Luật sư Hà Thị Khuyên

Luật sư Nguyễn Văn Đồng

Tội phá huỷ công trình, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia là tội xâm phạm đến quy định của Nhà nước về bảo vệ an toàn cho các công trình, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia. Dưới đây, luật sư của chúng tôi phân tích cấu thành của Tội phá hủy công trình, cơ sở, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia quy định tại Điều 303 Bộ luật Hình sự năm 2015.

Chủ thể của tội phạm:

Chủ thể của Tội phá hủy công trình, cơ sở, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia là người có đầy đủ năng lực trách nhiệm hình sự. Độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự quy định tại Điều 12 Bộ luật Hình sự. Người từ đủ 16 tuổi sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự đối với mọi loại tội. Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng quy định tại một số điều 265, 266, 286, 287, 289, 290, 299, 303 và 304 thuộc Chương XXI Bộ luật hình sự. Khoản 1 và khoản 2 Điều 303 Bộ luật Hình sự quy định về tội phạm rất nghiêm trọng và tội phạm đặc biệt nghiêm trọng (bởi mức hình phạt cao nhất tại khung hình phạt tại khoản 1 là 12 năm và tại khoản 2 là tù chung thân hoặc tử hình). Còn khoản 3, khoản 4 quy định trường hợp chuẩn bị phạm tội và khung hình phạt bổ sung. Như vậy, người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định tại khoản 1, khoản 2 Điều 303 còn người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự với tội phạm quy định ở cả 4 khoản của điều luật.

Khách thể của tội phạm:

Tội phá huỷ công trình, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia là tội xâm phạm đến quy định của Nhà nước về bảo vệ an toàn cho các công trình, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia. Đối tượng tác động của tội phạm này chính là công trình, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia bao gồm: công trình hoặc phương tiện giao thông vận tải, thông tin - liên lạc, công trình điện, dẫn chất đốt, công trình thuỷ lợi hoặc công trình quan trọng khác về an ninh, quốc phòng, kinh tế, khoa học - kỹ thuật, văn hoá và xã hội.

Mặt chủ quan của tội phạm:

Người phạm tội thực hiện hành vi phá huỷ công trình, cơ sở, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia là do cố ý, tức là người phạm tội nhận thức rõ hành vi của mình là xâm phạm đến công trình an ninh quốc gia nhưng vẫn thực hiện. Nếu vì lý do nào đó mà người phạm tội không nhận thức được hoặc không buộc phải nhận thức được hành vi của mình là xâm phạm công trình quan trọng về an ninh quốc gia thì không thuộc trường hợp phạm tội này. Nếu hành vi phá huỷ công trình hoặc phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia vì mục đích chống chính quyền nhân dân thì người phạm tội bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội phá hoại cơ sở vật chất-kỹ thuật của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam quy định tại Điều 114 Bộ luật Hình sự.

Mặt khách quan của tội phạm:

Mặt khách quan của tội phạm chỉ có duy nhất một hành vi là hành vi “phá hủy”.

Phá huỷ là hủy hoại hoặc làm hư hỏng bằng các phương pháp khác nhau như: đào, đập, đốt, cắt, khoan, nổ mìn… làm cho biến dạng hoặc mất hẳn không còn giá trị sử dụng như trước.

Phá huỷ công trình hoặc phương tiện giao thông vận tải là hành vi huỷ hoại hoặc làm hư hỏng các công trình hoặc phương tiện giao thông đường bộ, đường sắt, đường sông, đường hàng không như: tháo thanh tà vẹt trên đường ray, tháo thanh giằng trên cầu, nổ mìn làm sạt nở đường bộ, phá bỏ các hệ thống biển báo trên các dòng sông, trên biển…

Phá huỷ công trình hoặc phương tiện thông tin - liên lạc là hành vi huỷ hoại hoặc làm hư hỏng hệ thống thông tin liên lạc hữu tuyến và vô tuyến. Trong điều kiện công nghệ thông tin hiện đại như hiện nay thì hành vi phá huỷ công trình hoặc phương tiện thông tin liên lạc không còn như nhưng năm của thế kỷ trước chỉ là hành vi cắt dây điện thoại, phá hỏng các thiết bị thông tin liên lạc hữu tuyến… mà hiện nay khi mà công nghệ tin học phát triển như vũ bão thì hành vi phá huỷ công trình hoặc phương tiện thông tin liên lạc ngày càng tinh vi xảo quyệt hơn.

