Nhiệm vụ của Bộ luật Hình sự (Điều 1)
24/11/2023
Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi (Điều 142)
Luật sư Hà Thị Khuyên
Luật sư Nguyễn Văn Đồng
Tội Hiếp dâm người dưới 16 tuổi quy định tại Điều 142 Bộ luật Hình sự năm 2015, tội này gồm 02 trường hợp, đó là trường hợp nạn nhân từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi và trường hợp nạn chân chưa đủ 13 tuổi. Dưới đây, luật sư của chúng tôi phân tích cấu thành của Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi quy định tại Điều 142 Bộ luật Hình sự năm 2015.
Chủ thể của tội phạm:
Chủ thể của tội phạm này là người từ đủ 16 tuổi trở lên có năng lực trách nhiệm hình sự. Người đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi chịu trách nhiệm hình sự nếu hành vi phạm tội thuộc khoản 2, 3, 4 Điều 142 Bộ luật Hình sự năm 2015.
Khách thể của tội phạm:
Hành vi phạm tội đã xâm phạm quyền được bảo vệ thân thể, nhân phẩm, danh dự của trẻ em, làm ảnh hưởng xấu đến trật tự an toàn xã hội, ảnh hưởng tiêu cực đến thuần phong mỹ tục đồng thời, gây ảnh hưởng xấu đến sự phát triển bình thường về tâm, sinh lý của trẻ em.
Cụ thể:
Trẻ em trong trường hợp này là người dưới 16 tuổi, trong độ tuổi trẻ em nên có một vài dấu hiệu thuộc về phía nạn nhân không giống với trường hợp hiếp dâm mà nạn nhân không phải là trẻ em như: Đối với nạn nhân từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi thì phải xác định việc giao cấu trái với ý muốn của nạn nhân, còn đối với nạn nhân dưới 13 tuổi thì dù nạn nhân có đồng ý hay không đồng ý giao cấu thì người phạm tội vẫn bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi.
Việc nhà làm luật quy định nạn nhân dưới 13 tuổi dù có đồng ý để người phạm tội giao cấu thì hành vi giao cấu này vẫn bị coi là phạm tội hiếp dâm trẻ em xuất phát từ luận điểm: ở độ tuổi dưới 13 trẻ em còn hết sức non nớt, yếu ớt, chưa có khả năng biểu lộ ý chí đúng đắn, dễ bị người khác lôi kéo, rủ rê, mua chuộc, khó có thể tự vệ được, nên cần được bảo vệ một cách đặc biệt nhằm bảo đảm sự phát triển bình thường, lành mạnh của các em mà cần phải trừng trị thật nghiêm khắc đối với hành vi xâm phạm tình dục đối với các em.
Tuổi của nạn nhân (người bị hiếp) là dấu hiệu bắt buộc của cấu thành tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi, thể hiện ngay trong tên của tội danh. Việc xác định tuổi của người bị hại trên cơ sở giấy khai sinh của họ nếu trường hợp mất giấy khai sinh hoặc không có giấy khai sinh thì các cơ quan tiến hành tố tụng phải áp dụng tất cả các biện pháp có thể được, để xác định tuổi thật của người bị hại. Cuối cùng nếu không còn cách nào để xác định tuổi thật của người bị hại, thì theo nguyên tắc có lợi cho người phạm tội.
Mặt khách quan của tội phạm:
- Hành vi dùng vũ lực là dùng sức mạnh về thể chất như: vật ngã, giữ chân tay, bịt miệng, bóp cổ, đấm, đá, trói, xé quần áo nạn nhân…
- Đe dọa dùng vũ lực là dùng lời nói hoặc cử chỉ, động tác nhưng chưa tác động trực tiếp vào người nạn nhân để nạn nhân hiểu rằng nếu không cho thủ phạm giao cấu thì có thể bị sử dụng vũ lực ngay.
- Lợi dụng tình trạng không thể tực vệ được của nạn nhân như nạn nhân một mình trong khu rừng vắng , trong đêm tối, nạn nhân đang bị bệnh, đang trong tình trạng say rượu… để giao cấu với họ.
