Thời hạn điều tra vụ án hình sự được quy định thế nào?
Luật sư Nguyễn Văn Đồng
Luật sư Hà Thị Khuyên
Theo quy định pháp luật, thời hạn điều tra là thời gian do pháp luật quy định để cơ quan điều tra hoàn thành điều tra vụ án. Thời hạn điều tra được tính từ khi khởi tố vụ án cho đến ngày kết thúc điều tra. Trong trường hợp cơ quan điều tra tiếp nhận vụ án từ cơ quan điều tra khác thì thời hạn điều tra cũng được tính từ ngày cơ quan đó ra quyết định khởi tố vụ án hình sự.
Căn cứ để cơ quan có thẩm quyền xác định thời hạn điều tra vụ án hình sự, cụ thể:
Dựa vào phân loại tội phạm theo Điều 9 Bộ luật Hình sự năm 2015, bao gồm 4 nhóm tội phạm: Tội phạm ít nghiêm trọng (hình phạt là phạt tiền, phạt cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù đến 03 năm); Tội phạm nghiêm trọng (hình phạt từ 03 năm tù đến 07 năm tù); Tội phạm rất nghiêm trọng (hình phạt từ 07 năm tù đến 15 năm tù); Tội phạm đặc biệt nghiêm trọng (hình phạt từ 15 năm tù đến 20 năm tù, tù chung thân hoặc tử hình).
Dựa vào tính chất phức tạp của vụ án: Vụ án phức tạp khi có nhiều bị can, bị cáo, tình tiết, chứng cứ không rõ ràng, mâu thuẫn, cần kết hợp nhiều hoạt động thu thập chứng cứ mới có thể xác định có dấu hiệu phạm tội hay có hành vi phạm tội trên thực tế không.
Tuỳ thuộc vào từng yêu cầu nhất định thì thời hạn điều tra vụ án hình sự sẽ có cách xác định khác nhau cũng như việc gia hạn thời hạn điều tra vụ án hình sự cũng sẽ khác nhau. Ngoài ra, còn do khả năng của cơ quan có thẩm quyền nếu việc xác định tội phạm, người phạm tội cần thêm thời gian để cơ quan có thẩm quyền điều tra thực hiện hoạt động điều tra một cách hiệu quả, khách quan nhất để xác định hành vi phạm tội hoặc dấu hiệu phạm tội.
Theo quy định tại Điều 172 Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015, thì thời hạn điều tra vụ án hình sự không quá 02 tháng đối với tội phạm ít nghiêm trọng, không quá 03 tháng đối với tội phạm nghiêm trọng, không quá 04 tháng đối với tội phạm rất nghiêm trọng và tội phạm đặc biệt nghiêm trọng kể từ khi khởi tố vụ án cho đến khi kết thúc điều tra.
Trường hợp cần gia hạn điều tra do tính chất phức tạp của vụ án thì chậm nhất là 10 ngày trước khi hết thời hạn điều tra, Cơ quan điều tra phải có văn bản đề nghị Viện kiểm sát gia hạn điều tra. Việc gia hạn điều tra được quy định như sau: (1) Đối với tội phạm ít nghiêm trọng có thể được gia hạn điều tra một lần không quá 02 tháng; (2) Đối với tội phạm nghiêm trọng có thể được gia hạn điều tra hai lần, lần thứ nhất không quá 03 tháng và lần thứ hai không quá 02 tháng; (3) Đối với tội phạm rất nghiêm trọng có thể được gia hạn điều tra hai lần, mỗi lần không quá 04 tháng; (4) Đối với tội phạm đặc biệt nghiêm trọng có thể được gia hạn điều tra ba lần, mỗi lần không quá 04 tháng.
Đối với tội phạm đặc biệt nghiêm trọng mà thời hạn gia hạn điều tra đã hết nhưng do tính chất rất phức tạp của vụ án mà chưa thể kết thúc việc điều tra thì Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao có thể gia hạn thêm một lần không quá 04 tháng; Đối với tội xâm phạm an ninh quốc gia thì Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao có quyền gia hạn thêm một lần không quá 04 tháng.
Trường hợp thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố vụ án hình sự, nhập vụ án thì tổng thời hạn điều tra không vượt quá thời hạn quy định tại các khoản 1, 2 và 3 Điều 172 Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015.
Liên hệ tư vấn và mời luật sư: 0936683699 - 0983951338
