Thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn
Luật sư Hà Thị Khuyên
Luật sư Nguyễn Văn Đồng
Căn cứ quy định tại khoản 2 Điều 84 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 quy định về thay đổi người trực tiếp nuôi con sau ly hôn. Theo đó, ciệc thay đổi người trực tiếp nuôi con được giải quyết khi có một trong các căn cứ:
- Cha, mẹ có thỏa thuận về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phù hợp với lợi ích của con;
- Người trực tiếp nuôi con không còn đủ điều kiện trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con.
Lưu ý: Việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phải xem xét nguyện vọng của con từ đủ 07 tuổi trở lên.
Thực tế có nhiều trường hợp, sau khi giành được quyền nuôi con, cha hoặc mẹ lại không quan tâm đến con, bỏ bê con, giao con cho người khác nuôi, thậm chí bạo hành con… không đảm bảo quyền lợi tốt nhất cho con thì theo quy định tại khoản 2 Điều 84 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014, cha, mẹ có căn cứ chứng minh bên còn lại vi phạm nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng con thì có quyền yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con.
Ngoài ra, trong trường hợp xét thấy cả cha và mẹ đều không đủ điều kiện trực tiếp nuôi con thì Tòa án quyết định giao con cho người giám hộ theo quy định của Bộ luật dân sự. Trong trường hợp có căn cứ theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều 84 thì trên cơ sở lợi ích của con, cá nhân, cơ quan, tổ chức sau có quyền yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con: Người thân thích; cơ quan quản lý nhà nước về gia đình; cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em; Hội liên hiệp phụ nữ.
Theo quy định tại khoản 2 Điều 81 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014. Theo đó, vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.
Vì vậy, cha, mẹ muốn thay đổi người trực tiếp nuôi con thì có thể thỏa thuận về việc giao con lại cho người còn lại chăm sóc, nuôi dưỡng. Trường hợp không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết. Theo quy định khoản 2 Điều 84 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 thì cha, mẹ đều có quyền yêu cầu Tòa án thay đổi người trực tiếp nuôi con sau ly hôn, trường hợp con đã đủ 07 tuổi thì phải xem xét nguyện vọng của con xem muốn ở với ai.
Cơ quan có thẩm quyền thay đổi người trực tiếp nuôi con sau ly hôn:
Theo quy định tại Điều 84 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014, việc thay đổi quyền nuôi con sau khi ly hôn có thể là vụ án tranh chấp nếu cha, mẹ không thỏa thuận được hoặc do người trực tiếp nuôi con không còn đủ điều kiện dẫn đến người còn lại hoặc cá nhân, tổ chức khác phải khởi kiện để thay đổi người nuôi con. Nếu có tranh chấp, tức không thỏa thuận được mà phải khởi kiện, hay yêu cầu (thỏa thuận được) về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn đều thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án.
Tại khoản 1 Điều 39 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 quy định thẩm quyền giải quyết vụ án dân sự của Tòa án theo lãnh thổ được xác định như sau:
- Tòa án nơi bị đơn cư trú, làm việc, nếu bị đơn là cá nhân hoặc nơi bị đơn có trụ sở, nếu bị đơn là cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giải quyết theo thủ tục sơ thẩm những tranh chấp về dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động quy định tại các Điều 26, 28, 30 và 32 của Bộ luật Tố tụng Dân sự;
- Các đương sự có quyền tự thỏa thuận với nhau bằng văn bản yêu cầu Tòa án nơi cư trú, làm việc của nguyên đơn, nếu nguyên đơn là cá nhân hoặc nơi có trụ sở của nguyên đơn, nếu nguyên đơn là cơ quan, tổ chức giải quyết những tranh chấp về dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động quy định tại các điều 26, 28, 30 và 32 của Bộ luật Tố tụng Dân sự;
- Đối tượng tranh chấp là bất động sản thì chỉ Tòa án nơi có bất động sản có thẩm quyền giải quyết.
Từ quy định trên có thể thấy, Tòa án nhân dân quận/huyện nơi người đang trực tiếp nuôi dưỡng con đang cư trú hoặc đang đăng ký tạm trú có thẩm quyền giải quyết việc yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con. Vì thế, nếu muốn giành lại quyền nuôi con thì cha, mẹ (người có yêu cầu) phải làm đơn yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con gửi lên Tòa án nhân dân quận/huyện nơi người trực tiếp nuôi con đang cư trú hoặc tạm trú để được yêu cầu giải quyết.
Thủ tục giành lại quyền nuôi con sau ly hôn:
- Đơn yêu cầu thay đổi quyền nuôi con hoặc đơn khởi kiện yêu cầu thay đổi quyền nuôi con;
- Quyết định, bản án ly hôn đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án;
- Căn cước/Căn cước công dân/Hộ chiếu còn hạn;
- Giấy khai sinh của con;
- Tài liệu, chứng cứ chứng minh cho việc khởi kiện thay đổi quyền trực tiếp nuôi con (trường hợp hai bên không thỏa thuận được hoặc khởi kiện thay đổi quyền nuôi con khi người đang trực tiếp nuôi con không còn đủ điều kiện để nuôi con).
Liên hệ tư vấn và mời luật sư: 0936683699 - 0983951338