Phá huỷ công trình điện lực là hành vi huỷ hoại hoặc làm hư hỏng các công trình sản xuất điện, tải điện như: nhà máy nhiệt điện, nhà máy thuỷ điện, các hệ thống tải điện, các trạm biến áp… Nếu phá huỷ đường dây tải điện dân dụng (điện sinh hoạt) thì cần phân biệt đường dây tải điện từ trạm biến áp đến Công tơ điện (điện kế) và từ Công tơ vào nhà của các hộ sử dụng. Nếu huỷ hoại hoặc làm hư hỏng đường dây tải điện từ công tơ vào các hộ dân thì tuỳ trường hợp mà người phạm tội bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội chiếm đoạt tài sản hoặc tội huỷ hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản chứ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội phá huỷ công trình, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia.

Phá huỷ công trình dẫn chất đốt là hành vi huỷ hoại hoặc làm hư hỏng hệ thống dẫn khí gar, xăng, dầu và các chất khác.

Phá huỷ công trình thuỷ lợi là hành vi huỷ hoại hoặc làm hư hỏng công trình phục vụ cho việc trị thuỷ, tưới, tiêu nước như: hệ thông đê, kè, các trạm bơm, hệ thống dẫn nước của trạm bơm… Nếu công trình thuỷ lợi đồng thời là công trình điện như: Nhà máy thuỷ điện, ngoài việc phát điện còn có hệ thống trị thuỷ, tưới, tiêu gắn liền với công trình thì tuỳ trường hợp, nếu phá huỷ hệ thống trị thuỷ, tưới, tiêu thì đó là hành vi phá huỷ công trình thuỷ lợi, nếu phá hủy hệ thống liên quan đến việc phát điện thì đó là hành vi phá huỷ công trình điện.

Phá huỷ công trình quan trọng khác về an ninh, quốc phòng, kinh tế, khoa học - kỹ thuật, văn hoá và xã hội là hành vi huỷ hoại hoặc làm hư hỏng các công trình quan trọng về an ninh, quốc phòng, kinh tế, khoa học - kỹ thuật, văn hoá và xã hội chưa được liệt kê trong cấu thành.

Hậu quả không phải dấu hiệu bắt buộc trong cấu thành tội phạm, tội phạm hoàn thành kể từ thời điểm có hành vi phá hủ công trình, cơ sở, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia xảy ra.

Hình phạt:

- Khoản 1: Phạt tù từ 03 năm đến 12 năm.

- Khoản 2: Phạt tù từ 10 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân.

- Khoản 3: Người chuẩn bị phạm tội này, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.

- Khoản 4: Người phạm tội còn có thể bị phạt quản chế từ 01 năm đến 05 năm.

Điều 303. Tội phá hủy công trình, cơ sở, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia

1. Người nào phá hủy công trình, cơ sở hoặc phương tiện giao thông vận tải, thông tin - liên lạc, công trình điện lực, dẫn chất đốt, công trình thủy lợi hoặc công trình quan trọng khác về quốc phòng, an ninh, kinh tế, khoa học - kỹ thuật, văn hóa và xã hội, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 114 của Bộ luật này, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 12 năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 10 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:

a) Có tổ chức;

b) Làm công trình, cơ sở, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia hư hỏng, ngưng hoạt động;

c) Làm chết 03 người trở lên;

d) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên;

đ) Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên;

e) Gây ảnh hưởng xấu đến tình hình kinh tế - xã hội;

g) Tái phạm nguy hiểm.

3. Người chuẩn bị phạm tội này, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.

4. Người phạm tội còn có thể bị phạt quản chế từ 01 năm đến 05 năm.

Liên hệ tư vấn luật sư: 0936683699 - 0983951338