- Dùng thủ đoạn khác là trường hợp người phạm tội dùng những thủ đoạn không có tính chất bạo lực (không dùng vũ lực hoặc đe dọa dùng vũ lực) nhưng có khả năng làm cho nạn nhân lâm vào tình trạng không thể chống cự được để giao cấu với họ. Chẳng hạn, dùng chất gây mê làm cho nạn nhân ngất xỉu, cho uống rượu say, uống thuốc kích dục để giao cấu.
- Giao cấu trái với ý muốn của họ là giao cấu không được sự đồng ý của nạn nhân. Muốn đánh giá thái độ của nạn nhân phải căn cứ vào diễn biến quá trình phạm tội và sự chống trả, phản ứng của nạn nhân.
- Quan hệ tình dục có thể đồng giới hoặc khác giới. Các hành vi quan hệ tình dục khác như dùng mồm, hậu môn… mà không phải là các bộ phận sinh dục nam, nữ như tự nhiên vốn có của con người.
Hiếp dâm người mà người phạm tội chịu trách nhiệm chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh là trường hợp người phạm tội lợi dụng các mối quan hệ gần gũi, niềm tin của nạn nhân như bố mẹ đối với con cái, thầy giáo đối với học sinh, thầy thuốc đối với bệnh nhân… để thực hiện hành vi hiếp dâm.
Tội phạm được coi là hoàn thành từ thời điểm có hành động giáo cấu hoặc có hành vi quan hệ tình dục khác, không cần căn cứ là đã giao cấu hoặc hành vi quan hệ tình dục khác xong hay chưa. Nếu người phạm tội mới chỉ có hành vi dùng bạo lực hoặc thủ đoạn khác nhưng chưa kịp giao cấu, chưa kịp có hành vi quan hệ tình dục khác mà bị ngăn chặn thì phạm tội chưa đạt. Nếu nửa chừng chấm dứt tội phạm thì người phạm tội có thể phải chịu trách nhiệm hình sự về hành vi thực tế đã gây ra như gây thương tích, làm nhục người khác…
Mặt chủ quan của tội phạm:
Người phạm tội thực hiện hành vi này với lỗi cố ý.
Hình phạt của tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi:
- Khung 1: Theo quy định tại khoản 1 điều 142 Bộ luật Hình sự năm 2015 người thực hiện các hành vi được mô tả trong cấu thành cơ bản của tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm.
- Khung 2: Thực hiện hành vi được mô tả trong cấu thành tăng nặng thuộc các trường hợp tại khoản 2 điều này thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm.
- Khung 3: Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình: Có tổ chức; Nhiều người hiếp một người; Đối với người dưới 10 tuổi; Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên; Biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội; Làm nạn nhân chết hoặc tự sát.
Điều 142. Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi
1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
a) Dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi trái với ý muốn của họ;
b) Giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người dưới 13 tuổi.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm:
a) Có tính chất loạn luân;
b) Làm nạn nhân có thai;
c) Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;
d) Đối với người mà người phạm tội có trách nhiệm chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh;
đ) Phạm tội 02 lần trở lên;
e) Đối với 02 người trở lên;
g) Tái phạm nguy hiểm.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình:
a) Có tổ chức;
b) Nhiều người hiếp một người;
c) Đối với người dưới 10 tuổi;
d) Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
đ) Biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội;
e) Làm nạn nhân chết hoặc tự sát.
4. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Liên hệ tư vấn và mời luật sư: 0936683699 - 0983951338
-
-
Cơ sở của trách nhiệm hình sự (Điều 2)
24/11/2023 -
Nguyên tắc xử lý (Điều 3)
24/11/2023 -
Khái niệm tội phạm (Điều 8)
24/11/2023 -
Phân loại tội phạm (Điều 9)
24/11/2023 -
Cố ý phạm tội (Điều 10)
24/11/2023
