Luật sư Nguyễn Văn Đồng
Luật sư Hà Thị Khuyên
Phạm tội chưa đạt là cố ý thực hiện tội phạm nhưng không thực hiện được đến cùng vì những nguyên nhân ngoài ý muốn của người phạm tội. Người phạm tội chưa đạt phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm chưa đạt. Dưới đây, luật sư của chúng tôi phân tích về quy định "Phạm tội chưa đạt" tại Điều 15 Bộ luật Hình sự năm 2015.
Đặc điểm, dấu hiệu xác định phạm tội chưa đạt:
Bộ luật Hình sự 2015 quy định 03 dấu hiệu xác định phạm tội chưa đạt gồm:
(1) Người phạm tội đã bắt đầu thực hiện tội phạm. Việc bắt đầu này thể hiện ở chỗ: “người phạm tội đã thực hiện hành vi khác quan được mô tả trong cấu thành tội phạm;
(2) Người phạm tội chưa thực hiện được đến cùng, nghĩa là hành vi nguy hiểm cho xã hội chưa được hoàn thành đến cùng. Cụ thể trong các trường hợp sau: Người phạm tội chưa thực hiện được hành vi khách quan (hành vi được mô tả trong luật) mà chỉ thực hiện được hành vi “liền trước”; Người phạm tội thực hiện được hành vi khách quan nhưng chưa gây hậu quả của tội phạm.
(3) Người phạm tội không thực hiện tội phạm được đến cùng do những nguyên nhân ngoài ý muốn của họ. Bản thân người phạm tội vẫn muốn tội phạm hoàn thành nhưng tội phạm không hoàn thành là do: Nạn nhân hoặc người bị hại đã chống lại được hoặc đã tránh được; Do người khác đã ngăn chặn được; Có những trở ngại khác.
Phân loại phạm tội chưa đạt:
Phạm tội chưa đạt được chia làm 02 dạng là phạm tội chưa đạt hoàn thành và phạm tội chưa đạt chưa hoàn thành.
Phạm tội chưa đạt hoàn thành là người phạm tội đã thực hiện tất cả các hành vi mà người đó cho là cần thiết để hậu quả mong muốn có thể xảy ra, nhưng vì những nguyên nhân khách quan ngoài thực tế mà hậu quả đó không xảy ra. Nghĩa là chưa đạt về mặt hậu quả, hoàn thành về mặt hành vi.
Phạm tội chưa đạt chưa hoàn thành là việc người thực hiện hành vi phạm tội không thực hiện được tất cả các hành vi mà người đó cho là cần thiết để dẫn đến hậu quả mà họ mong muốn. Tuy nhiên, cần chú ý việc không thực hiện được các hành vi họ cho là cần là bởi nguyên nhân khách quan, còn về mặt ý chí thì người này vẫn mong muốn thực hiện.
Quyết định hình phạt trong trường hợp phạm tội chưa đạt:
Điều 57 Bộ luật hình sự đưa ra các quy định bổ sung làm căn cứ để ra quyết định trong trường hợp phạm tội chưa đạt. Theo đó, đối với trường hợp phạm tội chưa đạt, nếu điều luật được áp dụng có quy định hình phạt cao nhất là tù chung thân hoặc tử hình thì áp dụng hình phạt tù không quá 20 năm; nếu là tù có thời hạn thì mức hình phạt không quá ba phần tư mức phạt tù mà điều luật quy định.
Việc quy định khung hình phạt nhẹ hơn và riêng cho trường hợp phạm tội chưa đạt thể hiện sự phân hóa trách nhiệm hình sự giữa hành vi phạm tội hoàn thành và hành vi phạm tội chưa hoàn thành trong Bộ luật Hình sự hiện hành so với các Bộ luật Hình sự cũ. Bởi căn cứ tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi, bản chất của tội phạm là thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội và giờ Tòa án sẽ quyết định một hình phạt thích đáng với hành vi nguy hiểm cho xã hội đó, do mức độ và tính chất nguy hiểm cho xã hội của trường hợp phạm tội chưa đạt nhẹ hơn nhiều tính chất, mức độ của tội phạm đã hoàn thành.
Điều 15. Phạm tội chưa đạt
Phạm tội chưa đạt là cố ý thực hiện tội phạm nhưng không thực hiện được đến cùng vì những nguyên nhân ngoài ý muốn của người phạm tội.
Người phạm tội chưa đạt phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm chưa đạt.
Liên hệ tư vấn luật sư: 0936683699 - 0983951338