dưới 100.000.000 đồng nhưng đã bị xử lý kỷ luật về hành vi này mà còn vi phạm, thuộc trường hợp thực hiện việc miễn thuế, giảm thuế, xóa nợ tiền thuế, xóa nợ tiền phạt, hoàn thuế không đúng quy định của Luật Quản lý thuế và các quy định khác của pháp luật về thuế; Xác nhận việc thực hiện nghĩa vụ thuế của người nộp thuế không đúng quy định của Luật Quản lý thuế và quy định khác của pháp luật về thuế.

- Khung 2: Phạt tù từ 03 năm đến 12 năm thuộc các trường hợp phạm tội vì vụ lợi; Có tổ chức; Dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt; Làm thất thoát tiền thuế từ 300.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng.

- Khung 3: Phạt tù từ 10 năm đến 20 năm thuộc trường hợp phạm tội gây thất thoát tiền thuế 1.000.000.000 đồng trở lên.

- Hình phạt bổ sung: Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

Điều 223. Tội thông đồng, bao che cho người nộp thuế gây hậu quả nghiêm trọng

1. Người nào lợi dụng chức vụ, quyền hạn thực hiện một trong các hành vi sau đây, làm thất thoát tiền thuế phải nộp từ 100.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng hoặc dưới 100.000.000 đồng nhưng đã bị xử lý kỷ luật về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:

a) Thực hiện việc miễn thuế, giảm thuế, xóa nợ tiền thuế, xóa nợ tiền phạt, hoàn thuế không đúng quy định của Luật Quản lý thuế và các quy định khác của pháp luật về thuế;

b) Xác nhận việc thực hiện nghĩa vụ thuế của người nộp thuế không đúng quy định của Luật Quản lý thuế và quy định khác của pháp luật về thuế.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 12 năm:

a) Vì vụ lợi;

b) Có tổ chức;

c) Dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt;

d) Làm thất thoát tiền thuế từ 300.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng.

3. Phạm tội gây thất thoát tiền thuế 1.000.000.000 đồng trở lên, thì bị phạt tù từ 10 năm đến 20 năm.

4. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

Liên hệ tư vấn luật sư: 0936683699 - 0983951338