Thủ tục yêu cầu tuyên bố một người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự
Luật sư Hà Thị Khuyên
Luật sư Nguyễn Văn Đồng
Hạn chế năng lực hành vi dân sự là tình trạng chủ thể quan hệ pháp luật dân sự không thể tự mình xác lập hay thực hiện các quyền và nghĩa vụ dân sự. Người hạn chế năng lực hành vi dân sự là người thành niên có năng lực hành vi dân sự, nhưng do họ bị nghiện ma túy hoặc các chất kích thích khác dẫn đến phân tán tài sản của gia đình nên họ có thể bị yêu cầu tuyên bố là người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự. Khi có yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan hoặc của cơ quan, tổ chức hữu quan thì Tòa án có thể tuyên người đó bị hạn chế năng lực hành vi dân sự theo quy định pháp luật. Người đại diện theo pháp luật của người bị tuyên bố hạn chế năng lực hành vi dân sự và phạm vi đại diện sẽ do Tòa án quyết định.
Hồ sơ yêu cầu tuyên bố một người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự:
- Đơn yêu cầu tuyên bố một người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự thực hiện theo mẫu số 01 Nghị quyết 04/2018/NQ-HĐTP;
- Tài liệu, chứng cứ chứng minh người đó bị hạn chế năng lực hành vi dân sự và tài liệu chứng minh người đứng tên yêu cầu Tòa án là người có quyền yêu cầu;
- CCCD của người yêu cầu;
- Một số giấy tờ khác theo quy định.
Trình tự, thủ tục tuyên bố một người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự:
Bước 1: Nộp đơn yêu cầu tuyên bố một người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự
Người có quyền, lợi ích liên quan hay các cơ quan, tổ chức hữu quan nộp đơn yêu cầu Tòa án tuyên bố một người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự hoặc gặp khó khăn trong nhận thức, làm chủ các hành vi của mình theo trình tự nội dung Bộ luật Dân sự. Người có quyền nêu trên nộp đơn yêu cầu và hồ sơ đầy đủ hợp lệ đến Tòa án nhân dân có thẩm quyền giải quyết.
Bước 2: Thụ lý đơn yêu cầu
Trường hợp Tòa án xét thấy đơn yêu cầu và các tài liệu, chứng cứ đã đủ điều kiện thụ lý thì sẽ thông báo cho người yêu cầu nộp lệ phí trong 05 ngày làm việc. Trừ các trường hợp được miễn hay không phải nộp lệ phí theo quy định pháp luật về phí, lệ phí.
Tòa án thụ lý đơn yêu cầu sau khi người yêu cầu đã nộp biên lai thu tiền lệ phí yêu cầu giải quyết việc dân sự. Với trường hợp được miễn hoặc không phải nộp lệ phí thì Tòa án sẽ thụ lý việc dân sự tính từ ngày nhận được đơn yêu cầu.
Trong thời hạn 03 ngày làm việc tính từ ngày thụ lý đơn yêu cầu, Tòa án sẽ thông báo bằng văn bản cho người yêu cầu, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan đến việc giải quyết việc dân sự, thông báo cho Viện kiểm sát cùng cấp về việc Tòa án đã thụ lý đơn yêu cầu.
Bước 3: Chuẩn bị xét đơn yêu cầu
Thời hạn chuẩn bị xét đơn yêu cầu tuyên bố một người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự là 01 tháng tính từ ngày Tòa án thụ lý đơn yêu cầu. Trong thời hạn chuẩn bị xem xét đơn yêu cầu, Tòa án sẽ thực hiện các công việc sau:
- Trường hợp các tài liệu, chứng cứ chưa đủ căn cứ thì Tòa án yêu cầu đương sự bổ sung thêm các tài liệu, chứng cứ trong vòng 05 ngày làm việc tính từ ngày nhận được yêu cầu của Tòa án.
- Trường hợp đương sự có yêu cầu hay cần thiết thì Thẩm phán sẽ yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân cung cấp các tài liệu, chứng cứ; triệu tập người làm chứng, trưng cầu giám định hay định giá tài sản.
- Quyết định đình chỉ việc xem xét đơn yêu cầu và trả lại đơn yêu cầu cùng các tài liệu, chứng cứ kèm theo nếu phía người yêu cầu rút đơn yêu cầu.
- Quyết định mở phiên họp để giải quyết việc dân sự trong thời hạn 15 ngày tính từ ngày ra quyết định mở phiên họp.
Bước 4: Quyết định tuyên bố một người bị hạn chế năng lực hành vi
Đối với đơn yêu cầu tuyên bố một người bị hạn chế năng lực hành vi, Tòa án có thể chấp nhận hoặc không chấp nhận. Theo đó trường hợp Tòa án chấp nhận đơn yêu cầu thì sẽ đưa ra quyết định tuyên bố một người bị mất năng lực hành vi dân sự.
Liên hệ tư vấn và mời luật sư: 0936683699 - 0983951338
