Thừa kế theo di chúc cần lưu ý gì?
Luật sư Hà Thị Khuyên
Luật sư Nguyễn Văn Đồng
Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm định đoạt tài sản của mình cho người khác sau khi chết, quy định tại Điều 624 Bộ luật Dân sự năm 2015. Như vậy, có thể hiểu, di chúc phải có các yếu tố như: là sự thể hiện ý chí của cá nhân mà không phải bất cứ chủ thể nào khác; mục đích của việc lập di chúc là chuyển tài sản của mình cho người khác; chỉ có hiệu lực sau khi người đó chết.
Chỉ khi không có di chúc hoặc di chúc bị vô hiệu một phần hoặc toàn bộ thì mới xem xét đến việc định đoạt tài sản của người lập di chúc bằng hình thức thừa kế theo pháp luật.
Di chúc bằng văn bản gồm những loại sau:
- Di chúc bằng văn bản không có người làm chứng.
- Di chúc bằng văn bản có người làm chứng.
- Di chúc bằng văn bản có công chứng.
- Di chúc bằng văn bản có chứng thực.
Di chúc bằng văn bản có người làm chứng và di chúc bằng văn bản có công chứng hoặc chứng thực là 02 loại di chúc phổ biến nhất hiện nay.
Người lập di chúc đáp ứng các điều kiện:
Người lập di chúc là người thành niên có đủ điều kiện như sau có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình:
- Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép.
- Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của luật.
- Người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi được lập di chúc, nếu được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc.
Quyền của người lập di chúc:
- Chỉ định người thừa kế.
- Truất quyền hưởng di sản của người thừa kế.
- Phân định phần di sản cho từng người thừa kế.
- Dành một phần tài sản trong khối di sản để di tặng.
- Dành một phần tài sản trong khối di sản để di tặng thờ cúng.
- Giao nghĩa vụ cho người thừa kế.
- Chỉ định người giữ di chúc, người quản lý di sản, người phân chia di sản.
Người thừa kế theo di chúc được quy định như thế nào?
Mọi cá nhân đều có quyền nhận di sản trong trường hợp thuộc diện nhận di sản theo di chúc. Người thừa kế là cá nhân phải là người còn sống vào thời điểm mở thừa kế hoặc sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế nhưng đã thành thai trước khi người để lại di sản chết. Trường hợp người thừa kế theo di chúc không là cá nhân thì phải tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.
Trường hợp người nhận di sản theo di chúc thì căn cứ vào quyền thừa kế của họ, họ sẽ được hưởng phần di sản mà người đã chết để lại theo đúng những điều khoản trong di chúc. Người được thừa kế theo di chúc có thể là bất kỳ ai theo ý chí của người lập di chúc.
Phân chia di sản thừa kế theo di chúc: Di sản thừa kế theo di chúc sẽ được chia theo ý nguyện của người để lại di chúc, tức là trong di chúc quy định về việc phân chia tài sản như thế nào thì những người có quyền thừa kế phải thực hiện các quyền và nghĩa vụ theo di chúc đó.
Người hưởng di sản thừa kế không phụ thuộc vào di chúc:
- Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng.
- Con thành niên mà không có khả năng lao động.
Theo quy định tại Điều 644 Bộ luật Dân sự năm 2015, thì những người nêu trên sẽ được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất (2/3) của một người thừa kế theo pháp luật, nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất (2/3) đó.
Liên hệ tư vấn và mời luật sư: 0936683699 - 0983951338
