Luật sư Nguyễn Văn Đồng
Luật sư Hà Thị Khuyên
Theo quy định pháp luật, hợp đồng là sự thỏa thuận giữa các bên về việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự. Còn sửa đổi hợp đồng là việc mà các bên đã tham gia giao kết hợp đồng bằng ý chí tự nguyện của mình thỏa thuận với nhau để thay đổi một số điều khoản trong nội dung hợp đồng đã giao kết.
Tại Điều 421 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định việc sửa đổi hợp đồng. Theo đó, các bên có thể thỏa thuận sửa đổi hợp đồng. Hợp đồng có thể được sửa đổi theo quy định tại Điều 420 của Bộ luật Dân sự. Hợp đồng sửa đổi phải tuân theo hình thức của hợp đồng ban đầu. Sửa đổi hợp đồng là sự thỏa thuận của các bên về việc thay đổi một hoặc một số điều khoản của hợp đồng đã có hiệu lực. sửa đổi hợp đồng có một số đặc điểm sau:
(1) Là sự thỏa thuận của các bên. Các bên có thể thỏa thuận về việc sửa đổi hợp đồng khi giao kết hợp đồng hoặc khi hợp đồng đã có hiệu lực.
(2) Việc sửa đổi hợp đồng chỉ được tiến hành khi hợp đồng đã có hiệu lực. Bởi vì, nếu hợp đồng chưa có hiệu lực thì không coi là sửa đổi hợp đồng mà đó chỉ là quá trình các bên thay đổi các nội dung thỏa thuận trong quá trình giao kết hợp đồng;
(3) Việc sửa đổi hợp đồng chỉ làm thay đổi một hoặc một số điều khoản của hợp đồng đã có hiệu lực. Nếu việc sửa đổi hợp đồng làm thay đổi toàn bộ các điều khoản trong nội dung của hợp đồng thì đó là sự thay thế hợp đồng đã có hiệu lực bằng một bản hợp đồng mới chứ không còn là sửa đổi hợp đồng;
(5) Khi hợp đồng được sửa đổi thì phần bị sửa đổi sẽ không còn giá trị, phần sửa đổi sẽ có giá trị kể từ thời điểm việc sửa đổi có giá trị pháp lý.
Mặc dù sửa đổi hợp đồng là một trong các quyền của các bên trong hợp đồng, nhưng quyền này bị giới hạn bởi quy định của pháp luật trong một số trường hợp nhất định. Tức là trong một sô’ trường hợp, các bên không được sửa đổi hợp đồng. Ví dụ, theo quy định tại Điều 417 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định khi người thứ ba đã đồng ý hưởng lợi ích thì dù hợp đồng chưa được thực hiện,’ các bên giao kết hợp đồng cũng không được sửa đổi hoặc hủy bỏ hớp đồng, trừ trường hợp được người thứ ba đồng ý.
Trong một số trường hợp, việc sửa đổi hợp đồng không dựa trên sự thỏa thuận của các bên mà do pháp luật quy định. Tuy nhiên, việc sửa đổi hợp đồng trong trường hợp này chỉ được thực hiện khi có những điều kiện nhất định. Cụ thể theo quy định tại Điều 420 Bộ luật Dân sự năm 2015, thì việc sửa đổi hợp đồng được thực hiện khi có các điều kiện sau: Hoàn cảnh thực hiện hợp đồng thay đổi theo quy định tại khoản 1 Điều 420; Một bên bị ảnh hưởng đến lợi ích do hoàn cảnh thay đổi; Các bên không thỏa thuận được về việc sửa đổi hợp đồng trong một thòi hạn hợp lý. Trong trường hợp này, việc sửa đổi hợp đồng do Tòa án thực hiện mà không phụ thuộc vào sự thỏa thuận của các bên.
Theo quy định việc sửa đổi hợp đồng phải được thực hiện theo hình thức của hợp đồng. Quy định này chỉ áp dụng đối với các hợp đồng mà pháp luật quy định bắt buộc phải được giao kết bằng văn bản, được công chứng, chứng thực, đăng ký hoặc cho phép. Đối với các trường hợp pháp luật không có quy định bắt buộc về hình thức của hợp đồng thì việc sửa đổi hợp đồng không bắt buộc phải tuân theo hình thức của hợp đồng.
Có thể thấy quy định về sửa đổi hợp đồng là cần thiết, bởi vì sau khi hợp đồng có hiệu lực các bên nhận thấy một điều khoản không thể thực hiện được hoặc cần sửa đổi sẽ có lợi cho các bên, thì các bên sẽ thỏa thuận sửa đổi điều khoản đó. Các bên có thể thỏa thuận sửa đổi nội dung hợp đồng và hợp đồng có thể thay đổi khi hoàn cảnh cơ bản của hợp đồng thay đổi. Khi hoàn cảnh thay đổi cơ bản nếu tiếp tục thực hiện hợp đồng thì sẽ gây nên thiệt hại nghiêm trọng cho một bên thì theo yêu cầu của họ, hợp đồng có thể chấm dứt hoặc sửa đổi để cân bằng quyền và lợi ích hợp pháp của các bên. Ngoài ra, hợp đồng sửa đổi phải tuân thủ theo hình thức của hợp đồng ban đầu. Hợp đồng có thể được giao kết dưới các hình thức như lời nói, hành vi, văn bản. Nếu hợp đồng ban đầu được lập dưới hình thức văn bản thì hình thức ghi nhận việc sửa đổi cũng phải được ghi nhận bằng văn bản,và hợp đồng sau khi sửa đổi cũng phải được thể hiện bằng văn bản.
Điều 421. Sửa đổi hợp đồng
1. Các bên có thể thỏa thuận sửa đổi hợp đồng.
2. Hợp đồng có thể được sửa đổi theo quy định tại Điều 420 của Bộ luật này.
3. Hợp đồng sửa đổi phải tuân theo hình thức của hợp đồng ban đầu.
Liên hệ tư vấn luật sư: 0936683699 - 0983951338