Thủ tục áp dụng biện pháp “khiển trách” đối với người dưới 18 tuổi phạm tội
Luật sư Hà Thị Khuyên
Luật sư Nguyễn Văn Đồng
Tại Điều 93 Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định về biện pháp giám sát, giáo dục khiển trách. Theo đó, khiển trách được áp dụng đối với người dưới 18 tuổi phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây nhằm giúp họ nhận thức rõ hành vi phạm tội, hậu quả gây ra đối với cộng đồng, xã hội và nghĩa vụ của họ: Người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi lần đầu phạm tội ít nghiêm trọng thuộc trường hợp quy định tại điểm a khoản 2 Điều 91 của Bộ luật Hình sự; Người dưới 18 tuổi là người đồng phạm có vai trò không đáng kể trong vụ án. Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát hoặc Tòa án quyết định áp dụng biện pháp khiển trách. Việc khiển trách đối với người dưới 18 tuổi phạm tội phải có sự chứng kiến của cha mẹ hoặc người đại diện hợp pháp của người dưới 18 tuổi.
Người bị khiển trách phải thực hiện các nghĩa vụ sau đây: Tuân thủ pháp luật, nội quy, quy chế của nơi cư trú, học tập, làm việc; Trình diện trước cơ quan có thẩm quyền khi được yêu cầu; Tham gia các chương trình học tập, dạy nghề do địa phương tổ chức, tham gia lao động với hình thức phù hợp. Tùy từng trường hợp cụ thể cơ quan có thẩm quyền ấn định thời gian thực hiện các nghĩa vụ quy định tại điểm b và điểm c khoản 3 Điều 93 Bộ luật Hình sự năm 2015 từ 03 tháng đến 01 năm.
Tại Điều 426 Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015 quy định thẩm quyền áp dụng các biện pháp giám sát, giáo dục đối với người dưới 18 tuổi phạm tội được miễn trách nhiệm hình sự. Theo đó, Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án có thẩm quyền quyết định áp dụng một trong các biện pháp giám sát, giáo dục sau đây đối với người dưới 18 tuổi phạm tội được miễn trách nhiệm hình sự: Khiển trách; Hòa giải tại cộng đồng; Giáo dục tại xã, phường, thị trấn.
Thủ tục áp dụng biện pháp khiển trách đối với người dưới 18 tuổi phạm tội:
Thủ tục áp dụng biện pháp khiển trách đối với người dưới 18 tuổi phạm tội được quy định tại Điều 427 Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015. Cụ thể như sau:
- Khi miễn trách nhiệm hình sự cho người dưới 18 tuổi phạm tội mà xét thấy có đủ điều kiện áp dụng biện pháp khiển trách theo quy định của Bộ luật Hình sự thì Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra, Viện trưởng, Phó Viện trưởng Viện kiểm sát, Hội đồng xét xử quyết định áp dụng biện pháp khiển trách đối với người dưới 18 tuổi phạm tội trong vụ án do cơ quan mình thụ lý, giải quyết.
Quyết định áp dụng biện pháp khiển trách có các nội dung chính: Số, ngày, tháng, năm; địa điểm ra quyết định; Họ tên, chức vụ, chữ ký của người có thẩm quyền ra quyết định và đóng dấu của cơ quan ra quyết định; Lý do, căn cứ ra quyết định; Họ tên, ngày, tháng, năm sinh, nơi cư trú của bị can, bị cáo; Tội danh, điểm, khoản, điều của Bộ luật hình sự đã áp dụng; Thời gian thực hiện nghĩa vụ của người bị khiển trách.
Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án phải giao ngay quyết định áp dụng biện pháp khiển trách cho người bị khiển trách, cha mẹ hoặc người đại diện của họ.
Nội dung và hình thức giám sát, giáo dục:
Tại Điều 12 Nghị định 37/2018/NĐ-CP quy định về nội dung và hình thức giám sát, giáo dục trong trường hợp áp dụng biện pháp khiển trách đối với người dưới 18 tuổi phạm tội.
(1) Nội dung giám sát, giáo dục:
- Phổ biến, giáo dục pháp luật về quyền, nghĩa vụ của công dân, các quy định của pháp luật liên quan đến hành vi vi phạm pháp luật;
- Trang bị các kỹ năng sống cơ bản; hỗ trợ học văn hóa, hướng nghiệp, học nghề, tìm việc làm;
- Tổ chức cho người được giám sát, giáo dục tham gia lao động tại cộng đồng với hình thức phù hợp;
- Các biện pháp bảo vệ, hỗ trợ khác quy định tại Điều 71 Luật Trẻ em năm 2016 nhằm thúc đẩy việc phục hồi và tái hòa nhập cộng đồng.
(2) Hình thức giám sát, giáo dục:
- Yêu cầu người được giám sát, giáo dục làm cam kết thực hiện nghiêm chỉnh các biện pháp giám sát, giáo dục;
- Hướng dẫn, động viên người được giám sát, giáo dục tham gia các lớp học về kỹ năng sống, học văn hóa, hướng nghiệp, dạy nghề;
- Thông báo cho gia đình người được giám sát, giáo dục về tình hình chấp hành của người đó;
- Yêu cầu người được giám sát, giáo dục trình diện trước cơ quan có thẩm quyền.
Cam kết của người được giám sát, giáo dục:
Tại Điều 13 Nghị định 37/2018/NĐ-CP quy định về cam kết của người dưới 18 tuổi phạm tội được giám sát, giáo dục trong trường hợp áp dụng biện pháp khiển trách. Theo đó, người được giám sát, giáo dục phải làm bản cam kết về việc chấp hành các nghĩa vụ và gửi cho người trực tiếp giám sát, giáo dục. Nội dung cam kết gồm:
- Chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật, quy định của địa phương nơi cư trú; thực hiện đầy đủ nghĩa vụ công dân; nghiêm túc sửa chữa sai phạm;
- Tham gia Chương trình học văn hóa, dạy nghề hoặc lao động do địa phương tổ chức phù hợp với Điều kiện, hoàn cảnh của mình;
- Tham gia các Chương trình tham vấn, phát triển kỹ năng sống phù hợp được tổ chức tại địa phương;
- Trình diện khi được yêu cầu.
Ngoài các nội dung cam kết quy định tại Khoản 2 Điều 13 Nghị định 37/2018/NĐ-CP, người được giám sát, giáo dục trong trường hợp áp dụng biện pháp khiển trách còn phải cam kết hoàn thành nghĩa vụ bồi thường thiệt hại (nếu có). Cam kết của người được giám sát, giáo dục phải có ý kiến của cha, mẹ hoặc người giám hộ.
Liên hệ tư vấn và mời luật sư: 0936683699 - 0983951338
